واکاوی بهانه‌های استیضاح وزیر اقتصاد

اقتصاد۲۴- آیا استیضاح وزیر اقتصاد دولتی که هنوز ۶ ماه نیست روی کار آمده گرهی از هزار توی مشکلات ارزی و اقتصادی کشور باز می‌کند؟ چه کسانی صحنه‌گردانی استیضاح را در دست دارند و چرا؟ واکنش قاطبه مجلس به این درخواست استیضاح چه خواهد بود؟ اینها پرسش‌هایی هستند که از زمان انتشار خبر اعلام وصول درخواست استیضاح همتی وزیر اقتصاد دولت چهاردهم مطرح شده است. درخواست استیضاحی که ظاهرا ۹۱ امضا را بر تارک خود نشانده و قرار است ۱۲ اسفند اجرایی شود.

تعداد ۹۱ نماینده متقاضی استیضاح، اما در نوع خود جالب توجه است، پیگیری‌های اعتماد از راهرو‌های بهارستان و در بطن گفت‌و‌گو با نمایندگان حاکی از آنکه اغلب اسامی متقاضی استیضاح متعلق به نمایندگان عضو جریان پایداری است.

جریانی که ید طولایی در مانع تراشی و حاشیه‌سازی برای دولت چهاردهم دارد و از هیچ تلاشی برای کند کردن حرکت دولت فروگذار نیست. طیفی که در زمان رشد قیمت ارز در دولت قبلی لام تا کام سخنی مطرح نمی‌کرد و هر بهانه‌ای را برای نوسانات ارزی مطرح می‌کرد این‌بار چنان از خانه برون تاخته و چهره برانداخته‌اند که گویی برای نخستین‌بار است که با نوسانات ارزی ناشی از بالا رفتن انتظارات تورمی مواجه می‌شوند! یکی از نمایندگان اصولگرای مجلس دوازدهم اعلام کرد، نامه استیضاح همتی را به امضا کرده، چون همتی حاضر نمی‌شده است، اموال بیت‌المال را ذیل طرح مولدسازی به قیمت سال گذشته به فروش برساند. اما موضوع اعلام وصول این استیضاح زمانی جالب‌تر شد که خبر رسید برخی نمایندگانی که نامشان در لیست امضا‌کنندگان استیضاح درج شده بود در گفت‌و‌گو با رسانه‌ها اعلام کردند، امضای خود را پس گرفته‌اند!

بیشتر بخوانید:آمار استیضاح وزراء در دولت های مختلف با رکوردشکنی احمدی نژاد؛ آیا دولت پزشکیان رکورددار استیضاحِ زودهنگام می شود؟

سید محمد موحد نایب‌رییس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس دوازدهم با بیان اینکه امضایم را از طرح استیضاح همتی پس گرفتم، اعلام کرد: «استیضاح و تغییر در دولت در شرایط فعلی باعث ایجاد تنش در جامعه می‌شود و پیام آن ایجاد یاس و ناامیدی در جامعه خواهد بود.»

موحد یادآور شد: «بنده در ابتدا طرح استیضاح وزیر اقتصاد را امضا کردم، اما این امضا را پس گرفتم. معتقدم التهابات بازار ارز و طلا و شرایط اقتصادی و معیشتی باعث ایجاد نگرانی در جامعه شده است. بنده معتقدم استیضاح و تغییر در دولت در شرایط فعلی باعث ایجاد تنش در جامعه می‌شود و پیام آن ایجاد یاس و ناامیدی در جامعه خواهد بود.» نایب‌رییس کمیسیون اصل نود مجلس تصریح کرد: «در جلساتی که با وزیر اقتصاد و مجموعه این وزارتخانه داشتم، وزیر بر این مساله تاکید کرد که تمام تلاش و توان خود را برای بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم به کار خواهد گرفت و وضعیت اقتصاد را سروسامان خواهد داد و با اعتماد به این سخنان امضای خود را پس گرفتم.»

 تصمیماتی که عصبانیت بسیاری از چهره‌های پایداری را در پی داشت. حسین صمصامی یکی از چهره‌های نزدیک به سعید جلیلی که قرار بود در دولت احتمالی او پست وزارت اقتصاد را در دست داشته باشد، با انتشار توییتی نوشت: «برخی نمایندگان که موافق استیضاح آقای ‎ همتی در زمان فعلی نیستند، اگر می‌دانستند مدیریت ایشان چه هزینه‌های سنگینی به اقتصاد کشور وارد کرده و خواهد کرد، حتی یک روز هم در برکناری ایشان تعلل نمی‌کردند.» با پس گرفتن امضای برخی نمایندگان که نام آنها در لیست استیضاح‌کنندگان قرار داده شده بود، تقریبا مشخص شد، این استیضاح از جانب همان جریانی هدایت می‌شود که در خفا و آشکار بر طبل مخالفت و مانع‌تراشی برای دولت می‌کوبند.

واکنش مردم، رییس‌جمهور و رییس شورای اطلاع‌رسانی دولت

این خبر، اما باعث بروز واکنش‌های بسیاری از سوی مسوولان، فعالان سیاسی و حتی مردم عادی شد. مهم‌ترین واکنش مربوط به رییس‌جمهور بود که تمام‌قد پشت وزیرش ایستاد و اعلام کرد، تصمیمات ارزی که بهانه نمایندگان متقاضی با حضور سران قوا یا نمایندگان آنها و با مشارکت بانک مرکزی و... اتخاذ می‌شود. رییس‌جمهور تاکید کرد: «تمام سیاست‌های ارزی، در جلسه سران قوا با حضور رییس بانک مرکزی و عده‌ای کارشناس تصمیم گرفته شده است.» او ادامه داد: «نوسانات ارزی اصلا ربطی به وزیر اقتصاد ندارد. اگر کسی مقصر باشد، ما هستیم؛ خب بیایند ما را بگیرند...» پزشکیان حسن‌ختام صحبت‌های خود را با بیتی از اقبال لاهوری همراه کرد و گفت: «بر خویش گشا دیده و از غیر فرو بند.»

بیشتر بخوانید: رویارویی ۲ نگاه در مجلس بر سر استیضاحِ زودهنگام وزرا؛ وظیفه نمایندگی یا سیاسی کاری جناحی؟!

واکنش مهم بعدی را الیاس حضرتی رییس شورای اطلاع‌رسانی دولت اتخاذ کرد. حضرتی در پاسخ به اینکه روز گذشته رییس‌جمهوری به ساختمان بانک مرکزی رفت و امروز نیز برای حمایت از وزیر اموراقتصادی و دارایی به وزارت اقتصاد رفته، پیام این دیدار‌ها چیست، افزود: «سالیان درازی است که وضعیت اقتصاد کشور دچار مشکلات ساختاری بوده، البته بخشی از آن به تحریم‌ها باز می‌گردد و دیگر بخشی از آن به خاطر مدیریت داخلی و تصمیمات ضد و نقیضی است که در دوره‌های مختلف گرفته شده است. دولت آقای پزشکیان نیز وارث این وضعیت وخیم است و امیدواریم به زودی این مشکلات حل شود، زیرا یکی از محور‌های جدی در دستور کار دولت چهاردهم، هویت، امنیت و شخصیت دادن به بخش خصوصی است.»

رییس شورای اطلاع‌رسانی دولت درباره اعلام وصول استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی در صحن مجلس و واکنش ملتهبانه بازار ارز به آن، تصریح‌کرد: این موضوع را باید از افرادی پرسید که به دنبال استیضاح وزیر دولتی هستند که پنج ماه بیشتر نیست که بر سرکار آمده و هر روز شایعه استعفا، اخراج و جایگزین کردن رییس کل بانک مرکزی را مطرح می‌کنند یا چندین ماه است که در حال پخش شایعه استعفای رییس‌جمهوری هستند. این کار‌های پروژه‌ای است که دوستان در داخل کپی‌برداری از اقدامات خارج‌نشینان می‌کنند و متاسفانه تبلیغات داخلی با تبلیغات خارجی منطبق شده است. استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی اقدام مناسب از سوی مجلس نیست.»، اما واکنش‌ها به این تصمیم غیر‌متعارف نمایندگان به همین موضوع ختم نشد.

بسیاری از کاربران که نسبت به وقوع گرانی‌های گسترده و نوسانات ارزی گلایه‌مند هستند در پست‌ها و کامنت‌هایی که در این خصوص منتشر کردند، استیضاح همتی را یک حرکت نمایشی از سوی نمایندگان برای به حاشیه کشاندن بحث و پاک کردن ردپای واقعی مقصران این نوسانات معرفی کردند.

واکنش همتی به استیضاحش: نمایندگان را قانع می‌کنم

اما واکنش وزیر اقتصاد دولت هم به ماجرای استیضاحش در نوع خود جالب بود. همتی که همچنان لبخند بر لب داشت در واکنش به اعلام وصول استیضاحش در صحن مجلس گفت: خیلی خوب است صحبت می‌کنم و آنجا کل نمایندگان را قانع می‌کنم. عبدالناصر همتی پس از حضور در جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس برای بررسی استیضاحش عنوان کرد: جلسه خوب بود. دوستان نکاتی را مطرح کردند پاسخ دادم. ان‌شاءالله قانع می‌شوند. وی در مورد اینکه چه مباحثی در این جلسه مطرح شد، گفت: هر چیزی یک بحثی دارد؛ مقدمه و موخره دارد همه اینها را توضیح دادم. وزیر اقتصاد در مورد محور استیضاح گفت: محور بیشتر مباحث اقتصادی، تورم، بی‌ثباتی اقتصادی و مسائل مربوط به ارز است. وی در پاسخ به این سوال که آیا نمایندگان سوال‌کننده قانع شدند، گفت: از آنها بپرسید. اگر نظر دوستان قانع شدن بر اساس حرف‌های من باشد باید قانع شوند اگر نه که دیگر به من ربطی ندارد.