افسردگی سالمندان چه علائمی دارد؟

اقتصاد۲۴- هر انسانی در زندگی خود دوران گوناگونی را سپری می‌کند از کودکی تا سالمندی. مسلما دوران جوانی زمان فعالیت و شور و هیاهوست چیزی که به سرعت می‌گذرد و انسان به میانسالی و سالخوردگی می‌رسد.

یکی از بیماری‌های شایعی که در این دوران افراد با آن دست به گریبانند افسردگی است. کسی که سال‌ها فعالیت زیادی در زندگی خود داشته است و مدام در سفر و انجام فعالیت‌های روزانه و هزار و یک کار دیگر بوده است حال با وضعیتی روبه‌رو می‌شود که شاید از انجام ساده‌ترین کار زندگی شخصی خود نیز ناتوان شود.

مسلما این فرد به‌سرعت در حیطه افسردگی می‌افتد. از دست دادن شنوایی و توان حرکت و استرس و از دست دادن نزدیکان و دوستانی که سال‌ها عمر خود را با آنها و در کنارشان سپری کرده است می‌تواند از عوامل افسردگی باشد.

افسردگی همچنین می‌تواند ناشی از برخی شرایط پزشکی مانند درد مزمن، مشکلات تیروئید، سکته مغزی، سرطان یا بیماری آلزایمر نیز باشد. اگرچه برخی دارو‌ها و مصرف الکل هم در به‌وجودآمدن افسردگی بی‎تاثیر نیستند.

اگر گاهی احساس ناراحتی و اندوه می‌کنید طبیعیست، اما اگر این احساسات چند هفته یا چند ماه طول بکشد، ممکن است افسردگی داشته باشید.

در ادامه با ما همراه باشید تا با علائم و نشانه‌های افسردگی در دوران سالمندی آشنا شوید.

افسردگی چیست؟

افسردگی یک گونه از بیماری روانیست که در بسیاری مواقع فرد خود به‌تنهایی نمی‌تواند بر آن چیره شود به‌ویژه اگر فرد مبتلا سالمند هم باشد. افسردگی در واقع یک بیماری بیولوژیکی است که در اثر نبود تعادل شیمیایی در مغز به‌وجود می‌آید و بر روی اندیشه و احساسات و عملکرد فرد و رفتار و تن‌درستی و سلامت جسمی‌اش تاثیرات زیادی برجا می‌گذارد.

افسردگی ممکن است بر سر راه هر کسی باشد، اما سالخوردگان، چون ممکن است با مشکلات دیگری مانند زوال عقل یا دیگر بیماری‌ها هم دست به گریبان باشند شوربختانه افسردگی در آنها معمولا تشخیص داده نمی‌شود. اگر افسردگی درمان نشود روزبه‌روز بدتر می‌شود و حتی گاه می‌تواند سال‌ها فرد را آزار دهد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند عامل اصلی خودکشی در سالمندان، افسردگی است.

علائم افسردگی در سالمندان

افسردگی هم مانند دیگر بیماری‌ها نشانه‌ها و علائمی دارد. همان‌گونه‌که اشاره کردیم همه یک نوع و گونه از افسردگی را تجربه نمی‌کنند. برخی ممکن است بدون دلیل دچار افسردگی شوند و برخی دیگر عوامل بیرونی مانند مرگ دوست یا عزیزی سبب به‌وجود آمدن آن شود. در این‌جا به برخی از نشانه‌های افسردگی در سالمندان اشاره می‌کنیم:

- از دست دادن علاقه به فعالیت‌های لذت بخش

- دوری از پاسخ به تلفن و معاشرت

- احساس بی‌ارزشی و اندوه

- احساس خشم و ناراحتی و گریه غیرمعمول و بدون دلیل

- نداشتن خواب منظم (زیاد یا کم خوابیدن)

- پرخوری یا بی اشتها شدن به غذا

- خستگی و کم انرژی بودن

- مشکل در تمرکز و یادگیری

- انتخاب تنهایی به جای فضا‌های دوستانه

عوامل افسردگی سالمندان چیست؟

افسردگی در سالمندان یکی از مشکلات رایج و پیچیده است که می‌تواند ناشی از عوامل متعدد جسمی، روانی، اجتماعی و محیطی باشد. یکی از اصلی‌ترین دلایل افسردگی در سالمندان، تغییرات بیولوژیکی و هورمونی است که با افزایش سن رخ می‌دهد. کاهش سطح مواد شیمیایی مغز، مانند سروتونین و دوپامین، می‌تواند به ایجاد علائم افسردگی منجر شود. همچنین، بیماری‌های مزمن مانند دیابت، بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، یا اختلالات عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون می‌توانند به افسردگی دامن بزنند. درد‌های مزمن و محدودیت‌های حرکتی نیز باعث کاهش کیفیت زندگی و ایجاد احساس ناامیدی می‌شوند.

بیشتر بخوانید:توصیه‌های فانتزی به کارگران ایرانی؛ اگر افسرده‌اید، ورزش کنید

یکی دیگر از عوامل مهم، احساس تنهایی و انزوای اجتماعی است. بسیاری از سالمندان به دلایل مختلفی مانند بازنشستگی، از دست دادن دوستان و همسالان، یا دوری از خانواده، دچار انزوای اجتماعی می‌شوند. این تنهایی می‌تواند حس بی‌ارزشی و بی‌هدفی را تقویت کرده و به افسردگی منجر شود. همچنین، از دست دادن عزیزان و تجربه سوگ و غم‌های مکرر از دیگر عوامل تأثیرگذار است که می‌تواند آسیب روانی جدی به سالمندان وارد کند.

تغییرات سبک زندگی و از دست دادن استقلال نیز نقش قابل‌توجهی در ایجاد افسردگی دارند. نیاز به مراقبت دیگران، عدم توانایی در انجام فعالیت‌های روزانه، یا جابه‌جایی به خانه سالمندان می‌تواند حس کنترل بر زندگی را کاهش داده و به ایجاد احساس ناتوانی و افسردگی منجر شود. همچنین، مسائل مالی و نگرانی درباره آینده نیز می‌تواند منبع استرس و اضطراب باشد.

در برخی موارد، باور‌های فرهنگی و اجتماعی درباره پیری نیز می‌توانند در بروز افسردگی تأثیر داشته باشند. تصورات منفی درباره دوران سالمندی، از جمله اینکه این دوره پایان شادی و موفقیت است، ممکن است دیدگاه منفی در سالمندان ایجاد کند. علاوه بر این، عدم دسترسی به خدمات حمایتی و درمانی مناسب، تشخیص ندادن افسردگی به دلیل شباهت علائم آن با دیگر مشکلات جسمی و روانی سالمندان، و در نتیجه درمان نشدن، این مشکل را تشدید می‌کند.

افسردگی سالمندان به‌طور مستقیم بر کیفیت زندگی آنها اثر می‌گذارد و نیازمند توجه و حمایت جدی از سوی خانواده، جامعه و سیستم‌های درمانی است.

پیشگیری از افسردگی در سالمندان

به گزارش جامعه ۲۴، افسردگی اگرچه دشوار است و بسیاری آن را تجربه می‌کنند، اما خوشبختانه می‌توان از آن پیشگیری کرد و این کار شدنی نیست مگر با کمک فرد و اطرافیانش.

یکی از راه‌هایی که می‌توان افسردگی را شکست داد انجام کار‌های مورد علاقه و ورزش و داشتن فعالیت‌های اجتماعی و وقت گذراندن با خانواده و دوستان است. بازی و معاشرت با فرزندان و به‌ویژه نوه‌ها می‌تواند در بهبود و پیشگیری از افسردگی نقش مهمی داشته باشد.

تشخیص و درمان افسردگی

نخست باید بتوانید بپذیرید که افسردگی دارید تا برای درمان آن گام بردارید. این کار‌ها می‌تواند به درمان بیماری شما کمک کند.

کمک بگیرید

افسردگی نیازمند توجه و درمان است و به‌سادگی نمی‌توان از آن رهایی پیدا کرد. حتما برای درمان و بهبود وضعیت روحی خود با پزشک مشورت کنید و اگر لازم است در کنار روان‌درمانی از دارو هم بهره ببرید. فکر خودکشی را جدی بگیرید.

مشورت کنید

با دیگران به‌ویژه دوستان و خانواده خود مشورت کنید و برای پیدا کردن سرگرمی‌ها و انجام کار‌های تازه راهی پیدا کنید. بودن با دوستان و خانواده و انجام فعالیت‌های روزانه می‌تواند در کم‌شدن افسردگی سودمند باشد.

ورزش را فراموش نکنید

یکی از راه‌هایی که می‌توانید وضعیت روحی و جسمی خود را بهبود بخشید ورزش کردن است. از خانه خارج شوید پیاده‌روی ملایم و سبکی داشته باشید، خواهید دید این کار تا چه اندازه می‌تواند برایتان مفید باشد.

افکار منفی را از خود دور کنید

تا جای ممکن تلاش کنید مثبت‌اندیش باشید. گذشته را فراموش کنید. تمام انسان‌ها در درازای زندگی خود کار‌های اشتباه زیادی داشته‌اند بنابراین خود را با دیگران مقایسه نکنید و کوشش کنید روی نقاط قوت خود تمرکز کنید.

تغذیه مناسب

همواره مراقب آن‌چه می‌خورید باشید. خوردن غذا‌های سالم و داشتن یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند در روح و جسم شما و حفظ تن‌درستیان تاثیر زیادی داشته باشد.

سرگرمی

داشتن فعالیت و سرگرمی و انجام کار‌هایی که به آنها علاقه دارید می‌تواند زندگی را برایتان لذت‌بخش کند. برای خود سرگرمی‌های تازه دست و پا کنید و خود را با آنها مشغول کنید تا بتوانید از زندگی لذت بیش‌تری ببرید.

دوری از استرس

استرس همه را از پا درمی‌آورد و پیر و جوان هم ندارد پس نگران چیزی نباشید و مراقب باشید در دام استرس گرفتار نشوید.

از الکل دوری کنید

مصرف الکل افزون بر این‌که برای تندرستی مضر است یکی از عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار در تشدید افسردگی است پس تا می‌توانید از آن دوری کنید. تلاش کنید همواره در حالت طبیعی خود باشید و نخواهید با مصرف مواد مصنوعی حال خود را برای دقایقی بهتر کنید.

درمان دارویی افسردگی در سالمندان

در بالا هم اشاره کردیم که ممکن است افسردگی دلیل خاصی نداشته باشد و ناگهان رخ دهد بنابراین پزشکان توصیه می‌کنند ضمن داشتن برنامه مناسب در زندگی و البته تغییر شیوه‌ای که در گذشته داشتید و ورزش‌کردن همراه با مصرف برخی دارو‌های ضدافسردگی می‌تواند به فرد در بازگشت به زندگی و رهایی از افسردگی سودمند باشد.

سالمندان هم‌چنین می‌توانند از برخی محصولات گیاهی برای درمان افسردگی کمک بگیرند موادی مانند گیاه گل رز، قهوه، هل و چای سبز.