محمد تاجیک، نماینده کارگران در شورای عالی کار ضمن اشاره به بی توجهی به وضعیت سبد معیشت کارگران گفته است: «دولت، متأسفانه به وظیفه حاکمیتی خود به درستی عمل نمیکند. دولت در شورای عالی کار باید نقش میانجی را داشته باشد نه حاکمیت. باید نقش وسط را داشته باشد و درست تصمیمگیری کند.»
آخرین دادهها درباره میزان فقر در ایران تا سال ۱۴۰۱ بهروز شده و مطالعه آن نشان میدهد یکسوم خانوارهای ایرانی حداقل بهنوعی با خط فقر مطلق مواجهاند و ضریب جینی از مرز ۴۰ صدم گذشته و شاخص نابرابری درآمد در ایران هم ۵/۲۷ و در آموزش ۱/۳۷ است.
جامعهای که طبقه متوسط قدرتمند داشته باشد از مسائل معیشتی فراتر میرود و میتواند نگاه سیاسی بهتری داشته باشد. وقتی جامعه درگیر مسائل اولیه معیشت خود باشد، بحث مشارکت در انتخابات هم مفهوم سازندهای پیدا نمیکند. حتی فریب انتخاباتی در جامعهای که قشر متوسط بیشتری دارد کمتر رخ میدهد. متاسفانه در طول سالهای اخیر سیاستهای فقرزدایی مورد بی مهری قرار گرفته اند و فقط شعار داده میشود و تا زمانی که رونق اقتصادی در کشور حاکم نباشد نمیتوانیم انتظار فقرزدایی داشته باشیم. با یارانه دادن که نمیشود فقرزدایی کرد.
فقر به معنای نبود منابع کافی برای رفع نیازهای اساسی زندگی، غذای کافی برای خود و خانواده، سقفی بالای سر و منابعی برای تأمین هزینههای پوشاک، آموزش و بهداشت است. اقتصاد ۲۴ خط فقر در ایران را و کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای توعه یافته بررسی میکند.
یک فعال صنفی بازنشستگان گفت: هر سال که جلوتر آمدیم، فاصلهی مزد و مستمری با خط فقر بیشتر شد و البته اینها در حالیست که در یکی دو سال اخیر، لزوم تطابق افزایش حداقل دستمزد با نرخ تورم رسمی نیز نادیده گرفته شد.
رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان گفت: امروز بر اساس دادههای پایگاه رفاه ایرانیان افراد فقیر و اشخاصی که زیر خط فقر قرار دارند بر اساس کد ملی قابل شناسایی هستند.
اخیرا داوود سوری، اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی گفته است: حجم فقرا در ایران بسیار بالاست. ۶۰ درصد جامعه ایران فقیر هستند و نمیتوانند ۲۱۰۰ کالری در روز مصرف کنند، یعنی بیش از ۵۰ میلیون فقیر داریم.
طی دو سال، نرخ فقر بر اساس خط درآمدی ۶.۸۵ دلار در روز، ۷.۴ درصد کاهش یافت و به ۲۱.۹ درصد در سال ۲۳-۲۰۲۲ رسید. یعنی ۶.۵ میلیون نفر از این خط فقر بالا کشیده شدند.
زمانی مردم فقط به دیدن مردان دستفروش با سن و سال بالا که سیگار و چسب و فندک میفروختند عادت داشتند، اما حالا دختران جوان هم به جرگه دستفروشان پیوستهاند. از فروش کتاب در پمپ بنزین گرفته تا دستفروشی در کنار خیابان و مترو.
در بنری از خرید قسطی گوشت در دیوارهای این مناطق به چشم میخورد؛ چیزی که در هیچکدام از تبلیغات مناطق بالای تهران به چشم نمیخورد و همین به شرایط اقتصادی پایین شهر اشاره دارد.
تغییرات اقتصادی دهه ۹۰ نشان میدهد ماهیت طبقات اجتماعی دستخوش تغییر شده است و طبقه متوسط که طبقهای پویا و جریانساز بوده، ریزش عمیقی پیدا کرده و روز به روز در حال کوچکتر شدن است.
آقامحمدی با اشاره به وضعیت معیشتی ۲۰ میلیون ساکن محلههای کم برخوردار گفت: سکونت ۲۰ میلیون نفر در مناطق کمبرخوردار به معنای این میزان جمعیت محروم و کم برخودار در کشور نیست و این گونه نیست که ۲۰ میلیون نفر کم برخوردار در کشور داریم و در واقع محلهها کم بر خوردار هستند.
بازرس مجمع عالی نمایندگان کارگران گفت: در شرایط فعلی خط فقر برای یک خانواده ۴ نفره از مرز ۲۵ میلیون تومان فرار رفته و حقوق کارگر توان تأمین حتی پنجاه درصد معیشت آن را ندارد.
سال ۲۰۱۸ بود که بانک جهانی اعلام کرد که ۰/۵ درصد از مردم ایران (معادل ۴۲۰ هزار نفر) زیر خط فقر مطلق (درآمدی کمتر از ۱/۹۰ دلار در روز) قرار دارند. همچنین بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در سال ۹۷، بین ۲۳ تا ۴۰ درصد از کل جمعیت ایران زیر خط فقر بهسر میبرند. طبق گزارش همین مرکز، در مهر ماه ۱۳۹۹ و بر اساس گزارشها و رویکرد بیسابقه سقوط ارزش پول ایران، بیش از ۶۰ درصد کل جمعیت ایران زیر خط فقر هستند. خط فقر در ایران در ۲۴ مرداد ۱۴۰۱، به حقوق ۲۰ میلیون تومان در ماه رسید.
نماینده کارگران در شورای عالی کار گفت: هم اکنون ۲۰ الی ۳۰ درصد جمعیت کشور ما زیر خط فقر زندگی میکنند و عدم افزایش دستمزد به اندازه تورم موجب تولید بیشتر شاغلان فقیر خواهد شد. اینگونه جامعه به سوی فقر هدایت خواهد شد.
در جدیدترین نشست دورهمی اقتصادی موضوع «روند افزایشی فقر» با حضور داود سوری، زهرا کاویانی، فردین یزدانی و سعید عباسیان با میزبانی مرتضی کاظمی در استودیوی فردایاقتصاد به بحث و گفتگو گذاشته شده است.
بانک جهانی اعلام کرده ۱۰ میلیون نفر از جمعیت ایران در فقر کامل فرو رفتهاند و نابرابریهای اجتماعی تشدید شده است. همچنین ۴۰ درصد مردم ایران در معرض فقر هستند.