گپ دلار آزاد با نیما سودآوری شرکت‌های بورسی را کاهش داد/ در صورت تشدید فشار‌ها، شاهد رشد اسمی در بازار سرمایه خواهیم بود

اقتصاد۲۴- بیش از یک هفته بود که بازار سهام قرمز بوده و سطح مهم ۲‌ میلیون و ۷۰۰ هزار واحدی را از دست داد، اما از روز دوشنبه شاخص کل افزایش ارتفاع داد و در آخرین روز بهمن ماه با افزایش ۱۴ هزار و ۲۳ واحد به رقم ۲ میلیون و ۷۱۵ هزار واحد رسید. بنابر گزارش روزنامه دنیای اقتصاد، در سه روز آغازین هفته بیش از ۳ همت (سهام و حق تقدم) از تالار سهام خارج و از ابتدای بهمن‌ماه نیز حدود ۹ همت پول حقیقی از گردونه معاملات سهام خارج شده است.

کارشناسان معتقدند اعتماد ترمیم نشده سهام‌داران بورس و از سوی دیگر عقب‌ماندگی بازار سهام نسبت به بازار‌های موازی بر خروج پول حقیقی از این بازار دامن زده است.

میلاد قاسمی، مدیرعامل کارگزاری بورس بیمه ایران در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه روندی که بازار سهام در روز‌های پایانی سال دارد یک وضعیت نرمال محسوب می‌شود یا خیر؟ به اقتصاد ۲۴ گفت: «در ماه‌های پایانی سال، به دلیل نزدیکی به پایان سال مالی شرکت‌ها، معمولا شاهد فروش دارایی‌های سرمایه‌گذاری این شرکت‌ها برای شناسایی سود سهام موجود در پرتفوی خود هستیم. این اقدام منجر به افزایش عرضه در بازار و کاهش قیمت‌ها می‌شود. علاوه بر این، برخی بانک‌ها در پایان سال جهت مدیریت نقدینگی از کارگزاران درخواست تسویه یا کاهش تسهیلات را دارند که به تبع آن فشار برای تسویه خرید‌های اعتباری سرمایه گذاران بیشتر می‌شود و این عامل نیز می‌تواند به افزایش فروش در بازار دامن بزند.»

وی ادامه داد: «با اینکه این روند به‌طور طبیعی در بازار رخ می‌دهد و جزو نوسانات معمول است، بورس در حال حاضر با عواملی مانند افزایش نرخ بهره، افزایش گپ نرخ دلار آزاد و نیما و دیگر ریسک‌های سیستماتیک مواجه است. این عوامل، علی‌رغم ارزندگی بخش قابل توجهی از سهام از نظر سودآوری، می‌توانند فشار بیشتری به بازار وارد کنند و روند نزولی آن را تشدید کند.»

قاسمی در پاسخ به اینکه چرا با وجود ارتباط مستقیم میان افزایش قیمت دلار و رشد شاخص کل بورس، اکنون این عامل بر رشد شاخص کل اثری نگذاشته است؟ بیان کرد: «با اینکه از ابتدای دی ماه تاکنون قیمت دلار بازار آزاد حدود ۱۸ درصد افزایش یافته است، اما دلار نیما تنها حدود ۷ درصد رشد کرده و این باعث شده است که گپ بین دلار آزاد و نیما مجددا به ۳۴ درصد برسد. این تفاوت در واقع به حدود همان محدوده‌ای رسیده که پیش از سیاست تک‌نرخی شدن ارز مشاهده می‌شد که با سیاست تک‌نرخی کردن ارز در تضاد است.»

وی با تاکید بر اینکه افزایش قیمت دلار آزاد می‌تواند جذابیت بازار‌های رقیب برای سرمایه‌گذاری را بیش‌تر کند، افزود: «در صورتی که دلار نیما به‌طور متناسب با دلار آزاد رشد نکند، سودآوری شرکت‌ها رشد کمتری خواهند داشت و در برخی موارد ممکن است کاهش پیدا کنند. این وضعیت می‌تواند منجر به کاهش یا ثبات در شاخص کل بورس شود. بنابراین، مقایسه قیمت دلار نیما با شاخص کل بورس به نظر منطقی‌تر می‌آید که در این مدت رشدی نداشته است. علاوه بر این، رشد قیمت دلار نیما می‌تواند منجر به افزایش سودآوری بسیاری از شرکت‌های بازار سرمایه شود، اما در عین حال، این افزایش قیمت ممکن است باعث افزایش بهای تمام‌شده محصولات بسیاری از شرکت‌ها نیز شود. این موضوع نیازمند افزایش نرخ‌های زیادی برای حفظ پایداری تولید در این شرکت‌هاست که می‌تواند به افزایش تورم در کشور منجر شود. این امر شاید برای سیاست‌گذاران مطلوب نباشد چراکه با نرخ‌های فعلی دلار نیما نیز احتمال افزایش نرخ قابل توجهی برای محصولات مصرفی مردم وجود دارد.»

بیشتر بخوانید: ارزش معاملات ۱۰‌همتی چه سیگنالی به بورس می‌دهد؟

مدیرعامل کارگزاری بورس بیمه ایران در پیش‌بینی خود از مسیر بورس تا پایان سال عنوان کرد: «با وجود توجه جدی دولت فعلی به رشد اقتصادی از طریق بازار سرمایه و تأمین مالی آن و با توجه به رشد چشمگیر قیمت دلار، به نظر می‌رسد که در حال حاضر مهم‌ترین ریسک بازار، سیاست‌های ترامپ در خصوص ایران و منطقه باشد. با این حال، به نظر می‌رسد که با گذر زمان ریسک این تهدیدات کاهش یابد یا بازار به وجود این ریسک‌ها عادت کرده و تلاش کند جاماندگی دلاری خود را جبران کند. با رصد ارزش بازار دلاری، سودآوری صنایع، نسبت شاخص کل به نقدینگی و بررسی سایر پارامتر‌های اقتصادی، می‌توان گفت که بازار در حال حاضر در محدوده‌ای ارزندگی قرار دارد و در صورتی که تنش‌های نظامی شکل نگیرد، سطوح فعلی می‌تواند به عنوان سطوح حمایتی برای بازار عمل کند و انتظار کاهش بیشتر از این محدوده را ضعیف می‌بینیم.»

قاسمی در پاسخ به این پرسش که تهدید‌ها و سیاست‌های ترامپ چه اثری در آینده بازار سرمایه دارد؟ گفت: «شاید بتوان گفت که تهدید‌های ترامپ تا حدودی تأثیر خود را بر بازار‌های دارایی ایران گذاشته است. قیمت دلار و به تبع آن قیمت سکه و طلا به دلیل تهدید‌های نظامی و اقتصادی ترامپ در حال حاضر بالاتر از سطوح تعادلی بنیادی خود قرار دارند. در صورت عملیاتی شدن این تهدیدات تا حدودی اثرات خود را در بازار‌های مالی ایران از جمله بازار سرمایه گذاشته‌اند.»

وی ادامه داد: «در صورتی که تهدید‌های ترامپ به تشدید تنش‌های نظامی منجر شود، پیش‌بینی آینده بازار سرمایه با چالش‌های زیادی روبه‌رو خواهد شد، چرا که همه چیز به شدت این تنش‌ها بستگی دارد و فضا بسیار مبهم است. با این حال، در صورت افزایش فشار‌های اقتصادی، احتمالا شاهد رشد اسمی در بازار سرمایه خواهیم بود که به دلیل شرایط تورمی ایجاد شده و رشد حقیقی اقتصادی نخواهد بود.»