اتوبوس‌های برقی زاکانی دیزلی از آب درآمدند!

اقتصاد۲۴- ماجرای واردات اتوبوس‌های برقی با توجه به کمبود ۲۴ هزار مگاواتی برق در کشور همواره از موضوعات عجیب کشور بوده است. در شرایطی که هم شبکه خانگی و هم صنایع مجبور به تحمل قطعی‌های پی‌درپی برق هستند، شهرداری تهران به‌تازگی ۱۸۹ اتوبوس برقی وارد ناوگان حمل‌ونقل کرده است.

علت ورود اتوبوس‌های برقی به ناوگان حمل‌ونقل، کاهش آلودگی هوا، کاهش مصرف گازوئیل و… عنوان شد. اما نکته‌ای که از زمان ورود این اتوبوس‌ها به کشور توجه بسیاری از مردم را به خود جلب کرد دودزا بودن این اتوبوس‌ها بود.

آن‌طور که پیداست، این اتوبوس‌ها تماماً برقی نیستند و از موتور دیزلی برای گرمایش و سرمایش استفاده می‌کنند. این بدان معناست که در فصول سرد سال، این اتوبوس‌ها نیاز به سوخت‌گیری گازوئیل دارند. با اینکه میزان گازوئیل مورد استفاده این اتوبوس‌ها بسیار کمتر از اتوبوس‌های معمولی است، اما واردات اتوبوس‌های برقی با تکنولوژی پایین حساسیت‌برانگیز شده است.

ورود اتوبوس‌های برقی به کشور از وعده‌های شهرداری تهران، شورای شهر تهران و از همه مهم‌تر وزیر کنونی نیروست که در دولت گذشته در قامت وزیر صمت، وعده ورود اتوبوس‌ها و خودرو‌های برقی را به کشور می‌داد.

با این تفاصیل، باید گفت با وجود کمبود برق در کشور، نه‌تنها چگونگی تامین برق مورد نیاز این اتوبوس‌ها مشخص نیست، بلکه ورود این اتوبوس‌ها تاثیر بسزایی بر کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت‌های فسیلی ندارند!

موتور دیزلی اتوبوس‌های برقی

شورای شهر تهران در اسفند ماه سال ۱۴۰۲، طی مصوبه‌ای برای تجهیز ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر تهران، به شهرداری تهران برای واردات اتوبوس برقی از چین مجوز داد. با این حال، تاکنون حدود ۱۸۹ اتوبوس برقی وارد ناوگان شده است. اتوبوس‌هایی که گویا تماماً برقی نیستند.

آن‌طور که جعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران، به دیده‌بان ایران توضیح داد: اتوبوس‌هایی که قرار بود تمام‌برقی باشند، دارای یک موتور دیزلی برای گرمایش مسافران و فضای داخل اتوبوس هستند. یعنی برای گرمایش در فصل سرما و در فصلی که کشور با پدیده آلودگی هوا روبه‌روست، از موتور دیزلی استفاده می‌شود. این نقض غرض است.

بیشتر بخوانید:واکنش زاکانی به سرقت المان‌های شهری پایتخت

او ادامه داد: طبق گزارش‌ها، هنگام روشن کردن سیستم بخاری، دود زیادی از اتوبوس ساطع شده است. اگر این موضوع صحت داشته باشد، واقعاً جای تاسف دارد. اتوبوس‌هایی خریداری شده است که دو برابر یک اتوبوس دیزلی قیمت دارند، اما در فصل زمستان موتور دیزلی آن را روشن می‌کنند. علاوه بر هزینه اتوبوس‌ها، برای هر جایگاه شارژ نزدیک به ۱۰ میلیارد تومان هزینه شده است.

آخرین تکنولوژی دنیا؛ ترکیب برقی و دیزلی!

پرویز سروری، نایب‌رئیس شورای شهر تهران، روز ۷ اسفندماه پیش از آغاز جلسه شورای شهر تهران در جمع خبرنگاران درباره دودزا بودن اتوبوس‌های برقی وارداتی گفت: این اتوبوس‌ها آخرین تکنولوژی دنیاست و همین اتوبوس‌ها به اروپا و آمریکا صادر می‌شود، اما حتماً رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورا استدلال‌هایی دارد که باید شنیده شود.

نائب‌رئیس شورای شهر تهران، به‌صراحت از موضوعی صحبت می‌کند که با یک جست‌وجوی ساده، نادرست بودن آن مشخص می‎‌شود. اکثر اتوبوس‌های برقی جدید، از سیستم‌های گرمایش و سرمایش کاملاً برقی و پمپ‌های حرارتی استفاده می‌کنند. این سیستم‌ها از برق باتری‌های اتوبوس تغذیه می‌شوند.

برخلاف بخاری‌های سنتی که با سوزاندن سوخت تولید گرما می‌کنند، پمپ حرارتی، حرارت را یا از بیرون یا از داخل کابین می‌گیرد و به داخل منتقل می‌کند.

این فناوری پیچیده‌ای نیست و بسیاری از شرکت‌های چینی هم این مدل از اتوبوس‌های تمام‌برقی را تولید می‌کنند. بسیاری از شرکت‌های چینی مانند BYD، Yutong، King Long و… اتوبوس‌های تمام‌برقی تولید می‌کنند که از فناوری‌هایی مانند باتری لیتیوم-یونی یا حالت‌جامد استفاده می‎‌کنند. باتری‌هایی که قابل شارژ هستند و در اتوبوس‌ها و خودرو‌های برقی استفاده می‌شوند.

در نهایت باید گفت اتوبوس‌های تمام‌برقی در جهان وجود دارند و اتفاقاً به دلیل صرفه اقتصادی، استفاده نکردن از سوخت‌های فسیلی و آلایندگی بسیار پایین، تمایل بر توسعه و استفاده از آنها در جهان بیشتر است.

بی‌برقی و آلودگی هوا سهم مردم

وعده ورود اتوبوس‌های برقی به ناوگان حمل‌ونقل در شرایط بی‌برقی، مردم را صرفاً به کاهش آلودگی هوا امیدوار می‌کرد. اما حالا با توجه به تکنولوژی قدیمی اتوبوس‌های وارد‌شده، هم بی‌برقی و هم آلودگی هوا نصیب مردم می‌شود.

در حال حاضر، ناوگان حمل‌ونقل پاسخگوی نیاز مردم نیست و تقاضای مردم بسیار بیشتر از عرضه است. با این حال، شهرداری تهران، ۱۸۹ دستگاه اتوبوس برقی از محل قرارداد با چین وارد تهران کرده است؛ اتوبوس‌هایی که تکنولوژی به‌روز ندارند و هزینه‌شان بالاتر از اتوبوس‌های تمام‌دیزلی است.

از این رو با ورود این اتوبوس‌ها، نه نیاز مردم پاسخ داده می‌شود و نه مشکل آلودگی هوا کاهش می‌یابد. از سوی دیگر، مصرف برق نیز با ورود این اتوبوس‌ها بالا می‌رود. در چنین شرایطی، ورود این اتوبوس‌ها نه صرفه اقتصادی دارد و نه قرار است از مشکلات کشور بکاهد. باید دید توجیه ورود این اتوبوس‌ها از سوی شهرداری تهران چیست.