بنگاه‌های اقتصادی کوچک ایران لنگ یک وام ۱۰۰ میلیونی مانده‌اند

اقتصاد۲۴- نایب‌رئیس انجمن اقتصاد ایران: با همه این نقدینگی هم که ایجاد تورم می‌کند، بنگاه‌های ما کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش دارد و لنگ یک وام صد میلیونی هستند، زیرا تمام این منابع و نقدینگی در یکسری بانک‌ها و در دست یکسری شرکت‌های خصولتی خاص است و حتی خیلی هم در دست و اختیار دولت نیست

دولت سیزدهم مدعی بود که در حال کاهش نقدینگی و نرخ رشد آن است و به ادعای طرفداران این دولت، کمترین میزان رشد نقدینگی در این دولت رقم خورد. اما امسال بر این دستاوردسازی آنها خط بطلان کشیده شد، زیرا روند رشد نقدینگی سر به فلک گذاشته است.

 نماینده اسفراین در مجلس، در جلسه علنی روز چهارشنبه اعلام کرد: تورم افزایش یافته است که عمدتاً از کانال کالا و ارز و نقدینگی ناشی می‌شود. به گفته هادی قوامی، نقدینگی به ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده که باید به سمت تولید هدایت شود و شاخص تورم در ماه آذر نسبت به ماه قبل نیز افزایش داشته است.

یکی از نکات سخنان او هدایت نقدینگی به سمت تولید است که برخی کارشناسان نیز به این سیاست اشاره دارند. اما باید دید که عمده این نقدینگی در دست چه کسانی است و آیا به صورت علمی و عملی می‌توان نقدینگی را به سمت تولید هدایت کرد؟

رشد ۱۵۰۰ همتی نقدینگی در ۸ ماه

حجم نقدینگی تا پایان آبان‌ماه امسال از ۹ هزار و ۳۹۲ هزار میلیارد تومان عبور کرده است به صورتی که فقط در ۸ ماهه امسال ۱۵۰۰ همت رشد نقدینگی داشتیم!

تازه‌ترین روایت آماری بانک مرکزی از شاخص‌های اقتصادی نشان می‌دهد، حجم نقدینگی در پایان آبان‌ماه امسال با رشد ۲۸.۱ درصدی نسبت به آبان سال قبل از ۹ هزار و ۳۹۲ هزار میلیارد تومان عبور کرده است. یعنی نقدینگی نسبت به اسفند ماه سال ۱۴۰۲ معادل ۱۹.۲ درصد رشد کرده است و سهم پول از نقدینگی آبان‌ماه ۲ هزار و ۲۵۰ همت و سهم شبه پول ۷ هزار و ۱۴۱ همت اعلام شده است.

بیشتر بخوانید:وام فرزندآوری ۱۴۰۳ افزایش یافت

آمار‌ها می‌گویند در یکسال تنها یک بانک خصوصی به تنهایی ۲۵ رصد نقدینگی را خلق کرده است. یعنی خودش خلق کرده، خودش به خودش وام داده تا ساختمان بسازد

پایه پولی هم در آبان‌ماه امسال با رشد ۲۰.۷ درصدی نسبت به سال قبل به بیش از هزار و ۲۰۴ هزار میلیارد تومان رسیده است. بیش از ۱۸۸ هزار میلیارد تومان از پایه پولی آبان‌ماه مربوط به اسکناس و مسکوک دست افراد و مابقی به عنوان سپرده‌های بانک‌ها نزد بانک مرکزی است. همچنین آمار آبان‌ماه نشان می‌دهد که در هشتمین ماه سال، ضریب فزاینده نقدینگی به‌عنوان شاخصی که با در نظر گرفتن رقم پایه پولی، حجم نقدینگی را تشکیل می‌دهد، به عدد ۷.۷۹۷ رسیده است که نسبت به پایان سال قبل ۶.۲ درصد رشد داشته است.

دولت برای اداره اقتصاد باید نقدینگی خلق کند

نایب‌رئیس انجمن اقتصاد ایران در گفت‌و‌گو با «توسعه ایرانی»، درباره کاهش نرخ رشد نقدینگی در دولت سیزدهم یادآور شد که آمار‌های بانک مرکزی نشان‌دهنده رشد نقدینگی است.

فرشاد پرویزیان درباره آمار‌های بانک مرکزی از نقدینگی اظهار کرد: نقدینگی به ۷ هزار و ۸ هزار همت رسید و اکنون ۹ هزار همت هم رد کرده است. با ادعا و شعار نباید کار داشت و مرجع ما آمار بانک مرکزی است و آمار هم نشان می‌دهد که نقدینگی زیاد شده است یا نه. او درباره علت رشد ۱۵۰۰ همتی نقدینگی در ۸ ماهه اول امسال توضیح داد: اگر نقدینگی رشد پیدا نکند از کجا منابع بیاورند تا با آن مملکت را بگردانند؟

این اقتصاددان افزود: دولت باید اقتصاد را اداره کند و در شرایط فعلی که نمی‌تواند نفت بفروشد و آن مقدار هم که می‌فروشد، اگر هم منابعش به کشور بیاید به صورت دلاری می‌آید و به ازای این دلار، ریال نیاز است. مالیات هم بیشتر از این نمی‌تواند بگیرد. همچنین منابع حاصل از صادرات غیرنفتی و بخش عظیمی از درآمد‌های ما به دلیل مشکلات FATF یا محقق نمی‌شود یا نمی‌توانیم به کشور بیاوریم.

پرویزیان تاکید کرد: دولت برای انجام همه کار‌هایی که نیاز داریم و باید انجام دهد، از جمله حقوق پرسنل که با جمع کارمندان و بازنشستگان به بیش از ۱۰ میلیون نفر حقوق می‌دهد، منابع لازم دارد. پول این اقدامات را از کجا باید بیاورد؟

فرشاد پرویزیان: دولت باید اقتصاد را اداره کند و در شرایط فعلی که نمی‌تواند نفت بفروشد و آن مقدار هم که می‌فروشد، اگر هم منابعش به کشور بیاید به صورت دلاری می‌آید و به ازای این دلار، ریال نیاز است. مالیات هم بیشتر از این نمی‌تواند بگیرد. همچنین منابع حاصل از صادرات غیرنفتی و بخش عظیمی از درآمد‌های ما به دلیل مشکلات FATF یا محقق نمی‌شود یا نمی‌توانیم به کشور بیاوریم

به گفته او، دولت برای انجام کار‌ها یا باید دلار داشته باشد، یا از صادرات غیرنفتی درآمد کسب کند، یا مالیات بگیرد، یا خدماتش، مانند بنزین و برق را گران کند و یا باید نقدینگی خلق کند.

مقصر بخش اعظمی از مشکلات، شبکه بانکی است

این تحلیلگر مسائل اقتصادی درباره علل دیگر رشد نقدینگی عنوان کرد: مقصر همه این نقدینگی منتشر شده دولت نیست و همه را نباید پای دولت گذاشت.

پرویزیان ادامه داد: آمار مستند می‌گوید در همه سال‌های گذشته حدود ۸۰ درصد خلق حجم نقدینگی در خود شبکه بانکی، و به ویژه بانک‌های خصوصی رخ داده است؛ بنابراین به این صورت هم نیست که مقصر همه خلق نقدینگی دولت، اعم از سیزدهم یا چهاردهم، باشد. ما یک نظام بانکی فشل داریم که هرچه دلش می‌خواهد انجام می‌دهد جز بانکداری. به جای بانک، یکسری بنگاه‌های اقتصادی داریم که هرچه پول لازم دارند برای خود نقدینگی خلق می‌کنند و در تمام سال‌های گذشته نیز چنین بوده است.

بیشتربخوانید:وام کارمندان بانک‌ها ۲ تا ۱۸ برابر وام فرزندآوری!

او با تاکید مجدد بر اینکه بخش اعظمی از نقدینگی منتشر شده توسط بانک‌ها بوده و مقصر همه نقدینگی را نمی‌توان دولت دانست، بیان کرد: یک علت دیگر رشد نقدینگی هم فروش اوراق توسط دولت به شبکه بانکی بوده است و به نوعی شبکه بانکی را مجبور به این کار کرده و شبکه بانکی هم به ازای آن، نقدینگی خلق کرده است.

یک بانک خصوصی به تنهایی ۲۵ رصد نقدینگی را خلق کرده است!

این اقتصاددان تصریح کرد: مجموع عوامل را کنار هم بگذاریم. در کیک اقتصاد ما چیزی تولید نمی‌شود و رشد اقتصادی دندان‌گیری هم نداریم به صورتی که ۱۰ سال رشد اقتصادی متوسط صفر و گاه منفی داشتیم. پس از کجا باید دربیاوریم که بخوریم؟ یک شبکه بانکی فشل هم داشتیم که بدون نظارت خاصی، هرکاری که دلش خواسته کرده است.

پرویزیان یادآوری کرد: آمار‌ها می‌گویند در یکسال تنها یک بانک خصوصی به تنهایی ۲۵ رصد نقدینگی را خلق کرده است. یعنی خودش خلق کرده، خودش به خودش وام داده تا ساختمان بسازد.

او با عنوان اینکه مقصر بخش اعظمی از مشکلات شبکه بانکی است، افزود: چه کسی باید به این روند نظارت می‌کرد؟ بانک مرکزی. بانک مرکزی چطور می‌توانسته کنترل کند؟ باید قانون سفت و سختی می‌داشت که تاکنون نداشته است. خوشبختانه قانون جدید بانک مرکزی مقداری ابزار نظارتی را بیشتر کرده است.

به اعتقاد این کارشناس مسائل اقتصادی، همه این اتفاقات یک روزه رخ نداده و اکنون هم نمی‌توان یک دکمه زد که وضعیت بهتر شود. این وضعیت در بلندمدت رخ داده و با نظارت در بلندمدت امید است که شرایط بهتری به ثمر برسد.

عمده نقدینگی در بانک‌ها مختص شرکت‌های خصولتی است

پرویزیان درباره تاثیر این روند افزایش نقدینگی بیان کرد که تورم ریشه پولی دارد و نقدینگی یعنی تورمی که اکنون می‌بینیم.

او درباره هدایت نقدینگی به سمت تولید عنوان کرد: نقدینگی مگر آب است که هدایت شود؟ همینکه نقدینگی هدایت شود دلیلی می‌شود که نقدینگی خلق شود.

نایب‌رئیس انجمن اقتصاد ایران در نقد مفهوم هدایت نقدینگی اظهار کرد: نقدینگی هدایت نمی‌شود و این نگاه فیزیکی و مهندسی به نقدینگی و اقتصاد است. نقدینگی می‌تواند در یک فعالیت تمرکز پیدا کند و جذب شود، اما مانند آب نیست که هدایت شود.

حدود ۸۰ درصد خلق حجم نقدینگی در خود شبکه بانکی، و به ویژه بانک‌های خصوصی رخ داده است؛ بنابراین به این صورت هم نیست که مقصر همه خلق نقدینگی دولت، اعم از سیزدهم یا چهاردهم، باشد. ما یک نظام بانکی فشل داریم داریم که هرچه دلش می‌خواهد انجام می‌دهد جز بانکداری. یکسری بنگاه‌های اقتصادی داریم که هرچه پول لازم دارند برای خود نقدینگی خلق می‌کنند

بیشتر بخوانید:کارمندان بانک‌ها پارسال چقدر وام گرفتند؟+ جدول

پرویزیان با اشاره به اینکه نقدینگی در شبکه بانکی است، درباره نقدینگی موجود گفت: اکنون نقدینگی وحشتناکی داریم و این نقدینگی هزاران هزاران میلیارد تومان در دست یکسری بنگاه‌های عجیب و غریب خصولتی است و با همه این نقدینگی عظیم، بنگاه‌های کوچک ما پول و سرمایه در گردش ندارند و معضل اینجاست.

او در پایان خاطرنشان کرد: با همه این نقدینگی هم که ایجاد تورم می‌کند، بنگاه‌های ما کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش دارد و لنگ یک وام صد میلیونی هستند، زیرا تمام این منابع و نقدینگی در یکسری بانک‌ها و در دست یکسری شرکت‌های خصولتی خاص است و حتی خیلی هم در دست و اختیار دولت نیست.

منبع: توسعه ایرانی