پروژه ۲۰۲۵ بنیاد هریتیج درباره ایران چه پیشنهاداتی به ترامپ ارائه می‌دهد؟/ خواب پژوهشکده دست راستی آمریکایی برای ایران در دولت ترامپ

اقتصاد ۲۴- نشریه «ترکیه تودی» در گزارشی به چارچوب سیاستگذاری پیشنهادی از سوی اندیشکده دست راستی و محافظه کار آمریکایی «بنیاد هریتیج» (Heritage Foundation) برای دولت دوم ترامپ در قبال ایران، ترکیه و خاورمیانه پرداخته است.

این نشریه درباره دستورالعمل بحث برانگیز بنیاد هریتیج که شامل دستورالعمل‌های کلیدی سیاستگذاری در مورد سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران، ترکیه و خاورمیانه بوده می‌نویسد: «این طرح اقداماتی را برای مقابله با همسویی بالقوه ترکیه با چین ترسیم می‌کند و نزدیکی ترکیه به سوی چین را مغایر با تعهدات آن کشور در چارچوب عضویت در ناتو می‌داند. 

بر اساس این سند پیشنهادی «آمریکا باید از نزدیک شدن ترکیه متحدش در ناتو به سوی چین جلوگیری کند نزدیکی‌ای که مغایر با منافع استراتژیک پیمان ناتو قلمداد می‌شود». 

همچنین، در سند ۲۰۲۵ آن اندیشکده از لزوم ارزیابی دوباره رابطه واشنگتن با گروه‌های مسلح کرد از جمله «حزب کارگران کردستان» (پ ک ک) و «یگان‌های مدافع خلق» (YPG) در سوریه سخن به میان آمده است. آمریکا از آن دو گروه در مبارزه علیه داعش حمایت به عمل آورده بود، اقدامی که باعث تنش در روابط آن کشور با ترکیه شد چرا که ترکیه آن دو گروه را «تهدیدی علیه امنیت ملی» خود قلمداد کرده و نام آن دو گروه در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داده است.

سند پروژه ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که تعامل نزدیک‌تر با ترکیه ممکن است نیازمند بازنگری در این روابط باشد. در سند پروژه ۲۰۲۵ آمده است: «این ممکن است مستلزم آن باشد که ایالات متحده در حمایت خود از نیرو‌های کرد موسوم به «یگان‌های مدافع خلق» در سوریه که آنکارا آن را یک تهدید وجودی علیه خود تلقی می‌کند تجدیدنظر کند».

پروژه ۲۰۲۵ به دنبال چیست؟

این نشریه در ادامه می‌نویسد: «تهیه کنندگان پروژه ۲۰۲۵ اشاره می‌کنند که استراتژی خاورمیانه دولت ترامپ باید بر ثبات و اتحاد متمرکز باشد. پروژه ۲۰۲۵ بر اهمیت حفظ نفوذ ایالات متحده در خاورمیانه تاکید می‌کند و استدلال کرده که عقب نشینی ایالات متحده از منطقه می‌تواند به افزایش هرج و مرج و قدرت بخشیدن به دشمنان واشنگتن منجر شود. 

بیشتر بخوانید: بازگشت ترامپ شبیه بازگشت طالبان است/ مثلث ترامپ، نتانیاهو و مرتجعان عرب به دنبال منزوی کردن ایران است

این سند یک رویکرد چند وجهی نسبت به ثبات منطقه‌ای با تمرکز بر مهار نفوذ ایران و تقویت روابط واشنگتن با کشور‌های کلیدی عربی منطقه ترسیم می‌کند. در آن گزارش هشدار داده شده که «در فقدان رهبری ایالات متحده خاورمیانه در خطر بی ثباتی بیشتر یا تبدیل شدن به هدفی برای دشمنان آمریکا قرار خواهد گرفت».

سند پروژه ۲۰۲۵ بنیاد هریتیج درباره ایران چه می‌گوید؟

یکی از اولویت‌های کلیدی که در سند پروژه ۲۰۲۵ مورد تاکید قرار گرفته جلوگیری از توسعه توانمندی‌های هسته‌ای ایران است. راهبرد پیشنهادی تهیه کنندگان آن سند انجام اقداماتی از سوی دولت آمریکا از جمله اجرای مجدد تحریم ها، ارائه کمک‌های امنیتی به متحدان منطقه‌ای آمریکا و حمایت از اعتراضات احتمالی علیه نظام سیاسی در داخل ایران است. در آن سند آمده است: «این اقدامات شامل بازگرداندن و گسترش تحریم ها، کمک به شرکای منطقه‌ای واشنگتن و حصول اطمینان از برخورداری اسرائیل از انعطاف پذیری سیاسی و نظامی لازم برای دفاع در برابر تهدیدات ایران و نیرو‌های نیابتی آن کشور است». 

«ترکیه تودی» در ادامه اشاره می‌کند که پروژه ۲۰۲۵ در توصیه خود به دولت بعدی آمریکا از لزوم تقویت روابط واشنگتن و ریاض برای مقابله با چین سخن به میان آورده و می‌نویسد: «همچنین، این سند خواستار تقویت روابط ایالات متحده با عربستان سعودی به ویژه با هدف کاهش نفوذ فزاینده پکن در ریاض است. هریتیج در سند پیشنهادی خود گسترش تلاش‌های دیپلماتیک و تشویق سایر کشور‌های عربی به منظور پیوستن به پیمان ابراهیم را توصیه می‌کند. 

بر اساس گزارش اداره کل آمار پادشاهی سعودی، صادرات عربستان به چین در ماه آوریل ۲۰۲۲ بالغ بر ۶.۲۴ میلیارد دلار بوده که ۱۷ درصد از کل صادرات آن کشور را شامل می‌شود. از نظر واردات عربستان سعودی وارداتی به ارزش ۲.۹۳ میلیارد دلار از چین داشته که ۱۹.۸ درصد از کل واردات عربستان در ماه آوریل را به خود اختصاص داده بود. این ارقام تا آگوست ۲۰۲۲ میلادی با صادرات ۳.۱۹ میلیارد چین و واردات ۷.۸۹ میلیارد دلاری از عربستان سعودی افزایش یافته بود. به طور کلی در فاصله آگوست ۲۰۲۱ تا آگوست ۲۰۲۲ میلادی صادرات چین به میزان ۵۵۳ میلیون دلار (۲۶.۳ درصد) یعنی از ۲.۵۲ میلیارد دلار به ۳.۱۹ میلیارد دلار افزایش یافت در حالی که واردات به میزان ۲.۳۶ میلیارد دلار یعنی از ۵.۵ میلیارد دلار به ۷.۸۶ میلیارد دلار افزایش یافته بود».