جهش تولید نفت در دولت جدید

اقتصاد۲۴-همزمان با روی کار آمدن دولت چهاردهم، با توجه به شرایط حساس زمانی و کاستی‌های ناشی از ناترازی گاز و اهمیت افزایش درآمد‌های ارزی، صنعت نفت بیش از گذشته در معرض قضاوت عموم قرار گرفت و فعالیت‌های شرکت ملی نفت ایران نیز بر اولویت رفع نیاز‌های اساسی در کوتاه‌ترین زمان ممکن معطوف شد.

به‌تبع بهره‌مندی از مدل‌های راهبردی جدید در حوزه مدیریت صنعت نفت، فرآیند تولید نفت و گاز برای جبران ناترازی و خلق ارزش‌افزوده در مجموعه شرکت ملی نفت ایران نیز دستخوش تغییرات اجرایی زیادی شد که ماحصل آن افزایش تولید روزانه نفت به میزان ۶۰‌هزار بشکه در روز در زمان کوتاه صد روز از آغاز به‌کار دولت چهاردهم است؛ این در حالی است که به گفته وزیر نفت، پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال، رقم افزایش تولید نفت ایران به حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰‌هزار بشکه در روز برسد. بیشتر این افزایش ظرفیت تولید در مناطق نفت‌خیز جنوب، غرب کارون و در شرکت بهره برداری نفت و گاز اروندان محقق شده‌است؛ اگرچه بخشی از این افزایش تولید نیز محصول انجام طرح‌ها و به مدار آوردن چاه‌های جدید و انجام طرح‌های نمک زدایی در شرکت نفت مناطق مرکزی ایران است.

افزایش تولید نفت از میدان‌های سپهر و جفیر، رامشیر و رگ سفید، به‌همراه افزایش تولید شرکت‌های نفت و گاز آغاجاری، کارون، گچساران و اروندان، از نمونه‌های موفقی است که عملیاتی‌شدن آن به افزایش ۶۰‌هزار بشکه‌ای تولید نفت ایران در مدت صدروز منتهی شده‌است. در کنار این فعالیت‌های توسعه‌ای، بهره‌برداری از خط انتقال نفت ابوذر به‌جزیره خارک نیز (به‌عنوان خط لوله جایگزین بخش خشکی)، دستاورد دیگری است که در کارنامه صدروزه فعالیت‌های شرکت ملی نفت ایران درج‌شده وگام بلندی در مسیر پایداری و استمرار تولید و صادرات نفت‌خام میدان ابوذر به‌شمار می‌آید.

افزایش تولید گاز

در میان اقدامات انجام‌شده در مجموعه شرکت ملی نفت ایران که در ۱۰۰‌روز ابتدایی دولت چهاردهم به‌ثمر نشسته است، شاید بتوان از افزایش ۳۰‌میلیون متر‌مکعبی تولید روزانه گاز به‌عنوان شاخص‌ترین فعالیت صورت‌گرفته یاد کرد که با توجه به کاهش ذخایر استراتژیک گازوئیل و ناترازی گازی در فصل زمستان، اقدامی قابل‌توجه و شایسته تقدیر به‌شمار می‌آید. شرکت ملی نفت ایران، با درک نیاز روزافزون تامین گاز در نیمه دوم سال، برنامه ریزی برای تامین گاز زمستانی و افزایش ذخایر استراتژیک با هدف جلوگیری از بحران انرژی در فصول سرد سال را در اولویت کاری خود قرارداد و موفق شد تا در کمتر از صدروز به میزان۳۰‌میلیون مترمکعب (معادل مصرف ۲ استان کشور) به تولید گاز کشورمان اضافه کند که عمده این افزایش تولید با اضافه‌کردن برخی چاه‌های جدید به مدار تولید حاصل شده‌است. تولید ۷۱۱‌میلیون مترمکعب گاز غنی در پارس‌جنوبی که بالاترین رکورد تولید روزانه گاز از تاسیسات فراساحلی این میدان مشترک به‌شمار می‌آید، ناشی از تلاش‌های صورت‌گرفته برای افزایش سرعت حفاری در فاز‌۱۱ این میدان و تولیدی‌شدن چاه شماره‌۱۲ است که از مهم‌ترین اقداماتی است که با هدف افزایش تولید گاز کشور در حوزه پارس‌جنوبی انجام شده‌است، اگرچه نقش شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، به‌عنوان قطب تولید گاز در خشکی نیز در این زمینه بسیار پررنگ بوده‌است.

در حال‌حاضر حدود ۲۵‌درصد گاز کشور در محدوده فعالیت این شرکت تولید و بخشی از آن برای مصرف در نیمه دوم سال‌در ۲‌مخزن سراجه قم و شوریجه سرخس در خانگیران ذخیره می‌شود. تنها در منطقه خانگیران (به‌عنوان تنها میدان گازی در شمال‌شرقی کشور)، روزانه ۶۵‌میلیون متر‌مکعب گاز تولید می‌شود که به منزله ۸‌درصد از تولید کل گاز کشور بوده و نیاز‌های ۶ استان شمال‌شرقی شامل خراسان‌رضوی، خراسان‌شمالی، خراسان‌جنوبی، گلستان، مازندران و بخشی از استان سمنان را تامین می‌کند. همچنین قرار است به‌منظور رفع ناترازی گاز، چاه شماره‌۸۵ منطقه خانگیران، به‌زودی به‌تولیدبرسد که با اضافه‌شدن آن؛ ظرفیت تولید از این میدان حدود ۱.۵‌میلیون مترمکعب در روز افزایش خواهد یافت. در حوزه فعالیت شرکت نفت مناطق مرکزی ایران همچنین، در سه ماه گذشته، با پایان یافتن عملیات ساخت و نصب ایستگاه تقویت فشار چشمه‌خوش، راه‌اندازی این ایستگاه با ورود گاز‌های همراه نفت میدان چشمه خوش به آن، آغاز شده‌است. به موازات این اقدام همچنین، راه‌اندازی رسمی ایستگاه تقویت فشار گاز وراوی انجام شد که با توان تولید تجمعی افزون بر ۵۵‌میلیون مترمکعب گاز و فشار افزایی معادل ۲‌فاز استاندارد پارس‌جنوبی، نقش بی‌بدیلی در افزایش تولید گاز طی صدروز ابتدایی آغاز به‌کار دولت چهاردهم داشته‌است.

بیشتر بخوانید:اینفوگرافی/ ارزش تولید نفت و گاز ایران چقدر است؟

پایان عملیات تعمیرات اساسی منطقه عملیاتی تنگ بیجار به‌عنوان تنها میدان گازی غرب کشور نیز به تنهایی در تامین بخشی از گاز زمستانی غرب کشور و تضمین پایداری انرژی در این منطقه نقش داشته‌است. در کنار این موارد، می‌توان‌بخشی از موفقیت‌های ناشی از رفع ناترازی گاز را در تکمیل هفتمین حلقه چاه میدان گازی کیش جست‌و‌جو کرد. تکمیل این چاه، تحقق ظرفیت سازی در تولید ۱۴‌میلیون مترمکعب گاز در بزرگ‌ترین میدان گازی مستقل کشور را رقم زد که گام بزرگی برای جبران بخشی از ناترازی انرژی در کشور به‌شمار می‌رود. در کنار تمامی این اقدامات، طرح فشار افزایی میدان گازی پارس‌جنوبی به‌عنوان یکی از پروژه‌های مهم شرکت ملی نفت ایران و پایان عملیات میدانی بسترشناسی فاز‌اول توسعه میدان گازی پارس شمالی در دستور کار این شرکت قرار دارد که در جهت افزایش حداکثری تولید گاز کشورمان برنامه‌ریزی شده‌است.

جذب سرمایه‌گذاری بیشتر

سرمایه‌گذاری مستمر و هدفمند، به‌عنوان رکن اصلی توسعه صنعت نفت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و همواره تمرکز زیادی بر این اصل‌در لایه‌های بالای مدیریتی بوده‌است. براین اساس، با شروع به‌کار دولت چهاردهم، انجام مذاکرات پیچیده و پیگیری‌های مدیران ارشد صنعت نفت باعث شد تا سرانجام مجوز پرداخت تسهیلات به شرکت ملی نفت ایران به مبلغ ۳‌میلیارد دلار از طریق بانک‌های عامل اخذ شود.

این مهم، با هدف افزایش تولید نفت‌خام میدان‌های هیدروکربوری به مقدار ۲۵۰‌هزار بشکه در روز از تولید پایه یک‌میلیون و ۹۳۹‌هزار بشکه در روز به ۲‌میلیون و ۱۸۹‌هزار بشکه در روز انجام خواهدشد. در عین‌حال بانک‌مرکزی نیز مجاز شد تا به تشخیص خود با استفاده از انواع راهکار‌ها نسبت به تامین مالی این طرح اقدام کند. در آبان ماه نیز شورای‌ملی تامین مالی در ششمین نشست خود شیوه نامه تامین مالی قرارداد‌های بالادستی نفت و گاز را تصویب و وزیر اقتصاد به‌عنوان رئیس شورا این شیوه نامه را برای اجرا به‌دستگاه‌ها ابلاغ کرد. بر اساس مفاد این شیوه نامه، شرکت ملی نفت ایران عواید، منافع و حقوق قراردادی متعلق به بخش‌خصوصی و غیردولتی را در مراحل مختلف قرارداد برای استفاده از ابزار‌های مختلف بازار‌های پول و سرمایه، شناسایی و به نهاد‌های مالی ارائه خواهد کرد. امکان استفاده بخش‌خصوصی و غیردولتی از ابزار‌هایی همچون انواع صکوک، صندوق پروژه، گواهی‌سپرده کالایی نفت‌خام، حواله تحویل نفت‌خام، گواهی تعهد پرداخت و انواع تسهیلات بانکی به‌منظور تامین مالی این دسته از قرارداد‌ها از نتایج و مزایای این شیوه نامه است که برای نخستین‌بار امکان استفاده از سرمایه‌های خرد مردمی را برای توسعه میدان‌های نفتی و گازی فراهم می‌کند.

بیشتر بخوانید:شوک اوپک پلاس به بازار نفت

شرکت ملی نفت ایران، در همین رابطه، بیش از ۱۰۰‌بسته سرمایه‌گذاری آماده مذاکره با پیمانکاران و سرمایه‌گذاران مختلف را در دست اقدام دارد و هم‌اکنون نیز مذاکره با برخی از بانک‌ها و سرمایه‌گذاران بخش‌خصوصی را آغاز کرده‌است.

تعمیرات و نوسازی زیرساخت‌ها

با توجه به فرسودگی تاسیسات و تجهیزات، دولت چهاردهم برنامه‌هایی برای نوسازی و بهبود زیرساخت‌ها اجرایی کرد که مجموعه این اقدام‌ها ضمن کمک به تولید پایدار، از آسیب‌های زیست محیطی نیز جلوگیری می‌کند. از جمله این اقدامات می‌توان به اختصاص ۸۰۰‌میلیون دلار اعتبار از سوی شرکت ملی نفت ایران به مجموعه ملی حفاری برای نوسازی ادوات و تجهیزات و انجام تعمیرات اساسی ایستگاه تقویت فشار گاز بنگستان اهواز ۲ (آماک ۲) با هدف جلوگیری از هدررفت ۳۰‌میلیون فوت مکعب گاز اشاره کرد.