علائم سرطان مغز استخوان چیست؟

اقتصاد۲۴- سرطان مغز استخوان که به آن لوسمی یا سرطان خون نیز گفته می‌شود، نوعی از سرطان است که بر سلول‌های تولیدکننده خون در مغز استخوان تأثیر می‌گذارد. مغز استخوان یک بافت نرم در داخل استخوان‌هاست که مسئول تولید سلول‌های خونی مانند گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها می‌باشد.

در لوسمی، سلول‌های غیرطبیعی و سرطانی در مغز استخوان تولید می‌شوند و به جای سلول‌های سالم خون، آنها در جریان خون پخش می‌شوند. این امر موجب کاهش کارایی سیستم ایمنی، اختلال در انعقاد خون و مشکلات مربوط به انتقال اکسیژن به سلول‌های بدن می‌شود.

علائم سرطان مغز استخوان ممکن است شامل خستگی، تب، کاهش وزن، عفونت‌های مکرر، کبودی یا خونریزی‌های غیرقابل کنترل و درد در استخوان‌ها و مفاصل باشد. درمان‌های مختلفی برای لوسمی وجود دارد، از جمله شیمی‌درمانی، پرتو درمانی، پیوند مغز استخوان و دارو‌های بیولوژیک. موفقیت درمان به نوع لوسمی، مرحله بیماری و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد. درمان‌های جدید و پیشرفت‌های علمی در زمینه تشخیص و درمان لوسمی، امید به درمان کامل را برای بیماران افزایش داده است.

علائم ابتدایی ابتلا به سرطان مغز استخوان

علائم ابتدایی سرطان مغز استخوان ممکن است به طور غیرقابل توجهی ظاهر شوند و در ابتدا شبیه به بیماری‌های دیگر باشند. برخی از این علائم عبارتند از:

۱. خستگی و ضعف مداوم: یکی از علائم رایج سرطان مغز استخوان، احساس خستگی شدید و ضعف است که به دلیل کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون و عدم تأمین کافی اکسیژن به بافت‌ها رخ می‌دهد.

۲. تب و عرق شبانه: تب‌های غیرقابل توضیح و عرق شبانه ممکن است نشان‌دهنده وجود عفونت‌ها یا التهاب‌های ناشی از سرطان مغز استخوان باشند.

۳. کبودی و خونریزی آسان: کاهش تعداد پلاکت‌ها در خون می‌تواند منجر به کبودی آسان، خونریزی‌های غیرمعمول (مانند خونریزی لثه یا بینی) و یا خونریزی‌های طولانی‌تر از حد معمول شود.

۴. درد استخوان‌ها و مفاصل: درد در استخوان‌ها و مفاصل به دلیل رشد سلول‌های سرطانی در مغز استخوان ممکن است احساس شود. این درد معمولاً به صورت مداوم و مزمن است.

۵. عفونت‌های مکرر: کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون به سیستم ایمنی بدن آسیب می‌زند و باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های مکرر می‌شود.

این علائم می‌توانند نشان‌دهنده سرطان مغز استخوان باشند، اما معمولاً با بیماری‌های دیگر نیز مشابه هستند. به همین دلیل، برای تشخیص دقیق و به موقع، مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های لازم ضروری است.

خوراکی‌های مفید در پیشگیری از ابتلا به سرطان مغز استخوان

اگرچه هیچ‌یک از خوراکی‌ها به طور مستقیم نمی‌توانند از ابتلا به سرطان مغز استخوان جلوگیری کنند، اما مصرف برخی مواد غذایی می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن، حفظ سلامت مغز استخوان و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف کمک کند.

در اینجا برخی از خوراکی‌های مفید برای این هدف آمده است:

۱. سبزیجات و میوه‌های غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها: سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم بروکلی، کلم‌پلو، هویج و فلفل دلمه‌ای که سرشار از ویتامین‌های C و E و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند، می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و از آسیب‌های سلولی پیشگیری کنند. همچنین میوه‌هایی مانند توت‌فرنگی، زغال‌اخته و پرتقال که سرشار از ویتامین C هستند، به محافظت از سلول‌ها در برابر رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند.

۲. غذا‌های غنی از اسید‌های چرب امگا-۳: اسید‌های چرب امگا-۳ که در ماهی‌های چرب مانند سالمون، تن و شاه‌ماهی وجود دارند، به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب در بدن کمک می‌کنند. همچنین این اسید‌ها می‌توانند روند رشد سلول‌های سرطانی را کاهش دهند.

۳. غذا‌های غنی از فیبر: مصرف غذا‌هایی مانند غلات کامل، حبوبات (عدس، نخود، لوبیا) و سبزیجات برگ سبز می‌تواند به کاهش التهاب و حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک کند. همچنین این غذا‌ها می‌توانند خطر ابتلا به سرطان‌های مختلف را کاهش دهند.

۴. سبزیجات آلی و گندم سبز: مواد غذایی که حاوی سولفور هستند، مانند سیر، پیاز و کلم، به دلیل خواص ضد التهابی و ضد سرطانی، می‌توانند در تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از برخی بیماری‌های سرطانی مفید باشند.

۵. چای سبز: چای سبز حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی به نام کاتچین‌ها است که می‌توانند به کاهش التهاب و پیشگیری از رشد سلول‌های سرطانی کمک کنند.

علاوه بر مصرف این خوراکی‌ها، حفظ سبک زندگی سالم با انجام فعالیت‌های بدنی منظم، کنترل وزن و اجتناب از مصرف دخانیات و الکل نیز از عوامل مهم در کاهش خطر ابتلا به سرطان مغز استخوان و سایر انواع سرطان‌ها است.

خوراکی‌های مضر در افزایش سرعت ابتلا به سرطان مغز استخوان

برخی از خوراکی‌ها و عادت‌های غذایی ممکن است در افزایش خطر ابتلا به سرطان مغز استخوان و سایر انواع سرطان‌ها نقش داشته باشند. مصرف طولانی‌مدت این مواد غذایی می‌تواند منجر به التهاب‌های مزمن، ضعف سیستم ایمنی و آسیب به سلول‌ها شود که می‌تواند زمینه‌ساز رشد سلول‌های سرطانی باشد.

بیشتر بخوانید:افزایش آمار سرطان در ایران در بین دهه شصتی‌ها

برخی از این خوراکی‌ها عبارتند از:

۱. غذا‌های فرآوری‌شده و کنسرو شده: مواد غذایی مانند سوسیس، کالباس، انواع فست‌فود‌ها و غذا‌های آماده که حاوی نگهدارنده‌ها و مواد شیمیایی هستند، می‌توانند به افزایش خطر ابتلا به سرطان کمک کنند. این مواد حاوی مقادیر زیادی چربی‌های اشباع‌شده، سدیم و مواد شیمیایی هستند که می‌توانند التهاب بدن را افزایش دهند و به آسیب DNA کمک کنند.

۲. شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده: مصرف زیاد شکر و غذا‌های حاوی کربوهیدرات‌های ساده (مانند نان سفید، کیک، بیسکویت‌ها و نوشیدنی‌های شیرین) می‌تواند موجب افزایش سطح قند خون و چربی‌های مضر در بدن شود. این امر ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن و در نتیجه سرطان‌ها شود، چرا که این مواد می‌توانند منجر به رشد سلول‌های غیرطبیعی و التهاب مزمن در بدن شوند.

۳. چربی‌های ترانس و چربی‌های اشباع‌شده: غذا‌هایی که حاوی چربی‌های ترانس یا چربی‌های اشباع‌شده هستند، مانند مارگارین، روغن‌های گیاهی هیدروژنه، غذا‌های سرخ‌شده و فست‌فودها، ممکن است باعث افزایش التهاب در بدن و تغییر در عملکرد سلولی شوند. این چربی‌ها می‌توانند موجب ضعف سیستم ایمنی و افزایش خطر بیماری‌های سرطانی بشوند.

۴. نمک زیاد: مصرف زیاد نمک در غذا‌های فرآوری‌شده و کنسرو‌ها می‌تواند به افزایش فشار خون و آسیب به کلیه‌ها و سایر اعضای بدن منجر شود. همچنین تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف زیاد نمک می‌تواند با برخی انواع سرطان، از جمله سرطان معده و روده، در ارتباط باشد و ممکن است خطر ابتلا به سرطان مغز استخوان را نیز افزایش دهد.

۵. الکل: مصرف زیاد الکل می‌تواند به ایجاد آسیب در سلول‌ها و تغییرات ژنتیکی منجر شود که در نهایت ممکن است موجب رشد سلول‌های سرطانی گردد. علاوه بر این، الکل به دلیل تأثیر منفی بر سیستم ایمنی بدن، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان‌های مختلف را افزایش دهد.

برای کاهش خطر ابتلا به سرطان مغز استخوان و سایر بیماری‌های جدی، بهتر است از مصرف زیاد این خوراکی‌ها اجتناب کرده و به سمت رژیم غذایی متعادل و سالم با تأکید بر مواد غذایی طبیعی و غنی از مواد مغذی برویم.

راه‌های کمک به بیماران مبتلا به سرطان مغز استخوان

کمک به بیماران مبتلا به سرطان مغز استخوان (لوسمی) نیازمند توجه ویژه به جنبه‌های مختلف جسمی، روانی و اجتماعی آنها است. در کنار درمان‌های پزشکی، حمایت‌های حمایتی می‌تواند تأثیر زیادی در بهبود کیفیت زندگی بیماران داشته باشد.

در اینجا چندین راه برای کمک به این بیماران آورده شده است:

۱. حمایت روحی و روانی: بیماران مبتلا به سرطان مغز استخوان ممکن است با اضطراب، افسردگی و استرس‌های فراوانی رو‌به‌رو شوند. حمایت عاطفی از طریق صحبت با آنها، گوش دادن به نگرانی‌هایشان و تشویق آنها به بیان احساسات می‌تواند بسیار مفید باشد. همچنین مشاوره با روانشناس یا شرکت در گروه‌های حمایت از بیماران سرطانی می‌تواند به بهبود وضعیت روحی و روانی بیماران کمک کند.

۲. پشتیبانی از درمان پزشکی: بیماران مبتلا به سرطان مغز استخوان نیاز به درمان‌های خاصی مانند شیمی‌درمانی، پیوند مغز استخوان یا دارو‌های بیولوژیک دارند. پشتیبانی از بیمار در این فرآیند، از جمله کمک به پیگیری دقیق درمان‌ها، همراهی در جلسات درمانی و فراهم کردن دارو‌های مورد نیاز، بسیار اهمیت دارد. مراقبت‌های پزشکی منظم و پیگیری دقیق اثرات جانبی درمان‌ها از وظایف مهم در این روند است.

۳. حمایت از تغذیه مناسب: تغذیه مناسب می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بیمار، حفظ وزن سالم و مدیریت اثرات جانبی درمان‌ها کمک کند. بیمار باید از رژیم غذایی غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین‌ها و فیبر استفاده کند. برخی از بیمارانی که تحت درمان شیمی‌درمانی قرار دارند ممکن است به دلیل تهوع و مشکلات گوارشی نتوانند به راحتی غذا بخورند؛ بنابراین، کمک به انتخاب غذا‌های مناسب و تهیه وعده‌های کوچک و متنوع می‌تواند مفید باشد.

۴. مدیریت درد و عوارض جانبی درمان: بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان مغز استخوان از درد استخوان‌ها، مفاصل و عوارض جانبی درمان‌ها رنج می‌برند. استفاده از دارو‌های مسکن مناسب و مدیریت درد، همراه با مراقبت‌های فیزیکی و تمرینات سبک، می‌تواند به کاهش ناراحتی‌ها کمک کند.

۵. مراقبت‌های اجتماعی و امور روزمره: بیماران مبتلا به سرطان ممکن است در انجام فعالیت‌های روزمره مانند خرید، تمیزکاری، یا رفت‌وآمد به درمانگاه‌ها به کمک نیاز داشته باشند. ارائه حمایت‌های عملی مانند همراهی در سفر‌های پزشکی، مدیریت کار‌های خانه و ارائه کمک مالی در صورت نیاز، می‌تواند در کاهش فشار‌های اضافی و بهبود کیفیت زندگی بیماران مفید باشد.

۶. حمایت از خانواده و دوستان بیمار: خانواده و دوستان بیمار نیز ممکن است در کنار خود بیمار با فشار‌های روانی و عاطفی رو‌به‌رو شوند. فراهم کردن حمایت‌های لازم برای آنها، مانند مشاوره خانوادگی یا گروه‌های حمایتی، می‌تواند به بهبود فضای خانوادگی و ارتقاء کیفیت زندگی برای بیمار کمک کند.

در نهایت، بیماران مبتلا به سرطان مغز استخوان نیاز به توجه جامع از تمام جنبه‌های جسمی، روحی و اجتماعی دارند. همراهی و حمایت از آنها می‌تواند در بهبود روند درمان و افزایش امید به زندگی آنها مؤثر باشد.