نفت ایران مسافر جاده‌های پیچ‌درپیچ تحریم

اقتصاد۲۴-پیش از اعمال تحریم‌های گسترده در سال‌های اخیر، نفت ایران از طریق مسیر‌های معمول به بازار‌های جهانی می‌رسید. اما با افزایش فشار‌های اقتصادی و محدودیت‌های بانکی، صادرات نفت دیگر نمی‌تواند مانند گذشته به شکل مستقیم انجام شود. اکنون ایران مجبور است از شبکه‌ای پیچیده و چندلایه استفاده کند که شامل تغییر مسیر‌های حمل‌ونقل، مخفی‌کاری در محموله‌ها و همکاری با واسطه‌های خارجی است.

یکی از استراتژی‌های ایران برای دور زدن تحریم‌ها استفاده از کشتی‌هایی است که هویت خود را پنهان می‌کنند. این کشتی‌ها اغلب سیستم‌های ردیاب خود را خاموش کرده و با پرچم کشور‌های ثالث حرکت می‌کنند. همچنین تغییر اسناد محموله‌ها و ارایه اطلاعات جعلی به مقاصد بین‌المللی بخشی از این روند پیچیده است. این روش‌ها به ایران کمک کرده تا همچنان در بازار جهانی نفت حضور داشته باشد، هرچند به قیمت افزایش هزینه‌ها و ریسک‌های تجاری.

با محدودیت دسترسی به خریداران سنتی، ایران مجبور شده است به بازار‌های جایگزین روی بیاورد. چین، هند و برخی کشور‌های آسیایی همچنان از خریداران نفت ایران محسوب می‌شوند، اما روابط تجاری با این کشور‌ها نیز تحت فشار تحریم‌ها قرار دارد. علاوه بر این، برخی محموله‌های نفتی ایران از طریق واسطه‌های غیررسمی و با تخفیف‌های قابل‌توجه به دست خریداران کوچک‌تر می‌رسد.

هرچند تحریم‌ها باعث کاهش درآمد نفتی ایران شده، اما در عین حال زمینه‌ای برای نوآوری و تقویت زیرساخت‌های صادراتی فراهم آورده است. ایران با استفاده از تجربه‌های پیشین، توانسته راه‌حل‌هایی برای حفظ جریان صادرات پیدا کند. یکی از این راه‌حل‌ها، توسعه همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای با کشور‌هایی است که روابط نزدیک‌تری با ایران دارند. در حالی که تلاش‌های دیپلماتیک برای احیای توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها همچنان ادامه دارد، مسیر صادرات نفت ایران همچنان با موانع زیادی روبه‌رو است. اگرچه ایران نشان داده که می‌تواند حتی در سخت‌ترین شرایط نفت خود را به بازار‌های جهانی برساند، اما هزینه‌های اقتصادی و سیاسی این روش‌ها سنگین است. تحریم‌ها اگرچه مسیر صادرات نفت ایران را پیچیده‌تر و دشوارتر کرده‌اند، اما نتوانسته‌اند جریان صادرات را به‌طور کامل متوقف کنند. ایران با استفاده از شبکه‌های غیررسمی، تغییر مسیر‌های سنتی و ایجاد بازار‌های جدید، همچنان به فروش نفت ادامه می‌دهد. با این حال، این مسیر پرپیچ‌وخم، تنها با رفع تحریم‌ها می‌تواند به شکلی پایدار و شفاف ادامه پیدا کند. تحریم‌ها نه‌تنها یک چالش، بلکه آزمونی برای تاب‌آوری و نوآوری اقتصادی ایران بوده است؛ آزمونی که ایران تاکنون با سختکوشی و انعطاف‌پذیری در برابر آن ایستادگی کرده است. همچنین مدیرعامل شورون اعلام کرد که تحریم‌های کنونی واشنگتن علیه تهران تنها مسیر صادرات محموله‌های نفتی ایران را تغییر داده است.

مایکل ویرث در اندیشکده شورای آتلانتیک گفت: تحریم‌های کنونی ایالات متحده امریکا علیه تهران واقعا بشکه‌های ایران را از بازار دور نگه نداشته، بلکه مسیر آنها را تغییر داده است. وی افزود: این اوضاع درباره بسیاری از تحریم‌های اعمال‌شده صادق است، این محدودیت‌ها واقعا عرضه را کاهش نداده و تنها مسیر‌های عرضه را تغییر داده است. مدیرعامل شورون گفت: شورون که تنها تولیدکننده امریکایی نفت در میدان‌های نفتی ونزوئلاست، با تیم دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری منتخب ایالات متحده، درباره فعالیت‌هایش در این کشور مذاکره نکرده است.

بیشتر بخوانید:جهش تولید نفت در دولت جدید

صنعت نفت ونزوئلا از سال ۲۰۱۹ میلادی تحت تحریم‌های ایالات متحده بوده است. این محدودیت‌ها به‌منظور محدود کردن درآمد نفتی این کشور و مقابله با نیکلاس مادورو، رییس‌جمهوری ونزوئلا در واکنش به نتایج انتخابات سال ۲۰۱۸ و انتخابات مورد مناقشه سال ۲۰۲۴ در نظر گرفته شده است. شورون از سال ۲۰۲۲ میلادی مجاز به صادرات نفت برای بازپرداخت سود سهام پرداخت‌نشده از شریکان سرمایه‌گذاری مشترک بوده است. ویرث با بیان اینکه هدف از این تصمیم حمایت از سیاست ایالات متحده درباره ونزوئلا و فراهم کردن آینده بهتر برای این کشور است، گفت: ما تلاش داریم در ونزوئلا بمانیم و در عین حال با دولت امریکا هم همکاری کنیم. از آنجا که شرکت‌های دیگر ونزوئلا را ترک کرده‌اند و با شرکت‌هایی از روسیه و چین جایگزین شده‌اند اگر بخواهیم از ونزوئلا خارج شویم، به احتمال زیاد حضورمان در آنجا به پایان می‌رسد و بدون شک این همان جایی است که ما با آنها درگیر هستیم. کاهش محدودیت‌ها برای شورون و دیگر شرکت‌های نفتی، در زمان دولت جو بایدن، رییس‌جمهوری امریکا انجام شد و مشخص نیست که سیاست دولت ترامپ در آینده چگونه خواهد بود.

ارسال محموله‌های نفتی از ونزوئلا به ایالات متحده از سوی شورون در ماه گذشته میلادی در قالب مجوز سال ۲۰۲۲ دولت بایدن، ۲۳۸ هزار بشکه در روز بوده است

ویرث همچنین درباره ذخیره‌سازی‌های راهبردی نفت امریکا گفت: دولت در تلاش است پس از بزرگ‌ترین برداشت از ذخیره‌سازی‌ها در سال ۲۰۲۲ که به پایین‌ترین سطح خود در ۴۰ سال اخیر رسیده است، آنها را دوباره پر کند.

منبع: تعادل