پیام سقف‌شکنی تاریخی بورس چه بود؟

اقتصاد۲۴- شاخص کل بازار سرمایه در روز گذشته، ۶۵ هزار و ۵۷ واحد و ۲.۱۶ درصد رشد کرد و به ۳ میلیون و ۷۷ هزار و ۹۲۰ واحد رسید. ارزش بازار سرمایه نیز به ۱۱۶ میلیارد دلار رسید و ۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان سرمایه حقیقی وارد بازار شد و حدود هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان نیز از بازار صندوق‌های درآمد ثابت خارج شد. در بازار روز گذشته ۹۰ درصد نماد‌ها مثبت بودند و یکی از سبزترین روز‌های معاملاتی در بازار سرمایه رقم خورد، به طوری که ۶۲۶ نماد صف خرید تشکیل داده بودند.

به گزارش ایران، یکی از موضوعاتی که مورد توجه فعالان این بازار قرار گرفته، چشم‌انداز مثبت کاهش نرخ بهره است که به عقیده بسیاری از کارشناسان پس از ریزش نرخ آزاد ارز و کاهش انتظارات تورمی، رخ خواهد داد و از سویی کاهش اختلاف بین نرخ دلار آزاد و نرخ دلار توافقی و نیمایی از مواردی است که موجب خوشبینی‌های زیاد نسبت به ورود به بازار سرمایه شده است.

از سویی کارشناسان معتقدند پس از تخلیه هیجانات کنونی، بحث اصلاحات ساختاری بازار سرمایه باید به سرعت در دستور کار قرار بگیرد تا موجب پایداری روند کنونی و رونق بازار سرمایه شود. همچنین رانت از این بازار حذف شده و بساط دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های گاه به گاه و بی‌مورد و اقدامات و تصمیمات یک‌شبه در این بازار باید جمع شود تا بتوان به تداوم روند کنونی خوشبین بود. موضوعاتی مانند افزایش دامنه نوسان یا برداشته شدن آن، موضوع حجم مبنا و... نیز از دغدغه‌های دیگر فعالان بازار در شرایط کنونی است.

شرط پایداری شرایط کنونی بورس

در همین زمینه، عظیم ثابت کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «ایران» در ارزیابی خود از شرایط کنونی بازار سرمایه و رونق حدود دو هفته‌ای بورس و رکوردزنی شاخص کل و شرط پایداری آن اظهار کرد: «پایدار ماندن شرایط کنونی بورس بستگی به کاهش ریسک سیاسی و بین‌المللی دارد. پایداری و تداوم رونق بورس به این موضوع و موج امیدواری که بین سرمایه‌گذاران ایجاد شده است، بازمی‌گردد.»

بیشتربخوانید:کارشناسان مسیر بازار بورس را برای اردیبهشت‌ماه چگونه ترسیم کردند؟

وی افزود: «امید همه سرمایه‌گذاران این است که بتوانند در فضایی شفاف تصمیم‌گیری کنند؛ بنابراین هرچقدر مناسبات بین‌المللی ما بیشتر و مشکلات ناشی از تحریم‌های ظالمانه که به اقتصاد کشور آسیب رسانده است، کمتر شود، طبیعتاً سرمایه‌گذاران با اطمینان بیشتری ورود خواهند کرد؛ چراکه منابع وجود دارد؛ اما متأسفانه به دلیل ابهاماتی که وجود داشته و سود‌هایی که در یک‌سری بازار‌های موازی وجود دارد؛ موجب شده بود که منابع به سمت دیگر بازار‌های موازی سوق داده شود.»

بورس؛ خاستگاه اصلی شعار سال

ثابت عنوان کرد: «امسال نیز همانند سال‌های گذشته مباحث کلان مطرح‌شده از سمت مقام معظم رهبری برای سرمایه‌گذاری و تولید مطرح است و بهترین جایی که می‌تواند خاستگاه این شعار باشد، بدون شک بازار سرمایه است. این بازار با همه پتانسیل‌هایی که دارد، در سال‌های گذشته به دلایل متعدد مورد توجه سرمایه‌گذاران نبوده و طبیعتاً به صورت تاریخی هم که حساب کنیم؛ در چند سال گذشته متأسفانه برای شرکت‌های بازار سرمایه و همچنین سرمایه‌گذاران شرایط خوبی ایجاد نشد و این بازار از سایر بازار‌های موازی عقب افتاد در حالی که این بازار باید میدان‌داری می‌کرد.»

بازار سرمایه باید محل تشکیل سرمایه‌گذاری مولد باشد

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: «این بازار باید محل تشکیل سرمایه‌گذاری مولد باشد و اکنون با توجه به خوشبینی که نسبت به روند مذاکرات وجود دارد، سرمایه‌گذاران به این نتیجه می‌رسند که اگر این روند به سمتی برود که شاهد کاهش تنش‌های سیاسی باشیم؛ آن هم در زمانی که تا یک قدمی‌منازعه و تقابل نظامی‌پیش رفته بودیم؛ از سرمایه‌گذاری در بورس استقبال کنند.» وی اضافه کرد: «کشور ما برای سرمایه‌گذاری جای بسیار مناسبی است؛ ولی سرمایه‌گذاران تردید داشتند و هنوز هم دارند. اینکه آیا می‌توانند از قِبَل مذاکرات به یک ثبات اقتصادی و پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد برسند و شاهد کاهش تورم باشیم یا خیر. اینها مواردی است که بر تصمیم‌گیری فعالان بازار سرمایه خیلی تأثیر گذاشته است.»

شرایط کنونی بورس بیشتر هیجانی است

ثابت متذکر شد: «اما به طور کلی، شرایط کنونی بورس بیشتر هیجانی است و فقط اخبار و خوشبینی که نسبت به روند مذاکرات وجود دارد و قرار است در ادامه وارد بحث‌های کارشناسی شوند، سیگنال‌های بسیار مثبتی است که نشان می‌دهد نسبت به کلیات، توافق ضمنی وجود دارد که موجب رونق این روز‌های بورس شده است؛ چراکه بازار سرمایه از سایر بازار‌ها عقب بود و طبیعی است که شاهد خوشبینی و تشکیل صف‌های خرید در این بازار باشیم.»

رونق بورس موجب انتفاع ۴۷ میلیون سهامدار فعال می‌شود

این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: «بازار سرمایه فقط برای یک طیف خاص نیست؛ بر اساس اعلام مسئولان شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، ۴۷ میلیون سهامدار ثبت شده داریم و افرادی که در این کشور توانایی سرمایه‌گذاری دارند و از طریق صندوق‌های بازنشستگی، یا از طریق صندوق سهام عدالت و یا نهاد‌های سازمان تأمین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری و... فعالیت می‌کنند، در صورت بازگشت امید به بازار و رونق احتمالی آن، همگی منتفع خواهند شد.»

با رونق بازار سرمایه، صنایع کشور نیز به رشد و شکوفایی می‌رسند

وی افزود: «همچنین با رونق بازار سرمایه، صنایع کشور نیز به رشد و شکوفایی می‌رسند؛ چراکه تشکیل سرمایه ثابت دچار مشکل و سرمایه‌گذاری متوقف شده و زیرساخت‌های کشور هم آسیب‌های متعددی دیده‌اند و طبیعتاً اگر این فضا به سمتی برود که مذاکرات به یک جمع‌بندی برد - برد ختم شود، این امید را به سرمایه‌گذاران می‌دهد که به سمت بازار سرمایه اقبال بیشتری داشته باشند.»

اصلاحات ساختاری متأثر از نتیجه مذاکرات

ثابت در پاسخ به این پرسش که با گذر از انتظارات و هیجانات ناشی از توافق، بازار سرمایه به چه میزان نیازمند اصلاحات ساختاری و کاهش ریسک‌های سیستماتیک است؟ گفت: «حتی اصلاحات ساختاری در بازار سرمایه نیز متأثر از نتیجه و روند مذاکرات است، یعنی اگر روند مذاکرات امیدوارکننده باشد که از صمیم قلب امیدواریم این‌گونه باشد، طبیعتاً نهاد ناظر هم تصمیمات جدیدی در این ارتباط به طور مثال دامنه نوسان، حجم مبنا و زیرساخت‌های بازار خواهد گرفت.»

در هیچ بازاری نباید قیمت‌گذاری دستوری داشته باشیم

این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: «اعتقاد داریم که در هیچ بازاری نباید قیمت‌گذاری دستوری داشته باشیم؛ نباید محدودیت‌هایی ایجاد کنیم که تحلیل محوری از اولویت خارج شود، اینها مسائلی است که همه فعالان بازار سرمایه در مورد آن اتفاق نظر دارند.»

تفاوت بازار سرمایه ایران با دیگر بازار‌های رو به رشد دنیا

وی توضیح داد: «در دنیا اکثر سرمایه‌گذاران حقیقی از کانال سرمایه‌گذاری غیرمستقیم صندوق‌ها وارد می‌شوند؛ در ایران هم طی چند سال گذشته این فضا برای سرمایه‌گذاران ایجاد شده است؛ ولی هنوز طیف گسترده‌ای از سرمایه‌گذاران خصوصی و افراد شخصی فعالیت‌های زیادی در بازار دارند و این برای نهاد ناظر این نگرانی را ایجاد کرده است که نکند دوباره مانند سال‌های گذشته متضرر شود.» ثابت افزود: «باید این فرهنگ را ایجاد کنیم که افراد با اطلاعات دقیق‌تری سرمایه‌گذاری کنند تا نهاد ناظر برای آنها نقش قیم را نداشته باشد. به هر حال هر کسی که در هر بازاری ورود می‌کند، باید اطلاعات اولیه خوبی نسبت به مکانیسم آن بازار داشته باشد تا متضرر نشود، همه بازار‌ها مانند بازار سرمایه نوسان دارند و به همین دلایل معتقدم که برخی از محدودیت‌ها باید وجود داشته باشد؛ اما نه به آن شکل که برای همه ساختار‌ها بخواهیم محدودیت ایجاد کنیم.»

بیشتر بخوانید:تحلیل صیدی از روند مذاکرات ایران و آمریکا

این کارشناس بازار سرمایه با ابراز امیدواری از به نتیجه رسیدن مذاکرات، عنوان کرد: «امیدواریم که روند تشکیل سرمایه در کشور و گسیل‌شدن منابع به سمت تولید به جایی برسد که نهاد ناظر در بحث رگولاتوری مقداری فضا را به سمتی ببرد که افراد بتوانند راحت‌تر و با محدودیت‌های کمتری سرمایه‌گذاری کنند.»

کار در بازار سرمایه نیازمند تحلیل و آرامش است

وی ادامه داد: «توصیه‌ام به سرمایه‌گذاران و فعالان بازار سرمایه این است که از هیجان و جوزدگی پرهیز کنند، طبیعتاً بازار سرمایه بازار بلندمدتی است؛ بازار سرمایه بازار ۵ ساله و ۱۰ ساله است و نباید دید کوتاه‌مدت به آن داشته باشند. همچنین مردم نباید منابع غیرمازاد خود را به این بازار بیاورند، در این بازار باید منابعی وارد شود که سرمایه‌گذار نیاز کوتاه‌مدت به آنها نداشته باشد و بر اساس تحلیل و از مسیر سرمایه‌گذاری غیرمستقیم که مکانیسم آن اکنون فراهم شده است، وارد این بازار شوند تا بتوانند از مزایای بازار سرمایه بهره‌مند شوند.»

تداوم ریزش قیمت طلا و ارز در فضای انتظاری بازار

در حالی‌که فضای مذاکراتی جدید بار دیگر انتظارات کاهشی را در بازار‌ها تقویت کرده، دیروز ۳۱ فروردین؛ قیمت طلا، سکه و ارز در بازار با کاهش قابل توجهی همراه شد. بنا به‌نظر تحلیلگران اقتصادی، بازار به مرحله انتظار و احتیاط وارد شده است. روز یکشنبه ۳۱ فروردین ۱۴۰۴، بازار‌های مالی ایران با تداوم روند کاهشی آغاز کردند. در معاملات دیروز، قیمت دلار در بازار هرات از ۸۵ هزار و۸۰۰ تومان به ۸۲ هزار تومان سقوط کرد و نرخ تتر نیز به ۸۳ هزار تومان کاهش یافت. این کاهش‌ها نشان‌دهنده کم‌رمق شدن تقاضا در بازار آزاد و ریزش هیجان‌های سفته‌بازانه بود.

در بازار طلا و سکه نیز ریزش قیمت‌ها محسوس بود. هرگرم طلای ۱۸ عیار به حدود ۶ میلیون و۵۰۰ هزار تومان رسید و سکه تمام بهار آزادی طرح جدید با افت ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی، در محدوده ۷۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان معامله شد. نیم‌سکه نیز به زیر ۴۹ میلیون تومان عقب‌نشینی کرد. به اعتقاد تحلیلگران اقتصادی، تقویت انتظارات مثبت ناشی از احتمال گشایش در مذاکرات خارجی که به افت تقاضای سوداگرانه منتج شده و خروج بازیگران بزرگ از بازار که به افت قابل توجه حجم معاملات و کاهش قیمت‌ها انجامیده، از دلایل عمده و اصلی کاهش‌های قیمتی بوده است. به این ترتیب، فضای کلی بازار بیش از هر زمان دیگری تحت تأثیر «انتظار» قرار گرفته؛ انتظاری برای روشن‌تر شدن افق سیاسی و اقتصادی کشور.

البته در حالی بازار ارز و طلا در وضعیت رکودی و نزولی به سر می‌برد، که برخی فعالان اقتصادی هشدار می‌دهند که نوسانات آینده بستگی زیادی به جهت‌گیری نهایی مذاکرات و سیاست‌های پولی خواهد داشت. با این حال، فعلاً بازار در حال تخلیه حباب‌های قیمتی و بازگشت به سطوح تعادلی جدید است.