تاریخ انتشار: ۱۱:۲۶ - ۱۴ بهمن ۱۴۰۳

فقر غذایی گریبان گیر ۵۵ درصد از ساکنان مناطق شهری

یک مطالعه پژوهشی وضعیت فقر و ناامنی غذایی در مناطق شهری ایران در سال ۱۴۰۱ را بررسی کرده است. براساس این مطالعه تنها ۴۵ درصد از ساکنان شهری از امنیت غذایی بهره‌مند بوده و ۵۵ درصد ساکنان مناطق شهری دچار فقر غذایی هستند.

فقر غذایی

اقتصاد۲۴- مناطق شهری کشور در شرایط امنیت پایین غذایی قرار دارند؛ به طوری که سرانه کالری دریافتی در مناطق شهری کشور روزانه ۲۵۴۰ کیلو کالری است و عموما این کالری از غلات تامین می‌شود.

یک مطالعه پژوهشی وضعیت فقر و ناامنی غذایی در مناطق شهری ایران در سال ۱۴۰۱ را بررسی کرده است. براساس این مطالعه تنها ۴۵ درصد از ساکنان شهری از امنیت غذایی بهره‌مند بوده و ۵۵ درصد ساکنان مناطق شهری دچار فقر غذایی هستند.

به گفته کارشناسان، عوامل مربوط به اقتصاد کلان همچون تورم و رشد پایین اقتصاد کشور در یک دهه اخیر، مهم‌ترین عوامل موثر بر فقر بالای غذایی در مناطق شهری کشور بوده است. این پژوهش که با عنوان «توزیع مکانی فقر، ناامنی غذایی و عوامل مؤثر بر آن در مناطق شهری ایران» در مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی منتشر شده است نشان می‌دهد سیاست‌های حمایتی به‌رغم اثرگذاری مثبت در این حوزه، فقر غذایی را رفع نکرده است.

فقر غذایی و عوامل آن

برای درک مفهوم فقر غذایی (Food Poverty) باید ناامنی غذایی (Food Insecurity) را شناخت. فرد زمانی که به غذای سالم و مغذی کافی برای رشد و تکامل طبیعی و یک زندگی فعال و سالم دسترسی نداشته باشد، دچار ناامنی غذایی می‌شود. این موضوع ممکن است به دلیل در دسترس نبودن غذا یا کمبود منابع برای تهیه غذا باشد. ناامنی غذایی را می‌توان در سطوح مختلف شدت تجربه کرد.


بیشتر بخوانید:۵ مخاطره پیش‌روی خاورمیانه در سال ۲۰۲۵؛ از ایران تا ترکیه و امارات/ تورم دغدغه اصلی کشور‌های منطقه منا


فقر غذایی، اما به معنای مقرون‌به‌صرفه بودن غذا و دسترسی جوامع محلی به آن است. از نظر اقتصادی، فقر درآمدی و بیکاری از مهم‌ترین دلایل کاهش قدرت خرید مواد غذایی هستند. افزایش قیمت مواد غذایی، عدم دسترسی به زمین و منابع تولید غذا و توزیع ناعادلانه منابع نیز باعث تشدید این مشکل می‌شوند. بسیاری از افراد، به‌ویژه در کشور‌های درحال‌توسعه، به دلیل فقر اقتصادی توانایی خرید غذای کافی و سالم را ندارند که این امر منجر به سوءتغذیه و مشکلات بهداشتی می‌شود. از جنبه اجتماعی، سطح پایین آموزش و آگاهی تغذیه‌ای می‌تواند باعث انتخاب‌های نامناسب غذایی و بروز کمبود‌های تغذیه‌ای شود.

همچنین عوامل زیست‌محیطی مانند تغییرات اقلیمی، کاهش منابع آب، تخریب محیط زیست و شیوع بیماری‌های گیاهی و دامی نیز از دیگر دلایل فقر غذایی به شمار می‌آیند. خشکسالی، سیل و دیگر حوادث طبیعی می‌توانند تولید محصولات کشاورزی را کاهش داده و دسترسی به غذا را محدود کنند.

همچنین، کاهش منابع آب برای آبیاری زمین‌های کشاورزی و آلودگی خاک و منابع آبی، کیفیت و کمیت تولید غذا را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند. به‌طور کلی، فقر غذایی یک بحران چندبعدی است که برای مقابله با آن نیاز به سیاست‌های موثر در زمینه کاهش فقر، حمایت از تولید کشاورزی پایدار، بهبود آموزش تغذیه‌ای و مدیریت منابع طبیعی وجود دارد. همکاری دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و جوامع محلی در این زمینه می‌تواند نقش مهمی در کاهش فقر غذایی و بهبود امنیت غذایی جهانی ایفا کند.

نگاهی به روش پژوهش

در این مطالعه شاخص کلی امنیت غذایی خانوار (AHFSI) و نیز شاخص فقر فوستر، گریر و توربک (FGT) محاسبه و بر اساس این شاخص‌ها توزیع مکانی فقر و ناامنی غذایی در مناطق شهری ایران بررسی شده است. در سال‌های اخیر، به دلیل افزایش قیمت مواد غذایی، هزینه رژیم غذایی سالم در ایران به‌شدت افزایش یافته است. اگر چه هدف‌گذاری سیاست‌های حمایتی دولت در جهت بهبود وضعیت معیشت خانوار‌ها بوده است، با‌این‌حال، ضعف در حوزه اقتصاد کلان، به رفاه خانوار در بلندمدت آسیب زده است.


بیشتر بخوانید:ماهانه ۹ همت به نفع دهک‌های بالا به اقتصاد تزریق می‌شود


اطلاعات هزینه و درآمد خانوار‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که به دلیل شرایط تورمی و به دنبال آن تاثیرپذیری درآمد واقعی و قدرت خرید مصرف‌کنندگان، این برنامه‌های حمایتی اثرگذاری لازم را در کاهش فقر و ناامنی غذایی نداشته‌اند. در این پژوهش، ابتدا با استفاده از اطلاعات هزینه و درآمد خانوار مرکز آمار ایران ماتریس عملکرد تغذیه‌ای ترسیم و سرانه کالری دریافتی در سال ۱۴۰۱محاسبه شد. در ادامه با استفاده از این اطلاعات تاثیر متغیر‌های اقتصادی و دموگرافیکی بر ناامنی غذایی در چارچوب مدل لاجیت تحلیل شد.

بر اساس نتایج، مناطق شهری کشور در شرایط امنیت پایین غذایی قرار دارند؛ به طوری که سرانه کالری دریافتی در مناطق شهری کشور روزانه ۲۵۴۰ کیلو کالری است و عموما این کالری از غلات تامین می‌شود. علاوه بر این، در دریافت کالری در استان‌های مختلف کشور نابرابری وجود دارد و متوسط کالری دریافتی میان استان‌ها بین ۱۹۸۸ تا ۳۱۹۶ کیلوکالری متغیر است.

بررسی وضعیت شاخص‌های فقر غذایی نیز نشان می‌دهد متوسط نرخ، شکاف و شدت فقر در مناطق شهری به ترتیب ۵۵.۱، ۱۵.۲ و ۶درصد است. براساس این شاخص‌ها می‌توان گفت ۵۵.۱درصد جمعیت مناطق شهری کشور در سال ۱۴۰۱ فقر غذایی داشتند و کالری دریافتی خانوار‌های فقیر در این مناطق، ۱۵.۲ درصد کمتر از حداقل کالری مورد نیاز روزانه بوده است؛ لذا برای از بین بردن فقر، کالری دریافتی خانوار‌های فقیر باید ۱۵.۲ درصد افزایش یابد.

عوامل اثرگذار بر فقر غذایی

نتایج حاصل از برآورد مدل در این مطالعه نشان می‌دهد متغیر‌های سن، وضعیت اشتغال، ساعت کار سرپرست خانوار، یارانه دریافتی خانوار، درآمد خانوار و تنوع غذایی بر امنیت غذایی خانوار‌ها اثر مثبت و معنی‌دار، اما بعد خانوار بر امنیت غذایی خانوار‌ها اثر منفی دارد.


بیشتر بخوانید:اینفوگرافی/ بحران فقر مسکن در همه استان‌های ایران


ضمن آنکه دو متغیر جنسیت و سواد سرپرست خانوار بر امنیت غذایی خانوار‌ها در مناطق شهری ایران اثر معنی‌دار نداشته‌اند. با توجه به یافته‌های مطالعه اگر‌چه راه‌حل بلندمدت افزایش قدرت خرید خانوار، ثبات‌بخشی و کاهش قیمت کالا‌ها از طریق تقویت تولید و عرضه است، اما در کوتاه‌مدت، افزایش حقوق و دستمزد‌ها متناسب با نرخ تورم و برنامه‌های حمایت اجتماعی از اقشار کم‌درآمد و ضعیف جامعه می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.

به عبارت دیگر سیاستگذاری‌های درآمدی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بتوانند سطح درآمد و در نتیجه قدرت خرید خانوار را افزایش دهند، می‌توانند به عنوان یک راهکار علمی و اثرگذار بر امنیت غذایی به حساب آیند. همچنین برنامه ها‌ی حمایت اجتماعی و فقرزدایی باید هدفمند باشند و متناسب با نیاز‌ها و کمبود‌ها در شرایط جغرافیایی، جمعیتی و درآمدی مختلف به کار گرفته شوند.

منبع: دنیای اقتصاد
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت خودرو‌های جک و لیفان شرکت کرمان موتور امروز + جدول

قیمت ماهی امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

قیمت خودرو‌های مدیران خودرو امروز

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت قند و شکر امروز

قیمت تبلت سرفیس و سامسونگ امروز + جدول

قیمت دلار و یورو امروز یکشنبه ۲۸ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز دوشنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز یکشنبه ۲۸ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز دوشنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز دوشنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز یکشنبه ۲۸ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز یکشنبه ۲۸ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

حقوق بهمن بازنشستگان تامین اجتماعی واریز شد؟

پیش بینی قیمت طلا و سکه فردا ۲۹ بهمن ۱۴۰۳/ قیمت طلا با پیش‌فروش سکه ریزشی می‌شود؟

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز دوشنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

فیلم/ افشاگری زیباکلام درباره امیرحسین ثابتی

استاندارد دوگانه امیرحسین ثابتی در برخورد با دولت رئیسی و پزشکیان + عکس

فیلم/ شیطنت‌های خداداد عزیزی و محمدرضا شریفی‌نیا در کنار سیدجواد هاشمی در میان مردم

عکس/ دلنوشته امیرحسین رستمی برای امیرمحمد خالقی

فیلم/ جزییات برگزاری مراسم تشییع شهیدان نصرالله و صفی‌الدین

قضاوت داور داربی در بازی آسیایی استقلال

پیش بینی قیمت طلا و سکه فردا ۳۰ بهمن ۱۴۰۳/ ریزش چشمگیر قیمت طلا در راه است؟

خبر خوش برای فرهنگیان بازنشسته

گزارش‌گر بازی پرسپولیس - النصر مشخص شد

پیش‌بینی بورس فردا سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳

زیبایی خیره کننده فریدن بزرگ محل زندگی یکی از اقوام ماد

از خواص مویز برای لاغری چه می‌دانید؟

بهترین تیم‌های فوتبال در جام جهانی کدام است؟

فیلم/ آتش‌سوزی مغازه دوربین مدار بسته خیابان جمهوری

عکس/ ژست دوستانه علی دایی و رضا گلزار ۱۹ سال پیش با تیپ اسپرت

چه زمانی در خوشحال‌ترین حالت خود هستید؟

فیلم/ شوخی جالب مهران‌مدیری با آیفون ۲۰۰میلیونی

اینفوگرافی/ سکه بگیریم یا طلای دست دوم؟

ماجرای گوشت ۹۰۰ هزار تومانی در مغازه‌ها چیست؟

ماجرای مسمومیت ۱۵ دانش‌آموز در ایذه چه بود؟

عکس/ تعجب بازیکنان النصر از هوای برفی شهر تهران

عکس/ اسامی غایبان النصر برابر پرسپولیس

اینفوگرافی/ بودجه ۱۴۰۴ دولت برای نهاد‌های علمی و فرهنگی

زنگ خطر ورود ویروس فلج اطفال به ایران

عکس/ چشم اندار بی نظیر از ۸۷ سال پیش جاده شاه عبدالعظیم

ارزش سهام عدالت امروز دوشنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

فیلم/ عبدالملکی وزیر رئیسی با این ادعا سوژه شد

عکس/ ترور محمود شاهین عضو عالی رتبه حماس در لبنان

عکس/ نمودار بارش ایران از اول مهر تا ۲۶ بهمن

درخواست پرسپولیس از هواداران برای بازی با النصر

فیلم/ بارش برف هم اکنون در بزرگراه صیاد شیرازی تهران

فیلم/ پرواز باشکوه فلامینگو‌ها بر فراز میانکاله

دار مشکلات بر گردن فرش دستباف ایرانی و جولان فرش‌های بی کیفیت اففان

طوفان شدید نرخ خوراک در بورس

پرونده بیرانوند و پرسپولیس به کجا رسید؟

استقلال شرط ماتزاری را قبول کرد؟

عکس/ ژست خاص ترانه علیدوستی و مصطفی زمانی در پشت صحنه شهرزاد

اعلام جدیدترین نرخ بیکاری در کشور

قیمت تبلت سرفیس و سامسونگ امروز + جدول

قیمت قند و شکر امروز + جدول

قیمت خودرو‌های جک و لیفان کرمان موتور امروز

فیلم/ طلافروشان چگونه قیمت طلا را محاسبه می‌کنند؟

عکس/ دیدار خاطره انگیز گلزار و جی دو بازیگر فیلم شعله در هند

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

فیلم/ روند شوکه کننده افزایش قیمت طلا طی ۳۰ سال گذشته

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

عکس/ نمایی فوق العاده از ۸۳ سال پیش خیابان ولیعصر وقتی سنگ فرش بود

فیلم/ پزشکیان: منت‌کش عالمان و دانشمندان هستیم

فیلم/ ترور یک مقام ارشد حزب الله یا حماس در لبنان

فیلم/ پزشکیان: ما به دنبال جنگ نیستیم