آموزش کشور زیر خط فقر آموزگار / ایرانِ بی‌معلم؛ زنگ خطر آموزش در سال ۱۴۰۴ + فیلم

اقتصاد۲۴- یک ماه از آغاز سال تحصیلی جدید گذشته و همه مشکلات پیش درباره آموزش و مدرسه را با خود به همراه آورده است. آموزش مجازی که یادگار دوره شیوع ویروس کروناست در طول سال تحصیلی جدید مجدد به‌دلیل مسائلی مانند آلودگی هوا و ناترازی انرژی تکرار می‌شود.

همچنین کمبود تعداد معلم و فضای آموزشی از همین حالا نمود یافته چراکه بسیاری از برآورد‌ها نشان می‌دهد امسال دانش‌آموزان از مدارس غیردولتی به سمت مدارس دولتی کوچ کرده‌اند.

سال تحصیلی ۱۴۰۴ در حالی آغاز شده که در بسیاری از مدارس حاشیه تهران، درس ریاضی هنوز تدریس نمی‌شود و کلاس‌ها بدون معلم مانده‌اند. همزمان، اسلامی سازی آموزش و پرورش، موضوعی است که پس از اسلامی سازی علوم انسانی در دستور کار نظام جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است. حال حضور طلبه‌ها در مدارس از معلم پرورشی فراتر رفته و آنها در چارچوب «قرار داد معین کار» در اکثر رشته‌ها از زبان فارسی و انگلیسی تا علوم تجربی و انسانی به تدریس می‌پردازند. این تناقض زمانی آشکارتر می‌شود که بدانیم هم‌زمان، مقامات رسمی از برنامه استخدام ۸۵ هزار نیروی جدید برای اجرای طرح حجاب و عفاف فقط در تهران خبر داده‌اند.

یعنی دولت برای طرحی غیرآموزشی، بودجه استخدام ده‌ها هزار نفر را فراهم کرده، اما برای جبران کمبود معلم در کل کشور دستش خالی است. در حالی که ۷۲ هزار معلم سال گذشته بازنشسته شده‌اند و دانشگاه فرهنگیان فقط حدود ۲۰ هزار فارغ‌التحصیل تحویل داده، فاصله میان نیاز و ظرفیت آموزش و پرورش هر روز بیشتر می‌شود. نتیجه آن است که در بسیاری از مدارس، معاونان یا نیرو‌های موقت به‌صورت اضطراری وارد کلاس می‌شوند تا فقط حضور فیزیکی معلم را شبیه‌سازی کنند، نه کیفیت آموزش را. در سال تحصیلی ۱۴۰۳، وزارت آموزش و پرورش کمبود معلم را حدود ۱۷۹ هزار نفر اعلام کرده بود.

در آن زمان، مسئولان وعده دادند با جذب معلمان جدید، بازنشستگان و نیرو‌های حق‌التدریس، مشکل برطرف می‌شود. اما در آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۴، بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، کمبود معلم به ۱۷۶ هزار نفر رسید. عددی که ظاهراً کاهش یافته، اما در واقع نشانه رکود در تأمین نیرو و افزایش بار کاری معلمان موجود است. کارشناسان ارتباط مستقیمی بین کمبود معلم، افت انگیزه و ترک تحصیل می‌بینند. بحران کمبود معلم و افت کیفیت آموزش، پیامد‌هایی فراتر از مدرسه دارد. این روند در بلندمدت به کاهش توان علمی و فنی نیروی کار آینده منجر می‌شود. جامعه‌ای که امروز در یادگیری پایه ضعف دارد، فردا در نوآوری، تولید و فناوری عقب خواهد ماند.

در حالی که نظام آموزشی درگیر بحران ساختاری است، سیاست‌گذاران همچنان به برنامه‌های غیرآموزشی اولویت می‌دهند. این تراژدی سیستمی است که زمانی معلم را محور توسعه می‌دانست و امروز حتی برای پر کردن یک کلاس ریاضی، راه‌حل ندارد.

منبع: امتداد