اتوبوس برقی یا ماشین دودی؛ شکست شهرداری تهران در واردات خودرو‌های برقی و تراموا از چین

اقتصاد۲۴- «اتوبوس‌های برقی تهران دود می‌کنند.» این تیتر خبری است که از یکشنبه تاکنون در صدر اخبار حوزه شهری قرار گرفته و حاکی از آن است که وعده‌های شهرداری تهران یکی پس از دیگری پوچ می‌شود نه اتوبوس‌های برقی تمام برقی است و نه تراموایی که قول داده بودند تراموا است. بالاخره اتوبوس‌های برقی که شهرداری وعده آن را داده بود به تهران رسید. اما نه به تعدادی که دو سال است قول می‌دهد.

تنها ۱۸۷ اتوبوس وارد ناوگان حمل و نقل پایتخت شد؛ درحالی‌که علیرضا زاکانی، شهردار تهران سال گذشته و امسال قول داده بود ۲۵۰۰ اتوبوس برقی وارد شهر تهران می‌شود. مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور در کنار علیرضا زاکانی از این اتوبوس‌های برقی رونمایی و در وصف اتوبوس‌های برقی سخنرانی کرد. شهردار تهران نیز در مراسم این رونمایی سخنرانی کرد. در آخر هم مسعود پزشکیان و علیرضا زاکانی سوار بر خودرو‌های برقی که در کنار این اتوبوس‌ها شهرداری وارد شده، عکس یادگاری گرفتند.

سیستم اتوبوس‌های برقی دیزلی است

همه چیز برای شهرداری خوب پیش می‌رفت تا اینکه سیدجعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در مصاحبه‌ای با دیده‌بان ایران گفت: «متوجه شدم که اتوبوس‌هایی که قرار بود تمام‌برقی باشند، دارای یک موتور دیزلی برای گرمایش مسافران و فضای داخل اتوبوس هستند؛ اگر قرار باشد که ما اتوبوس تمام‌برقی وارد کنیم، اما بعد برای گرمایش در فصل سرما و در فصلی که با پدیده آلودگی هوا مواجه هستیم، از موتور دیزلی استفاده کنیم، این نقض غرض است. در گزارشی که به من رسیده، گفته شده که هنگام روشن کردن سیستم بخاری، دود زیادی از اتوبوس ساطع شده است اگر این موضوع صحت داشته باشد، واقعاً جای تأسف دارد ما اتوبوسی می‌خریم که دو برابر یک اتوبوس دیزلی قیمت دارد، اما در فصل زمستان موتور دیزلی آن را روشن می‌کنیم!

بیشتر بخوانید:عکس/ طعنه به اتوبوس برقی؛ صبرکن برق بیاد حرکت می‌کنه!

اگر این اطلاعات درست باشد، حتماً باید تحقیق بیشتری انجام دهیم و ببینیم که داستان این موتور دیزلی چیست. امیدوارم که واقعیت این‌گونه که گفته شده نباشد. در هر صورت، اگر هم نقصی در این اتوبوس‌ها وجود دارد، شهرداری تهران باید پیش از ورود باقی این محموله به کشور، این اشکال را برطرف کند. اتوبوس برقی باید کاملاً برقی باشد، چه در سرمایش و چه در گرمایش. قطعاً اگر این نقص وجود داشته باشد، که ظاهراً طبق اخبار چنین است، باید در خرید‌های بعدی اصلاح شود و برای این تعدادی هم که وارد شده، راه‌حلی پیدا شود.»

او افزود: «اگر چنین اتفاقی افتاده باشد، بسیار نامبارک است. این تصمیم می‌تواند تمام زحمات انجام‌شده را از بین ببرد. ما یک اتوبوس برقی خریداری کرده‌ایم، اما اگر یک موتور دیزلی برای گرمایش آن استفاده شود و از طرفی برای شارژ کردن آن هم از سوخت فسیلی استفاده کنیم، دیگر چه دلیلی دارد که به سمت اتوبوس برقی برویم؟ این همان اتوبوس دیزلی است! اگر قرار باشد در فصل زمستان، یعنی زمانی که با آلودگی هوا مواجه هستیم، موتور دیزلی روشن شود، پس چرا دوونیم برابر قیمت پرداخت شده است. این دوونیم برابر قیمت، تنها بخشی از موضوع است.

برای هر جایگاه شارژ، نزدیک به ۱۰ میلیارد تومان هزینه شده است. از سوی دیگر، مسئله پیمایش این اتوبوس‌ها هم مطرح است که محدودیت‌هایی دارد. همچنین فناوری این اتوبوس‌ها که به‌صورت CBU (واردات کامل) به کشور آمده، برخلاف سیاست‌های تولید ملی است که مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده است. ما به‌جای حمایت از تولید داخلی، ناوگان CBU وارد کرده‌ایم. از سوی دیگر، برخلاف ادعای آلودگی صفر، این اتوبوس‌ها همچنان آلودگی تولید می‌کنند.»

ادعایی که ادعای خود را تکذیب کرد

این مصاحبه حاکی از آن است که اتوبوس‌های شهرداری تهران علاوه بر برق، باک دیزلی ۴۰ لیتری دارد. در این میان روزنامه همشهری که متعلق به ارگان شهرداری است روز گذشته تیتر و عکس یک خود را به اتوبوس‌های برقی اختصاص داده و تیتر زد: «من‌های دود» و در توضیح آن نوشت: «ادعای دوگانه‌سوز بودن اتوبوس‌های برقی جدید یک شوخی است.» درحالی‌که هیچ‌کس از دوگانه‌سوز بودن اتوبوس‌ها خبر نداده است بلکه اعلام شده؛ «سیستم بخاری اتوبوس‌های برقی یک موتور جدا دارد که با سوخت دیزلی کار می‌کند و به آلودگی هوا می‌افزاید.»

بیشتر بخوانید:عکس/ زاکانی برای یک سازمان خیالی بودجه تعیین کرد

جالب‌ترین موضوعی که در صفحه اول روزنامه همشهری به آن اشاره شده که ناقض ادعای شهرداری محسوب می‌شود این است که تیتر زده: «سیستم گرمایش این اتوبوس‌ها فقط در روز‌های خیلی سرد سال از سوخت دیزل استفاده می‌کند.» هوای تهران در فصل زمستان بیش از مواقع دیگر سال آلوده است و دقیقاً در اوج آلودگی رانندگان اتوبوس‌های برقی یا نباید از بخاری استفاده کنند یا باید از سوخت دیزلی (گازوئیل) استفاده کنند تا بخاری روشن شده و مسافران از سرما حفظ شوند.

ناگفته نماند که باک دیزلی در اتوبوس‌های برقی برون‌شهری این سیستم لازم و ضروری به نظر می‌رسد تا زمانی که برق اتوبوس با مشکل روبه‌رو شد، بتواند از سوخت دیزلی استفاده کند تا بخاری کار کند. اما در اتوبوس‌های درون‌شهری این سیستم تنها به آلودگی هوا می‌انجامد.

تراموایی که اتوبوس شد

البته این اولین بار نیست که شهرداری خلاف وعده‌های خود عمل می‌کند. چراکه بیش از یک‌سال شهرداری و شورای شهر تهران در چالش «تراموا» بودند و شهرداری برای استفاده از تراموا اصرار می‌ورزید و برخی از اعضای شورای شهر تهران مخالفت و اعلام می‌کردند که معابر تهران برای تردد تراموا مناسب نیست. با تمام این مناقشات شهرداری تاکید کرد که دو تراموای چرخ لاستیکی را از چین به امانت گرفته تا ۲ ماه تست کند و اگر بررسی‌ها موفق بود ۴۲ تراموا وارد تهران خواهد کرد. اما با این همه تبلیغ به جای تراموا اتوبوس چرخ لاستیکی وارد تهران شد و محسن هرمزی، معاون شهردار تهران مجبور شد به صراحت اعلام کند؛ «آنچه وارد تهران شده تراموا نیست بلکه اتوبوس چرخ لاستیکی است.»