همه آنچه باید درباره ورزشگاه آزادی بدانیم

اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: ورزشگاه آزادی بزرگترین و مهم‌ترین ورزشگاه ایران است که در غرب تهران واقع شده است. این ورزشگاه در سال ۱۳۵۰ افتتاح شد و ظرفیت اولیه آن حدود ۱۰۰،۰۰۰ نفر بود، اما پس از تغییرات و بازسازی‌ها به حدود ۷۸،۰۰۰ نفر کاهش یافته است. ورزشگاه فوتبال آزادی بخشی از مجموعه ورزشی آزادی است که شامل سالن‌های ورزشی دیگر نیز می‌شود. این ورزشگاه میزبان مسابقات مهم فوتبال، کنسرت‌ها و رویداد‌های ورزشی بزرگ بوده و تیم ملی ایران و تیم‌های باشگاهی پرسپولیس و استقلال اغلب در آن بازی می‌کنند.

تاریخچه و معماری استادیوم آزادی

ورزشگاه آزادی یا آریافر سابق در دهه ۵۰ و به مناسبت بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ تاسیس شد. با اینکه در سال ۱۳۵۰ کار ورزشگاه به اتمام رسیده بود اما بازگشایی رسمی این ورزشگاه در سال ۱۳۵۳ انجام شد. مجموعه آزادی به جز بازی‌های آسیایی، به عنوان یکی از زیرساخت‌های چشم‌انداز ایران برای المپیک تابستانی ۱۹۸۴ در نظر گرفته می‌شد. این مجموعه که همزمان با برج شهیاد یا همان برج آزادی امروزی به بهره برداری رسیده بود، در زمان خودش به عنوان یکی از مدرن‌ترین و مجهزترین مجموعه‌های ورزشی جهان شناخته می‌شد. مساحت مجموعه آزادی ۴۶۰ هزار هکتار است و به جز اینکه سالن‌ها و استادیوم‌های مختلف برای ورزش‌های متفاوت دارد، محل مناسبی هم برای برگزاری اردوی تیم‌های ورزشی حساب می‌شود.

استادیوم آزادی ۱۴۱ هکتار مساحت دارد و ابعاد زمینش ۱۱۰ در ۷۵ متر است. طراحی و ساخت آن هم بر عهده عبدالعزیز فرمانفرماییان بوده است. یکی از نکته‌هایی که در طراحی استادیوم به آن توجه شده است، دید همه جانبه برای تماشاگران از تک تک نقاط ورزشگاه است. همانطور که گفتیم، استادیوم آزادی اول برای گنجایش صد هزار نفر طراحی شده بود، اما در سال‌های اخیر و با تغییراتی که صورت گرفت، ظرفیت آن کاهش یافت. به دلیل محدودیت هزینه و زمان برای ساخت این مجموعه، ورزشگاه آزادی با روش سازه هسته خاکی ساخته شد. فرمانفرماییان بعد‌ها در مصاحبه‌ای مدعی شد که قصد داشته ورزشگاه را با سازه‌ای بتنی یا فلزی بسازد که به دلیل محدودیت‌های ذکر شده، ناچارا از این روش استفاده کرده است. آزادی از آخرین استادیوم‌هایی است که با این روش ساخته شده و از این لحاظ خیلی شبیه به ورزشگاه اوتزن اورگان در ایالات متحده آمریکا است. ورزشگاه آزادی پیست تارتان دوومیدانی هم در دور زمین چمن دارد و جنس چمن این استادیوم از نوع هلندی است که البته با آب و هوای ما چندان سازگار نیست. در سال‌های اخیر بعضی از تیم‌ها به بلند بودن چمن ورزشگاه اعتراض کردند.

آزادی جایگاه خبرنگاران و جایگاه ویژه یا وی آی پی هم دارد که معمولا مهمان‌ها یا چهره‌های ورزشی و… در این قسمت می‌نشینند. در گذشته طبقه دوم استادیوم صندلی نداشت و یک سکوی سیمانی بود که در سال‌های اخیر برای کسب استاندارد‌های مدنظر کنفدراسیون فوتبال آسیا و فیفا صندلی در تمام بخش‌های استادیوم اضافه شد. همین مساله هم باعث کاهش ظرفیت ورزشگاه شده است. استادیوم دو زمین تمرینی با نام‌های زمین شماره ۲ و ۳ آزادی هم دارد.

عبدالعزیز فرمانفرمائیان معمار ورزشگاه آزادی

عبدالعزیز فرمانفرمائیان یک معمار برجسته ایرانی و استاد دانشگاه تهران بود که علاوه بر این که معماری و طراحی استادیوم آزادی تهران را انجام داده است، طراحی سالن‌های بسکتبال و والیبال مجموعه ورزشی آزادی، فرودگاه مهرآباد، فرودگاه در حال ساخت آریامهر در آن زمان و موزه فرش ایران را هم بر عهده داشت. 

بیشتر بخوانید: برج میلاد چه زمانی ساخته شد و مهمترین ویژگی‌هایش چیست؟

او در سال ۱۲۹۹ هجری شمسی در یک خانواده سطح بالا و متمول در استان خوزستان به دنیا آمد. فرمانفرمائیان پس از به اتمام رساندن تحصیلات مقدماتی، به دانش‌سرای عالی ملی هنر‌های زیبای پاریس در فرانسه رفت و در آنجا تحصیلات خود را به پایان رساند و در دهه ۳۰ میلادی به ایران بازگشت. 

او کار طراحی را از گاراژ پدر خود شروع کرد و پس از آن به دانشکده هنر‌های زیبای دانشگاه تهران رفت و در یکی از آتلیه‌های دانشکده هنر، زیر نظر استادان بزرگ معماری و طراحی به کار و تدریس مشغول شد و توانست نقش مهم و راهبردی را در امور مدیریتی و روند جاری قرارداد‌های آن زمان دانشکده هنر ایفا کند. 

بخش‌های مختلف ورزشگاه آزادی

اطلاعات شما حالا دست‌کمی از استادیوم‌رفته‌ها ندارد؛ آدرس و نقشه توی مشت‌تان است. نحوه رفتن به ورزشگاه آزادی تهران را بلدید و می‌دانید چطور راه‌تان را در استادیوم پیدا کنید. همان‌طور که پیش‌تر گفتیم استادیوم، فقط بخشی از مجموعه ورزشی آزادی است. در ادامه، با بخش‌های مختلف این مجموعه آشنا می‌شویم.

•    پیست دوچرخه‌سواری: فضایی به‌وسعت ۶ هزارو ۵۰۰ مترمربع، واقع در ضلع جنوب‌غربی استادیوم

•    پیست موتورسواری: فضایی به وسعت ۴۱ هزار مترمربع با ظرفیت هزارو ۵۰۰ نفر، واقع در ضلع شرقی مجموعه آزادی

•    پیست اتومبیل‌رانی: فضایی به وسعت ۳۲ هزار مترمربع با ظرفیت ۱۰ هزار تماشاچی، واقع در ضلع جنوب‌غربی مجموعه 

•    پیست کارتینگ: فضایی به‌وسعت ۳۰ هزار مترمربع، واقع در پارکینگ شماره ۱۴

•    استخر استادیوم آزادی: سالن‌های استخر قهرمانی، شیرجه و تمرینی در سمت چپ ورودی اصلی مجموعه

•    زمین تمرین فوتبال: زمین چمن شماره دو با ابعاد ۱۲۰ در ۷۶ مترمربع، واقع در ضلع جنوب‌شرقی مجموعه

•    زمین تنیس: ۱۸ زمین تنیس برای استفاده خانم‌ها، آقایان و خانواده‌ها، واقع در ضلع شمال‌غربی مجموعه 

•    دریاچه قایقرانی: دریاچه مصنوعی با سطح ۲۲۰ هزار مترمربع، واقع در ضلع شمالی استادیوم

•    پیست اسکیت: فضایی به‌وسعت ۳۲ هزار مترمربع با ظرفیت هزار نفر تماشاچی، در قسمت در شرقی ورودی ۱۶

•    سالن تیراندازی: دو مجتمع تیراندازی با سلاح گرم و بادی، واقع در ورودی غربی مجموعه 

•    سالن کشتی: فضایی به‌وسعت ۴ هزارو ۵۰۰ مترمربع، واقع در ضلع جنوب‌غربی مجموعه

•   سالن والیبال: فضایی به‌وسعت ۴ هزارو ۵۰۰ مترمربع، واقع در ضلع جنوب‌شرقی مجموعه 

•   سالن وزنه‌برداری: پنج سالن با گنجایش ۲ هزارو ۵۰۰ نفر، واقع در ضلع شمالی مجموعه 

•   سالن بسکتبال: پنج سالن با ظرفیت ۳ هزار نفر، واقع در ضلع شمالی مجموعه 

•   سایت تیروکمان: فضایی به‌وسعت ۵۱ هزار مترمربع، واقع در ضلع شمال‌شرقی مجموعه 

•   زمین سوارکاری: فضایی به‌وسعت ۳۹ هزار مترمربع، واقع در ضلع جنوب‌شرقی مجموعه

وسایلی که ورودشان به ورزشگاه آزادی ممنوع است

در صورت همراه داشتن وسایل ممنوعه، بازرسان ورزشگاه می‌توانند از ورود شما به ورزشگاه جلوگیری کنند. لیست این وسایل را در ادامه ببینید:

•    وسایل خطرناک شامل سلاح و هرچیزی که بتواند به‌عنوان سلاح به‌کار برود

•    ابزار کار، مواد سمی، مواد منفجره و مواد قابل اشتعال شامل انواع اسپری

•    کلاه ایمنی و هر وسیله دیگری که می‌تواند برای پنهان کردن هویت به‌کار برود

•    قمقمه و فلاسک

•    بطری، قوطی، اشیا شکستنی و هر وسیله دیگری که ممکن است پرتاب شود

•    وسایل ورزشی

•    کیف و کوله‌پشتی بزرگ (یعنی وسیله‌ای که مجموع طول، عرض و ارتفاعش بیشتر از ۷۵ سانتی‌متر باشد.)

•    مواد مخدر و محرک

•    پرچم، بنر و هر شیئی با محتوای سیاسی، تبلیغی و توهین‌آمیز

•    دوربین دوچشمی و تجهیزات عکاسی (سه‌پایه، مونوپاد و...)

•    نشانگر‌های لیزری

•    وسایل الکترونیکی، مکانیکی یا دستی که صدای بلند تولید می‌کنند (وووزلا، سوت، بلندگو و...)