مسجد سید اصفهان در آستانه فروپاشی

اقتصاد۲۴- اصفهان در معرض خطر جدی فرونشست قرار دارد. آثار تاریخی این شهر با ترک‌های بسیاری مواجه شده و مسجدسید اصفهان در خطر دو نیم شدن است. به جز جنوب شهر که آثار فرونشست کمتر یافت می‌شود، دیگر نقاط اصفهان به صورت کاملاً عینی درگیر فرونشست است. از سوی دیگر اقدامات مربوط به جلوگیری از این روند نیز به درستی انجام نشده است.

بهرام نادی، عضو هیئت مدیره دانشگاه، درباره تأثیر فرونشست بر بنا‌های تاریخی اصفهان گفت: اگر آثار ظاهری را بر بنا‌ها بررسی کنیم، بیشترین آسیب را مسجد سید اصفهان دیده است. مسجد سید در حال نصف شدن است. یک قسمت خطی در جنوب مسجد داریم که امتداد شرقی و غرب را دارد و تا قسمت کف و دیوار و سقف و تقریباً نیمی از گنبد را پوشش می‌دهد. تمامی این شواهد بیانگر فرونشست است، چون ترک‌ها از زمین خورده است. جلوگیری از پیشروی این فاجعه سخت است و باید مدیریت آب زیرزمینی را داشته باشیم. راهکار‌های جلوگیری از تخریب و ترمیم هم پرهزینه است. در مسجد سید نگهداری و مرمت هم درست صورت نگرفته است.

وی درباره تأثیر فرونشست بر میدان نقش جهان و مسجد‌های اطراف آن بیان کرد: مسجد جامع عباسی و میدان نقش جهان بعد از مسجد سید در خطر هستند. آنچه خیلی شدید است و ممکن است بحران ایجاد کند، کج شدگی ستون‌های شرق و غرب گنبد مسجد جامع هستند. این ستون‌ها در یک جهت ۵ سانت و در جهت دیگر ۸ سانتی‌متر نسبت به پایین ستون انحراف ایجاد شده است. این انحراف سبب شده پی‌های سنگی شکسته شود. مسجد شیخ لطف الله آثار کمتری دارد، اما در طبقه دوم آن ترک‌هایی دید می‌شود. در ورودی بازار قیصریه هم شاهد ترک‌هایی هستیم. سازه‌ها در نقش جهان در معرض خطر هستند. مسجد حکیم هم ترک‌هایی داشته است. در جنوب اصفهان شواهد کمتری از فرونشست داریم، چون سنگ بستر در ارتفاع بالاتری قرار دارد. این مناطق مستعد فرونشست نیستند.

بیشتر بخوانید: خطر نابودی باغ عباس‌آباد بهشهر اثر ۲۵۰۰ ساله

او افزود: مسجد جامع عتیق هم مستعد فرونشست است. ترک‌هایی در دیواره غربی گنبد تاج الملک دیده شده است. ما دو گنبد نظام الملک را داریم که جنوب مسجد است، گنبد تاج الملک را هم در شمال مسجد داریم. منار‌های ساربان و دارالضیافه هم در منطقه فرونشست قرار دارند.

وی در رابطه با اقدامات فعلی درباره جلوگیری از فرونشست در اصفهان اظهار داشت: تاکنون هیچ اقدامی برای جلوگیری از فرونشست در بنا‌های تاریخی انجام نشده است. اقدامات فعلی اثری برای جلوگیری از فرونشست ندارد. کندن پایه و گذاشتن پروفیل نمی‌تواند از فرونشست جلوگیری کند. نمی‌توان برآورد مالی کرد، اما هزینه مالی بسیار زیادی برای جلوگیری از فرونشست داریم. وقتی نتوانیم مدیریت منابع آب داشته باشیم وضعیت همین می‌شود.

نادی درباره وضعیت سی و سه پل گفت: سی و سه پل هم در نقاط شرقی و غربی ترک‌هایی دارد؛ خشک وتر شدن رودخانه اثر منفی روی سی و سه پل دارد. جریان و قطع جریان زاینده رود اثر گذاشته است. اما به طور کلی نگرانی خیلی جدی درباره سی و سه پل نیست، اما وضعیت مسجد سید واقعاً نگران‌کننده است. شهر کاشان هم شرایط مشابهی به اصفهان دارد.