نارساخوانی در کودکان چیست؟

اقتصاد۲۴- پریسا خسروتاش، در این باره اظهار کرد: «نارساخوانی» یا «دیسلکسیا»، نوعی اختلال یادگیری خاص محسوب می‌شود که مشخصه اصلی آن، دشواری در خواندن است.

به گفته وی، در این اختلال، شناسایی صدا‌های گفتاری دچار مشکل می‌شود. از طرفی، یادگیری چگونگی ارتباط صدا‌های گفتاری به حروف (کدگذاری) نیز به سختی اتفاق می‌افتد. «نارساخوانی» یا «دیسلکسیا»، پیامد تفاوت‌های فردی در نواحی خاصی از مغز است که این نواحی مسئول پردازش زبان هستند.

این درمانگر اختلالات یادگیری خاطرنشان کرد: نارساخوانی، یک اختلال یادگیری خاص است که باعث می‌شود خواندن و تکالیف مرتبط با زبان سخت‌تر و پیچیده‌تر شود. مهارت‌های تحصیلی کودکان نارساخوان به میزان زیادی پایین‌تر از سن تقویمی آنهاست و این نقصان، باعث اختلال چشمگیری در عملکرد تحصیلی و فعالیت‌های روزمره زندگی آن‌ها خواهد شد.

خسروتاش با تاکید بر اینکه نارساخوانی به دلیل مشکلات هوشی یا مشکلات در حواس بینایی یا شنوایی و نداشتن آموزش کافی رخ نمی‌دهد، گفت: در واقع کودکان نارساخوان، کودکانی هستند که با وجود هوش طبیعی، داشتن فضای آموزشی مناسب و نداشتن مشکلات خاص در حواس بینایی و شنوایی، همچنان مشکلاتی در خواندن دارند. مشکلات خواندن می‌تواند موفقیت و پیشرفت تحصیلی کودک در مدرسه را تحت‌الشعاع قرار دهد.

وی افزود: تشخیص نشانه‌های دیسلکسیا پیش از سنین مدرسه دشوار خواهد بود، اما برخی نشانه‌های اولیه وجود دارند که می‌توانند حاکی از وجود مشکل باشند. با ورود کودک به مقطع دبستان، احتمالا اولین فردی که متوجه مشکل کودک خواهد شد، معلم اوست. در اکثریت مواقع، زمانی که کودک یادگیری خواندن را آغاز می‌کند، این اختلال نمود مشخص‌تری خواهد داشت.

این درمانگر اختلالات یادگیری، عدم علاقه به یادگیری حروف و صداها، بی‌میلی و اجتناب از یادگیری مهارت خواندن، عدم تمایل برای با صدای بلند خواندن در کلاس، مشکلات شدید در هجی کردن کلمات، اشتباه در تلفظ کلمات، مشکل در یادگیری شعر‌های کودکانه یا آهنگ‌هایی که دارای قیافه هستند (این مورد می‌تواند در دوره پیش دبستان هم مشاهده شود)، مشکل در هجی کردن کلمات ساده، مشکل در تشخیص حروف با شکل‌های مشابه مثل چ، ج، آیینه‌خوانی یا وارونه‌خوانی حروف مانند: "رود" و "دور"، مشکل در یادگیری این موضوع که چگونه صدا‌ها با هم ترکیب می‌شوند، جابجا و عوض کردن موقعیت صدا‌ها در یک کلمه، مشکل در ارتباط برقرار کردن بین صدا‌ها با حروف و بخش‌های کلمه، مشکل در آواسازی برای کلمات جدید، اضافه کردن بعضی حروف و کلمات، حذف بعضی حروف و کلمات، خواندن با ریتمی تردیدآمیز و قطعه قطعه، حدس کلمات با بررسی سطحی ابتدا و انتهای کلمات، حذف کلماتی مانند:"را"، "که"، "از" و قرار دادن بعضی حروف و کلمات به جای یکدیگر را از جمله علائم نارساخوانی در کودکان مطرح کرد.

بیشتر بخوانید: نشانه‌های اختلال در یادگیری ریاضی

البته بنابر اظهارات خسروتاش، مشاهده یکی از نشانه‌های گفته شده در بالا، شاید به معنای نارساخوانی نباشد. اما اگر کودک در مهارت‌های پایه‌ای خواندن مشکل داشته باشد و تعدادی از نشانه‌های بالا را داشته باشد، ارزیابی دقیق توسط متخصص بسیار کمک‌کننده خواهد بود. این ارزیابی، مشخص خواهد کرد که آیا کودک به کمک‌های ویژه و مداخله‌های درمانی نیاز دارد یا خیر تا در سریع‌ترین زمان ممکن مداخلات درمانی آغاز شود.

وی از همین رو، بهترین راهکار را در این زمینه را ارزیابی‌ها و مداخلات درمانی زودهنگام دانست که بهترین نتایج و پیامد‌ها را به دنبال خواهد داشت.

این درمانگر اختلالات یادگیری یادآور شد: اگر کودکان، مداخلات درمانی ویژه را در زمان مناسبی دریافت کنند، نتایج مثبتی به دنبال خواهد داشت، زیرا مهارت خواندن می‌تواند در نتیجه تمرین و تکرار بهبود پیدا کند. کودکان مبتلا به نارساخوانی می‌توانند با تدریس خصوصی یا آموزش‌های تخصصی مدون طراحی‌شده جهت ترمیم مشکلات خواندن، موفقیت و پیشرفت تحصیلی خوبی در مدرسه تجربه کنند.

خسروتاش، حمایت عاطفی و دریافت آموزش‌های اجتماعی - هیجانی که در جهت بهبود توانمندی‌های اجتماعی و هیجانی کودک برنامه‌ریزی می‌شود را نیز به عنوان عامل مهمی که در درمان این اختلال اثرگذاری دارد مطرح کرد و ادامه داد: گاهی نارساخوانی تا سال‌های طولانی تشخیص داده نمی‌شود و تا زمان بزرگسالی به همراه فرد خواهد بود.