از اوائل دسامبر ۲۰۲۴ صادرات نفت با شدت بالا افزایش یافت

اقتصاد۲۴- «پس از افت صادرات نفت خام ایران بعد از تحریم‌ها، از نیمه اول دسامبر ۲۰۲۴ صادرات نفت دوباره و با شدت بالا افزایش یافته است»؛ برخی منابع خبری در روز‌های گذشته با اشاره به رشد صادرات نفت، بسیاری آن را چراغ سبز دونالد ترامپ رئیس‌جمهور جدید آمریکا به ایران دانسته‌اند و البته هستند کارشناسانی که چین و نیاز آنان به نفت را در افزایش صادرات نفت ایران دخیل می‌دانند.

شرکت «تنکر ترکرز» که وظیفه آن رهیابی محموله‌های دریایی است، چندی پیش در شبکه ایکس این خبر را عنوان کرد که صادرات نفت ایران پس از اینکه در نیمه نخست دسامبر ۲۰۲۴ روند کُندی داشت به شدت افزایش یافته است.

تا پیش از آن موسسه رهیابی محموله‌های نفتی «کپلر» خبر داده بود که صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران به چین در ماه نوامبر به ۱/۳۱ میلیون بشکه در روز رسیده که پایین‌ترین سطح در ۴ ماه گذشته به شمار می‌رود. این موسسه عنوان کرده که نزدیک به ۹۰ درصد نفت ایران به چین صادر می‌شود و البته دلیل کاهش ۵۲۴ هزار بشکه‌ای در روز را جنگ در خاورمیانه، کمبود انرژی در ایران به دلیل ناترازی‌ها و مشکلات حمل و نقلی دانست که تحریم‌های آمریکا باعث آن شده است و طبیعی است با این محدودیت‌ها صادرات نفت ایران نیز به مشکل بربخورد.

مسعود پزشکیان در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ که در پاییز به پارلمان تقدیم کرد اینگونه پیش‌بینی کرده که صادرات روزانه نفت، یک میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه نفت باشد و اگر شایعه افزایش صادرات نفت کشور درست باشد، فارغ از اینکه چه عواملی در افزایش آن دخیل هستند اتفاق مثبتی برای دولت چهاردهم محسوب می‌شود هرچند همچنان ۵۰۰ هزار بشکه در روز کمتر از میزان پیش‌بینی‌شده نفت فروخته شده است.

خبرگزاری مهر در گزارشی اعلام کرده که میزان صادرات نفت ایران در سپتامبر یک میلیون و ۵۸۰ هزار بشکه، اکتبر یک میلیون و۸۴۰ هزار بشکه و نوامبر به یک میلیون و ۳۸۰ هزار بشکه رسیده است، اما میزان صادرات نفت در ماه دسامبر روند افزایشی داشته و به یک میلیون و ۸۹۰ هزار بشکه رسیده است.

اما بر اساس آماری که توسط خبرگزاری‌ها از شرکت «کپلر» منتشر شده، صادرات روزانه نفت ایران به چین در ماه نوامبر نسبت به پایان تابستان در حدود نیم میلیون بشکه افت کرد و به نزدیکی یک میلیون و ۳۱۰ هزار بشکه رسید ولی در ماه دسامبر صادرات نفت ایران به چین دوباره افزایش یافته است و در نیمه اول این ماه روزانه یک میلیون و ۸۸۶ هزار بشکه نفت به این کشور داده شده که بالاترین میزان از سال ۲۰۱۸ است.

براساس آمار‌های شرکت «کپلر» ایران در سال گذشته میلادی، به‌طور متوسط روزانه یک میلیون و ۵۱۲ هزار بشکه نفت تحویل چین داده که ۳۴ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۳ و دو برابر سال ۲۰۲۲ است. صادرات نفت ایران در سال ۲۰۱۷ و قبل از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های نفتی توسط دونالد ترامپ که آن زمان رئیس‌جمهور آمریکا بود در حدود ۲/۵ میلیون بشکه بود که تا پایان دوره چهارساله ریاست‌جمهوری او یعنی سال ۲۰۲۰ به زیر ۳۴۰ هزار بشکه در روز افت کرد.

بیشتر بخوانید:بزرگترین پالایشگاه سوریه با قطع دریافت نفت ایران تعطیل شد

همچنین در این گزارش آمده: «صادرات نفت ایران به بازار‌های چین و سوریه از ابتدای اکتبر امسال به‌خاطر حمله گسترده موشکی ایران به اسرائیل و احتمال حمله اسرائیل به تأسیسات نفتی ایران به شدت دچار تلاطم شد؛ اما در ماه دسامبر صادرات نفت ایران به چین نهایتاً احیا شد، اما تحویل نفت ایران به سوریه در پی سقوط رژیم بشار اسد متوقف شده است. ایران در ۱۱ ماهه سال جاری میلادی روزانه ۵۶ هزار بشکه (مجموعاً ۱۸/۵ میلیون بشکه) نفت تحویل سوریه داده و در آخرین ماه سال ۲۰۲۴ هیچ محموله نفتی از ایران تحویل این کشور نشده است.»

همچنین آمار‌های شرکت مشاوره انرژی «وُرتکسا» نشان می‌دهد کل نفت روی آب ایران در آب‌های خود و آسیای شرقی، خصوصاً سنگاپور، ۴۸ میلیون بشکه است که ۱۲ میلیون بشکه بیشتر از ماه اکتبر است.

روند افزایش صادرات نفت ایران به چین می‌تواند به این دلیل باشد که این کشور نیاز خود به انرژی را افزایش داده و پالایشگاه‌های کوچک و مستقل چینی که خریداران اصلی نفت ایران هستند به خرید بیشتر از ایران روی آورده‌اند.

خبرگزاری رویترز نیز در گزارشی اعلام کرده به دلیل بهبود فعالیت کارخانه‌های چین در آخرین ماه سال ۲۰۲۴، قیمت نفت نیز بهبود نسبی پیدا کرده است؛ هرچند قیمت سالانه آن برای دومین سال پیاپی کاهشی خواهد بود. رویترز نوشته یک نظرسنجی رسمی از فعالیت کارخانه‌های صنعتی چین نشان داده فعالیت بخش‌های تولیدی چین برای سومین ماه در دسامبر با افزایش روبه‌رو بوده، اما شتاب این افزایش کمتر بوده است، این آمار‌ها در عین حال حکایت از این دارد که یک محرک تازه به حمایت از دومین اقتصاد بزرگ و بزرگ‌ترین وارد‌کننده نفت جهان کمک می‌کند.

همچنین در این گزارش آمده: «قیمت نفت در معامله‌های روز ۱۱دی ۱۴۰۳ یعنی آخرین روز سال ۲۰۲۴ میلادی و روز پایانی معامله‌های بازار نفت، پس از انتشار داده‌های مربوط به افزایش فعالیت‌های تولیدی چین در ماه دسامبر افزایش یافت، اما به‌دلیل نگرانی‌های تقاضا در کشور‌های پرمصرف، قیمت سالانه نفت برای دومین سال پیاپی در مسیر کاهش قرار گرفته است.»

در هر صورت خریدار اصلی نفت ایران در سال‌های اخیر و به‌خصوص بعد از تحریم‌های آمریکا، کشور چین بوده و آمار و ارقام دقیق افزایش و یا کاهش صادرات نفت را باید از شرکت‌های چینی خریدار نفت ایران جویا شد و نمی‌توان به موسسات دیگر استناد کرد.