تاریخ انتشار: ۱۵:۰۲ - ۱۳ اسفند ۱۴۰۳

نابودی گورستان‌های تاریخی و فراموشی حافظه شهری/ تهران؛ شهری که مُرده‌هایش را دوباره می‌کُشد + فیلم

تهران، شهری که گورستان‌هایش را زنده به گور می‌کند، امروز در تقلای بی‌حاصلِ مدرنیته، استخوان‌های تاریخ خود را می‌بلعد. مدرنیته بی‌قاعده، که گاه در هیبت پیشرفت ظاهر می‌شود، در سال‌های اخیر شتابی دوچندان پیدا کرده تا نشانه‌های تاریخ را از بستر شهر برکند.

تهران

اقتصاد۲۴- تهران، شهری که گورستان‌هایش را زنده به گور می‌کند، امروز در تقلای بی‌حاصلِ مدرنیته، استخوان‌های تاریخ خود را می‌بلعد. مدرنیته بی‌قاعده، که گاه در هیبت پیشرفت ظاهر می‌شود، در سال‌های اخیر شتابی دوچندان پیدا کرده تا نشانه‌های تاریخ را از بستر شهر برکند.

 گورستان‌ها، که روایت‌گران خاموش تمدن، فرهنگ، و زیست اجتماعی نسل‌های پیشین‌اند، یکی پس از دیگری به تیغ بولدوزر‌ها و طرح‌های توسعه سپرده می‌شوند. این روند، که تخریب آرامستان‌های تاریخی را در سایه‌ی توجیهات شهری پیش می‌برد، سابقه‌ای طولانی دارد. از دوران پهلوی، که عمارت شهرداری تبریز بر گورستان نوبر بنا شد و بیمارستان تجریش روی قبرستانی کهن قد برافراشت، تا امروز که تهران به تدریج بقایای ابن‌بابویه، امام‌زاده صالح و حضرت عبدالعظیم را از صحنه‌ی خود می‌زداید.

در سال ۱۳۹۷، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با صدور مجوز همسان‌سازی، تیر خلاصی بر هویت تاریخی ابن‌بابویه نواخت؛ گورستانی که دیگر آرامستانی زنده نیست، بلکه محوطه‌ای بی‌جان است که سنگ‌های تاریخی‌اش از هم شکافته، حجاری‌های نفیسش از یاد رفته و حتی بنای یادبود دکتر مصدق نیز از تخریب مصون نمانده است. 


بیشتر بخوانید: نمایی غمبار از گورستان ۱۲۵ ساله امامیه


کاشی‌کاری‌های دوره قاجار بر دیوار‌های ابن‌بابویه، حکایت‌گر گذشته‌ای ۱۵۰ ساله است، اما توسعه‌ی شبستان این مجموعه به بهای نابودی بسیاری از سنگ‌قبر‌های تاریخی تمام شد. در همین روند، سنگ مزار محمدعلی فروغی، از شخصیت‌های برجسته‌ی مشروطه، شکسته شد؛ همان‌گونه که یادمان سه‌متری دکتر مصدق، در سکوتی پرسش‌برانگیز بر زمین افتاد و تکه‌ای از آن ناپدید شد. در باغ طوطی، صحن حضرت عبدالعظیم نیز، توسعه شبستان‌ها با شکستن سنگ‌مزار‌ها و ناپدید شدن قبور همراه شد، به گونه‌ای که بسیاری دیگر نتوانستند مزار عزیزانشان را بیابند.

 

Video Player is loading.
Current Time 0:00
/
Duration 0:00
Loaded: 0%
0:00
Progress: 0%
Stream Type LIVE
Remaining Time -0:00
 
1x
کد ویدیو
 

این تخریب‌ها محدود به تهران نیست. در تخت فولاد اصفهان، دارالسلام شیراز، مسگرآباد و حتی گورستان تاریخی شهسوار در ایذه، روندی مشابه دنبال شده است. میراث فرهنگی نیز، گویی تنها زمانی خود را مسئول می‌داند که گورستانی در فهرست آثار ملی ثبت شده باشد، حال آن‌که در استان تهران ۱۴۰ گورستان تاریخی شناسایی شده که تنها ۹ یا ۱۰ مورد از آنها این ثبت را دارند. آنچه ثبت نشده، در نگاه نهاد‌های متولی نه‌تنها فاقد ارزش تلقی می‌شود، بلکه عملاً به حاشیه رانده می‌شود.

هرچند در تدوین طرح تفصیلی تهران، گورستان‌ها را در زمره پهنه‌های سبز قرار دادند، اما در عمل این مصوبه بیشتر به پوششی اداری شبیه است تا سیاستی مؤثر برای حفاظت. در این میان، سکوت معنادار شورای شهر، شهرداری و میراث فرهنگی نه از سر ناآگاهی، بلکه بازتابی از بی‌تفاوتی و ناتوانی در درکِ «توسعه پایدار» است؛ توسعه‌ای که تاریخ را نه سرمایه، که مانعی در برابر پیشروی بتن و آجر می‌بیند. آنچه در حال وقوع است، چیزی جز خودکشی فرهنگی نیست؛ جنایتی که نه در تاریکی، که در روشنایی روز و با مُهر تأیید نهاد‌های رسمی به اجرا درمی‌آید.

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

وضعیت هواشناسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

صفحه اول روزنامه‌های ورزشی امروز

صفحه اول روزنامه‌های اقتصادی امروز

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

رشد شاخص بورس در سایه بی‌اعتمادی؛ چرا سرمایه‌گذاران همچنان بی‌اعتمادند؟/ در نبود چشم‌انداز مثبت نباید انتظار رشد داشت

عکس/ استایل تابستانی رامسین کبریتی با لباس هاوایی

پیش بینی قیمت طلا و سکه امروز ۲۴ تیر ۱۴۰۴/ سیگنال جدید به قیمت طلا

پیش بینی قیمت دلار امروز ۲۴ تیر ۱۴۰۴/ قیمت دلار از مرز ۹۰ هزار تومان عبور می‌کند؟

دانگ فنگ -۴۱؛ موشک بالستیک قاره پیما چین

مشکل ایران در پدافند هوایی نتیجه نامردی روسیه است

فیلم/ آواز خوانی خواننده عراقی حین انجام جراحی سنگین مغز

خبر بد هواشناسی برای اصفهان

درویش نقش فردوسی‌پور در کاهش مصرف برق را ستود و از اثرگذاری اجتماعی گفت

فیلم/ موزیک ویدیو ایران با صدای فرزاد فرزین

عکس/ نخستین تصویر از بازیگر نقش هری پاتر

فیلم/ حمله تند عضو شورای شهر به آب و فاضلاب در پی صدور قبض‌های نجومی

خبر مهم درباره وام بلاعوض به یارانه‌بگیران

فیلم/ اعزام تانک‌های عناصر جولانی به سویداء

حذف ویدیوی شادی دختران بسکتبالیست ایران از صفحه آسیاکاپ

بازار سرمایه چه ساختاری دارند؟

فیلم/ ترامپ: سی‌ان‌ان داشت زمان حمله به ایران را لو می داد

ایران همکاری با آژانس را به تغییر رفتار دوگانه آن مشروط کرد

وزیر دفاع: به آتش‌بس اعتماد نداریم

هشدار سردار رادان درباره پاسخ شدیدتر به حمله احتمالی دشمن

فیلم/ ترامپ بار دیگر پوتین را تهدید کرد

نخست‌وزیر عراق: ایران به دنبال توافق است نه سلاح هسته‌ای

کاسبان تحریم می گویند مکانیسم ماشه بی اثر است

فیلم/ درآمد هنگفت دست‌فروشان در پایتخت: شبی چند میلیون تومان؟

صندوق توسعه ملی چیست و چه کارکردی دارد؟

حمایت جواد خیابانی از امیر قلعه‌نویی

خداحافظی با کارت سوخت از مرداد؟

بحران امنیتی در سویدا با دست‌کم ۸۹ کشته

علم‌الهدی: هدف دشمن دین‌زداییست

هشدار محقق داماد و درویش‌زاده درباره جهل مقدس و پیامد‌های آن

از سرگیری پروازهای هواپیمایی عراق به ایران

عکس/ صدام حسین در حال روشن‌کردن سیگار برگ در سالن اجلاس سران عرب

رشد چشمگیر واردات نفت چین از ایران

جدایی مدافع استقلال قطعی شد

معرفی موشک بالستیک ATACMS MGM-۱۴۰ آمریکا

فیلم/ نماینده قم: حتی یک جاسوس افغانستانی هم نداشتیم

فیلم/ عراقچی وارد چین شد

عکس/ تغییر چهره ویژه هازل کایا سریال عشق ممنوع

پزشکیان: ما طرفدار دیپلماسی و تعامل سازنده و مخالف جنگیم

فیلم/ تیکه امیرحسین قیاسی به رشیدپور: شما نباید با ترامپ مصاحبه کنید

Beidou چینی جایگزین GPS می‌شود

فیلم/ هوشدن ترامپ در فینال جام‌جهانی باشگاه‌های فیفا

فیلم/ ظهره‌وند جنگنده‌های B۲ آمریکا را قارقارک خواند

عکس/ واکنش رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس به احتمال فعال سازی مکانیزم ماشه

فیلم/ حضور سردار قاآنی در مراسم بزرگداشت شهدای نیروی قدس سپاه