تفاوت قیمت و ارزش سکه‌ها؛ از سکه امامی وکیوم تا بهار آزادی ضرب ۱۳۵۸/ اصلی‌ترین و گران‌ترین سکه موجود در بازار کدام است؟

اقتصاد۲۴- این روز‌ها تب خرید طلا و سکه از همیشه داغ‌تر شده است و البته مساله تنها خرید نیست، انواع قیمت‌ها و ارقام گوناگون برای خرید سکه چنان زیاد شده که حتی شهروندانی که قصد خرید نیز ندارند حالا با پرسش‌های جدی مواجه هستند که مگر سکه یکی نبود و آن هم سکه تمام بهار آزادی و بعد نیم سکه و ربع سکه؛ پس از انواع دیگر سکه کدام است و سکه امامی که اتفاقا حالا گران‌تر است چه تفاوتی با بهار آزادی دارد و حتی عجیب‌تر این که چطور امکان دارد خود سکه‌های امامی نیز با یکدیگر تفاوت قیمت دارند؟

چنانچه در بازار ایران سکه‌های طلا به عنوان یکی از محبوب‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری، از تنوع و ویژگی‌های خاصی برخوردار هستند. سکه‌ امامی و سکه‌ بهار آزادی دو نوع رایج این سکه‌ها به شمار می‌روند. در دنیای خرید و فروش طلا، انتخاب صحیح نوع سکه از اهمیت بسیاری برخوردار است. شاید در نگاه اول، تمامی سکه‌های طلا یکسان به نظر برسند، اما تفاوت‌هایی که در سکه‌ امامی و سکه‌ بهار آزادی وجود دارد، می‌تواند تأثیرات چشم‌گیری بر سرمایه‌گذاری طولانی یا کوتاه مدت شما داشته باشد.

با داغ شدن دوران قیمت گرفتن ساعتی و روزانه از بازار سکه و دلار، حالا پرسش‌هایی از این دست درباره تفاوت عجیب این سکه‌ها نیز بسیار مطرح شده است، تفاوتی که برای درک تفاوت قیمت آنان در زمان حال باید کمی به سراغ تاریخچه ضرب این سکه‌ها رفت.

دو سکه اصلی و محبوب شهروندان با تاریخ ضرب‌های متفاوت

به گزارش اقتصاد ۲۴، از لحاظ عیار و وزن، هر دو سکه امامی و بهار آزادی برابر و دارای عیار ۲۲ (۹۰۰ در ۱۰۰۰) و وزنی معادل ۸.۱۳۳ گرم هستند؛ اما در بسیاری از موارد از جمله طراحی، تاریخ ضرب، میزان نقدشوندگی و میزان محبوبیت از تفاوت‌های قابل توجهی برخوردار هستند.
چنانچه شاید اساسی‌ترین تفاوت سکه امامی و سکه بهار آزادی در طراحی و تاریخ ضرب این دو باشد. سکه‌های بهار آزادی یا همان سکه‌های طرح قدیم، ضرب شده‌ سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۰ هستند. 

طرح این سکه‌ها در یک طرف دارای حکاکی نام حضرت علی (ع) به صورت اسلیمی با حاشیه گل و بوته است که پایین سکه نام بانک ملی ایران قرار دارد. طرف دیگر شامل تصویر حرم امام رضا (ع) و عبارت «اولین بهار آزادی» است که به پیروزی انقلاب اسلامی اشاره دارد.
همچنین سال ۱۳۵۸ روی آنها حک شده است. البته در سکه‌های بهار آزادی ضرب شده در سال ۶۳ سال ۱۳۶۳ قید شده است.

در مقابل، ضرب سکه‌های اولیه امامی از سال ۱۳۷۰ شروع شد و طرح آن شامل تصویری از امام خمینی (ره) در یک طرف و حرم امام رضا (ع) در طرف دیگر است. همچنین در این سکه عبارت «بهار آزادی» جایگزین عبارت «اولین بهار آزادی» شده است؛ بنابراین این سکه مانند طرح قدیم سکه بهار آزادی مزین به تصویر امام رضا (ع) است.

سکه‌های امامی حاشیه ساده‌ای دارند و تنها سکه‌هایی که در سال ۱۳۸۶ ضرب شده‌اند به نام سکه امامی معروف هستند، سکه‌هایی که قبل از سال ۸۶ ضرب شده باشند به سکه تاریخ پایین شناخته می‌شوند.

تفاوت‌های ظاهری گفته شده از مهم‌ترین نشانه‌های تشخیص فرق سکه امامی و بهار آزادی به شمار می‌روند.
در واقع نخستین طرح از سکه امامی از سال ۱۳۷۰ ضرب و جایگزین سکه بهار آزادی شد و ضرب آن توسط بانک مرکزی انجام می‌شود. 

سکه‌های امامی وزن و عیار مشخصی داشته و از سال ۷۰ هر ساله به تعداد مشخص ارائه می‌شود.
اما نکته این جا است که روی اغلب سکه‌هایی که اکنون به عنوان سکه طرح جدید موجود هستند، سال ۱۳۸۶ درج شده است.

این البته به این معنا نیست که سکه امامی از سال ۱۳۸۶ به بعد ضرب نشده است، بلکه امروزه نیز ضرب می‌شود و بانک مرکزی برای جلوگیری از اختلاف قیمت زیاد بین سکه‌ها این عدد ۱۳۸۶ را روی سکه درج می‌کند.

بیشتر بخوانید: تفاوت طلای ۱۸ عیار با ۲۴ عیار از نظر قیمت و کیفیت

درباره وزن این سکه‌ها نیز باید تاکید کنیم که مطلقا هیچ تفاوتی با هم ندارند. در واقع وزن بین وزن این دو نوع سکه کاملا برابر است و حتی مقدار سوت آن‌ها که یکی از کوچکترین واحد‌های اندازه گیری طلا می‌باشد نیز یکسان است و از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۰ سکه طرح قدیم یا بهار آزادی در وزن ۸ گرم و ۱۳۵۹۸ سوت ضرب می‌شد و امروز نیز سکه امامی یا طرح قدیم با همین وزن یعنی ۸.۱۳۵۹۸ ضرب شده و به بازار عرضه می‌شود.

ماجرای سکه امامی ضرب ۱۴۰۳

در این بین، اما به گزارش اقتصاد ۲۴، برای نخستین بار در چهارده آذر ماه سال جاری، تمام سکه امامی ضرب سال ۱۴۰۳ در مرکز مبادلات سکه و ارز بانک مرکزی عرضه شد و روز ۲۵ آذر ماه به مشتریان تحویل داده شد.

هم چنین باید توجه داشت که سکه ضرب ۱۴۰۳ تقریبا هم چنان هیچ تفاوتی با سکه‌های امامی ضرب ۱۳۸۶ ندارند و به گزارش اقتصاد ۲۴، سکه‌های ضرب ۱۴۰۳ تنها به جدیدترین سری سکه‌های طلا گفته می‌شود که توسط بانک مرکزی ایران ضرب و وارد بازار شده‌اند. این سکه‌ها از نظر وزن، عیار و ابعاد هیچ تفاوتی با سکه‌های ضرب سال‌های قبل، مانند سکه‌های ضرب ۱۳۸۶ ندارند و تنها تاریخ ضرب آن‌ها تغییر کرده است.

هدف اصلی از ضرب این سکه‌ها، تنظیم بازار و کاهش نوسانات قیمتی در بازار طلا و سکه است. با عرضه مداوم سکه‌های جدید، از شکل‌گیری لنگر ذهنی بر روی سکه‌های با تاریخ خاص جلوگیری می‌شود؛ به این معنا که تقاضای بیش از حد برای یک تاریخ ضرب خاص، مانند سکه‌های سال ۱۳۸۶ کاهش می‌یابد و بازار به سمت تعادل حرکت می‌کند.

مساله حباب سکه در مدل‌های مختلف

حباب سکه امامی به طور معمول، اما بیشتر از سکه بهار آزادی است و دلیل آن نیز تقاضای بیشتر برای سکه امامی است.
اما اگر بخواهید بدانید حباب سکه چیست باید به زبان ساده گفت که حباب سکه به تفاوت قیمت بازار سکه با ارزش ذاتی آن اشاره می‌کند. اگر قیمت بازار سکه از ارزش ذاتی آن بیشتر باشد، حباب سکه مثبت و اگر قیمت بازار سکه از ارزش ذاتی آن کمتر باشد، حباب سکه منفی است. نکته این است که وقتی قیمت بازار سکه از قیمت ذاتی آن بیشتر باشد، حباب مثبت ایجاد شد‌ه است. به‌عبارت‌دیگر، خریداران حاضرند برای سکه بیش از ارزش واقعی آن پول بپردازند.

مساله پلمپ یا وکیوم در بازار سکه ها

اما این روز‌ها یک مساله دیگر نیز به محلی برای بحث تبدیل شده است. قیمت سکه امامی روز ۲۹ بهمن بر روی تابلوی نمایشگر رقم ۷۳.۵۵۵.۰۰۰ (هفتاد و سه میلیون و پانصد و پنجاه و پنج هزار تومان) بوده است؛ اما این رقم برای سکه‌های امامی ضرب سال ۱۳۸۶ با وکیوم است.

پلمپ یا وکیوم سکه (coin vacuum)، به پوشش و بسته بندی پلاستیکی شفاف و ضدخش دور سکه می‌گویند که نشان‌دهنده سلامت، اصالت و کیفیت سکه است. این پوشش محکم توسط دستگاه‌های مخصوص دور سکه پرس می‌شود.

پلمپ سکه مثل کارت ویزیت برای صرافی‌ها عمل می‌کند. یک کارت تبلیغاتی حاوی سکه طلا که اطلاعاتی مثل عیار، وزن، تاریخ ضرب سکه، نام صرافی و هولوگرام در آن درج شده است. در پاسخ به این سوال که «هولوگرام روی پلمپ سکه چیست؟» باید گفت، هولوگرام سکه نشان از اصالت سکه دارد و متناسب با پروانه کسب واحد طلافروشی یا صرافی روی وکیوم سکه درج می‌شود.

در واقع زمانی که به صورت روزانه به قیمت سکه در سایت‌ها یا روی تابلو‌های صرافی بر می‌خورید، منظور دقیقا این مدل از سکه امامی است و باید توجه کنید که قیمت سکه امامی غیروکیوم پایین‌تر است.
اساسا در خرید بهتر است، پول خود را برای سکه وکیوم شده با نشان صرافی پرداخت کنید چرا که ممکن است سکه‌ای که خریداری می‌کنید غیربانکی باشد.

مدل‌های سکه امامی و بهار آزادی و تفاوت ارزش آنان

اساسا به طور کلی سکه‌ها هر چند بیشتر به دو نوع امامی و یا بهار آزادی خوانده می‌شوند، اما خود چند بخش را شامل می‌شوند. 

۱- سکه امامی قبل ۸۶ وکیوم شده که در واقع سکه امامی ضرب سال ۱۳۷۰ است.

۲- سکه امامی قبل ۸۶ بدون وکیوم که باز همان سکه‌های امامی سال ۱۳۷۰ است و چون وکیوم ندارند ارزان‌تر هستند.

۳- سکه امامی سال ۱۳۸۶ وکیوم شده که اصلی‌ترین و گران‌ترین سکه موجود در بازار است.

۴- سکه بهار آزادی که همان مدل ضرب شده در فاصله سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۰ است.

۵- سکه امامی ۱۴۰۳ وکیوم شده که بعد از سکه امامی ضرب سال ۱۳۸۶ با وکیوم، گران‌ترین سکه بازار است.

۶- سکه امامی ۱۴۰۳ بدون وکیوم که این سکه نیز در ردیف سوم گران‌ترین سکه‌ها بعد از امامی ۱۳۸۶ و امامی ۱۴۰۳ قرار می‌گیرد.

در این بین باید توجه داشت که اولویت خرید برای خریدار سکه، به طور معمول همان سکه ۸۶ وکیوم شده است که نرخ آن به طور روزانه بر روی تابلو‌ها قرار می‌گیرد.

پاسخ به چند پرسش فراگیر درباره سکه بهار آزادی

در این بین، اما همواره پرسش‌هایی وجود دارد که از سوی شهروندان مطرح می‌شود که در ادامه به چند پرسش مهم پاسخ خواهیم داد.

* آیا همه سکه های وکیوم دار‌ حتما متعلق به بانک مرکزی است؟

- خیر، لزوما همه وکیو‌ها بانکی نیستند. سکه‌های بانکی توسط صرافی‌های معتبر وکیوم می‌شود؛ اما روی وکیوم باید نام صرافی، مجوز از بانک مرکزی، آدرس و شماره تلفن صرافی و جمله سکه تضمین شده بانکی حک شده باشد و همچنین هولوگرام نیز داشته باشد.
همچنین حتما در هنگام خرید درخواست فاکتور از فروشنده را داشته باشید.

* این سکه‌ها آیا گواهی دارند؟

- بله صرافی‌های معتبر مجوز دارند.

* رقمی که هر روز برای سکه اعلام می‌شود آیا شامل سکه امامی وکیوم دار ۱۴۰۳ یا قدیمی‌ها نیز می‌شود؟

- قیمتی که روزانه بر روی تابلو‌ها نقش می‌بندد قیمت سکه وکیوم دار بانکی معتبر ۸۶ است.