همه چیز درباره اقتصاد هند/ سریع‌ترین اقتصاد نوظهور درحال توسعه که ۹۰ میلیون نفر را از فقر شدید خارج کرد

اقتصاد۲۴- شیوا سپهری: هند یکی از اقتصادهای دارای سریع‌ترین رشد در جهان است که طبق پیش‌بینی‌ها، تا ماه می ۲۰۲۴ پنجمین اقتصاد بزرگ جهان از نظر تولید ناخالص داخلی (GDP) اسمی خواهد بود. 

به گزارش اقتصاد۲۴ به نقل از اینوستوپدیا، اقتصاد هند در سال مالی ۲۰۲۳-۲۰۲۴ نرخ رشد ۸.۲ درصدی را تجربه کرد. رشد اقتصادی در هند ناشی از تقاضای بالا برای کالاها و خدمات در این کشور و همچنین سطح بالای فعالیت‌های صنعتی بود. این کشور در گذشته تنها تأمین‌کننده چای و پنبه بریتانیا بود اما اکنون دارای اقتصادی متنوع است. در گذشته کشاورزی مانی منبع اصلی درآمد هند بود اما این بخش از اقتصاد تا سال ۲۰۲۲ به حدود ۱۶.۷ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور کاهش یافت و در عین حال بخش خدمات در هند از اوایل دهه ۱۹۶۰ تا سال ۲۰۲۲،حدود ۴۸.۴ درصد تولید ناخالص داخلی رشد را تجربه کرد. 

یکی از دیگر از منابع درآمدی در هندوستان جذب گردشگر است. بیش از ۶ میلیون گردشگر خارجی در سال ۲۰۲۲ از هند بازدید کردند. جالب است بدانید که گردشگری ۵.۹ درصد از تولید ناخالص داخلی هند را تشکیل می‌دهد. 

توسعه تاریخی اقتصاد هند 

هندوستان پس از رهایی از استعمار بریتانیا، نزدیک به نیم قرن اقتصاد دولتی را آزمود و دولت، تصمیمات عمده اقتصادی مربوط به تولید و توزیع محصولات را می‌گرفت. با این حال این کشور سیاست‌های اقتصادی خویش را هند در سال ۱۹۹۱ به سمت آزادسازی اقتصادی هدایت کرد و بخش خصوصی را رشد داد. هند در دهه ۲۰۲۰ به عنوان یک اقتصاد مختلط شناخته می‌شود. دولت انحصار برخی زمینه‌های اقتصادی مانند حوزه دفاعی، تولید برق و بانکداری را در دست دارد. اقتصاد این کشور در طول ۲۰ سال به‌طور تصاعدی رشد داشته و از ۲۸۸ میلیارد دلار در سال ۱۹۹۲ به ۳.۴۲ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۲ رسیده است.

کشاورزی در اقتصاد هند

در گذشته کشاورزی زمانی منبع اصلی درآمد هند بود اما در سهم آن از تولید ناخالص داخلی این کشور تا آوریل ۲۰۲۴ به حدود ۱۷.۵۹ درصد کاهش یافت. البته این کاهش سهم در بخش کشاورزی به معنای کاهش تولید کشاورزی در این کشور نیست، بلکه به معنای رشد بخش‌های دیگر اقتصاد هند از جمله صنعت و خدمات است.

البته صنعت کشاورزی هند با مشکلاتی روبه‌روست. کارآمدی آن به اندازه‌ای که باید نیست. میلیون‌ها کشاورز کوچک برای تأمین آب لازم برای محصولاتشان به باران‌های موسمی متکی هستند. زیرساخت‌های کشاورزی به خوبی توسعه نیافته است، بنابراین مشکلات کم‌آبی وجود دارد و تولیدات کشاورزی به دلیل فقدان تأسیسات ذخیره‌سازی مناسب و کانال‌های توزیع در معرض خطر نابودی قرار دارد. 

هند دومین تولیدکننده بزرگ میوه در جهان و پیشتاز جهانی در تولید لیمو، موز، انبه، پاپایا و لیموترش است. بخش جنگل‌داری شاید سهم کمی در تولید ناخالص داخلی کشور داشته باشد اما بخشی در حال رشد در این کشور است.

بخش کوچکی از اقتصاد هند نیز از ماهی‌گیری و آبزی‌پروری حاصل می‌شود. میگو، ساردین و کپور از مهم‌ترین محصولات این بخش هستند.

سهم تولید صنعتی در اقتصاد هند

صنعت شیمیایی یکی از صنایع بزرگ در هندوستان است. صنعت پتروشیمی برای اولین بار در دهه ۱۹۷۰ وارد صحنه صنعتی هند شد و در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ رشد سریعی داشت. هند بخش بزرگی از داروهای جهان را تولید می‌کند و علاوه بر مواد شیمیایی، خودرو، موتورسیکلت، ابزار، تراکتور، ماشین‌آلات و فولاد از تولیدات صنعتی هند است.   

بیشتر بخوانید: بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان در سال ۲۰۲۴ کدام کشورها هستند؟

هند همچنین تعداد زیادی سنگ‌های قیمتی و مواد معدنی معمولی مانند سنگ‌آهن، بوکسیت و طلا و همچنین آزبست، اورانیوم، سنگ آهک و سنگ مرمر استخراج می‌کند. این کشور در سال ۲۰۲۲ حدود ۷۸۰ میلیون تن متریک زغال‌سنگ استخراج کرد و بین سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، نفت و گاز این کشور به ترتیب با نرخ ۲۹.۶۹ میلیون تن و ۳۴.۰۲ میلیارد متر مکعب استخراج شدند.

بخش خدمات در اقتصاد هند

بخش خدمات نیز در هند رشد قابل توجهی را بین سال‌های ۱۹۶۲ تا ۲۰۲۲ تجربه کرد. به طوری که سهم آن در این سال‌ها به حدود ۴۸.۴ درصد تولید ناخالص داخلی کشور افزایش یافت. هند به دلیل جمعیت زیاد افراد ماهر، انگلیسی‌زبان و تحصیل‌کرده‌اش مکانی عالی برای تجارت است. 

صنعت مخابرات، فناوری اطلاعات و نرم‌افزار از جمله صنایع پیشرو خدماتی در این کشور هستند. کارکنان آن توسط شرکت‌های داخلی و بین‌المللی از جمله اینتل، تگزاس اینسترومنتس، یاهو، متا، گوگل و مایکروسافت به کار گرفته شده‌اند. 

بخش‌های دیگر اقتصاد خدمات در هند شامل صنعت گردشگری است. ورود گردشگران خارجی از نوامبر ۲۰۲۲ تا نوامبر ۲۰۲۳ به میزان ۱۶.۸ درصد افزایش یافته است. برآورد شده که درآمد حاصل از ارز خارجی در بخش گردشگری هند در سال ۲۰۲۲ به ۱۶.۹۲۸ میلیارد دلار رسیده است و گردشگری در سال ۲۰۲۲ حدود ۵.۹ درصد از تولید ناخالص داخلی هند را تشکیل داده است. 

گردشگری سلامت نیز در هند به یک بخش در حال رشد تبدیل شده است. طبق برآوردهای فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و صنایع هند (FICCI)، بازار گردشگری سلامت هند تا سال ۲۰۲۶ به ۱۳ میلیارد دلار خواهد رسید. گردشگری سلامت در هند به دلیل هزینه پایین مراقبت‌های بهداشتی و رعایت استانداردهای بین‌المللی یک بخش در حال رشد است. بیماران از سراسر جهان برای جراحی‌های قلب و جراحی‌های پلاستیک به این کشور می‌آیند.

بزرگ‌ترین صادرات هند چیست؟ 

بزرگ‌ترین صادرات هند در گروه محصولات پالایش‌شده نفت قرار دارد. سایر صادرات عمده از نظر ارزش شامل الماس، جواهرات، داروها و برنج است. 

بزرگ‌ترین شریک تجاری هند کدام کشور است؟ 

مقصد اصلی صادرات هند، آمریکا است و پس از آن امارات متحده عربی، هلند و سنگاپور در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بزرگ‌ترین شریک وارداتی این کشور چین و پس از آن روسیه و ایالات متحده هستند. 

اقتصاد هند در دوران کرونا

اقتصاد هند به شدت تحت تأثیر همه‌گیری کرونا قرار گرفت. چنانکه تولید ناخالص داخلی این کشور در سه‌ماهه دوم ۲۰۲۰ نسبت به سه‌ماهه دوم ۲۰۱۹ حدود ۲۴ درصد کاهش یافت؛ چراکه فعالیت‌های اقتصادی به شدت کاهش یافت. با این حال، اقتصاد هند به طرز قابل توجهی از آن زمان تاکنون بهبود یافته است.

نتیجه‌گیری 

هند در قرن بیست و یکم به یک قدرت اقتصادی رو به رشد تبدیل شده است. بیش از ۹۰ میلیون نفر در هند بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ از فقر شدید خارج شدند که تا حدودی به دلیل رشد اقتصادی این کشور بوده است و استانداردهای زندگی در این کشور را بهبود بخشیده است. 

طبق گزارش بانک جهانی، هند در سال مالی منتهی به ۲۰۲۳ رشد ۶.۹ درصدی تولید ناخالص داخلی را تجربه کرد. هند یکی از سریع‌ترین اقتصادهای در حال رشد در میان اقتصادهای نوظهور بزرگ است و همچنین به یکی از تمرکزهای اصلی سرمایه‌گذاران در سراسر جهان تبدیل شده است.