خطر سرایت تنش آبی بین همه استان‌های کشور/ در حوزه مدیریت آب نگاه‌ها غیرتخصصی است

اقتصاد۲۴- افزایش کم‌سابقه دما، کاهش ذخایر سد‌ها و افت شدید فشار شبکه آبرسانی، تهران و چندین کلان‌شهر ایران را وارد فاز اضطراری کرده است؛ وضعیتی که با موج خاموشی‌ها و قطعی آب همراه شده و تعطیلی گسترده ادارات، مدارس و مراکز عمومی را به دنبال داشته است. در حالی که دمای برخی مناطق به بالای ۵۰ درجه نزدیک شده، محمد جوانبخت، معاون وزیر نیرو هشدار داده: «اگر مدیریت مصرف جدی گرفته نشود، تأمین آب تهران طی روز‌های آینده با بحران واقعی مواجه خواهد شد.»
به گزارش فرارو، حامد یزدیان، نماینده مجلس دوازدهم و دبیر دوم کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در گفت‌و‌گو با فرارو به ابعاد گوناگون بحران آب و راهکار‌های برون رفت از شرایط موجود پرداخته است:

نگاه‌های غیرتخصصی به بحران آب دامن زده است

حامد یزدیان به فرارو گفت: «زنگ خطر وضعیت بحران آب در برخی استان ها، زودتر از پایتخت به صدا در آمد. طبیعتا اگر شرایط به همین وضعیت ادامه پیدا کند و فکری جدی برای حل این معضل اندیشیده نشود، در سال‌های آتی این بحران در همه نقاط ایران دیده می‌شود. اما چرا این وضعیت وجود دارد؟ دلیل نخست این است که اولا وزارت نیرو، یک نگاه جامع و فراگیر در موضوع آب نداشته و ندارد و متاسفانه در طول سال‌های اخیر، مدیران در وزارت نیرو، عمدتا نگاه تخصصی نداشته‌اند و افراد از خارج از وزارتخانه مدیریت کرده‌اند و نگاه‌های غیرتخصصی وارد شده است. نگاه‌های غیرتخصصی، آسیب‌هایی جدی به این عرصه زده است. بحث آب و بحران آب، موضوعاتیست که کارشناسی دقیق می‌طلبد. قطعا در مباحثی مثل آب‌های زیرزمینی و سطحی و حقوق آب و نگاه جامع به حوضه‌های آبریز (و نه نگاه استانی)، بحث اقتصاد آب و بسیاری دیگر از مباحث تخصصی، نمی‌توان با نگاهی سیاسی به مسائل وارد شد. ضربات و لطمات نگاه‌های غیرکارشناسی و غیرتخصصی حوزه آب کشور را اکنون به وضوح می‌بینیم.»

بیشتربخوانید: مدیریت مصرف آب داشته باشیم تا به سمت جیره‌بندی نرویم

وی افزود: «فارغ از مشکلات مدیریتی و نوع نگاه و دیدگاه ها، مشکل دیگر کشور، خشکسالی و کم بارشی‌ها است. در سال جاری بارشی، میانگین بارشی ما در بسیاری از استان‌ها کمتر از ۵۰ درصد است. همچنین بخش زیادی از آب کشور در بخش کشاورزی صرف می‌شود. این در حالیست که متاسفانه در سال‌های اخیر، به موضوع «بهره وری» بها نداده و سعی کرده‌ایم کشاورزی را با همان نگاه‌های قدیمی و سنتی ادامه دهیم؛ بنابراین باید بپذیریم در شرایط امروز کشور، ادامه شیوه‌های سنتی آبیاری و کشاورزی جوابگوی نیاز‌های ما نیست و باید حتما ضریب نفوذ دانش را در کشاورزی افزایش دهیم. برخی نگاه‌ها وجود دارد که می‌گوید باید کشاورزی را در کشور تعطیل کنیم و اصلا کشاورزی نداشته باشیم و به سمت واردات برویم. ما در کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی، چنین نگاهی را قبول نداریم. ما معتقدیم امنیت غذایی و کشاورزی مهم است، اما باید بر افزایش بهره وری در مصرف آب، کود و بذر، متمرکز شویم. باید برنامه ریزی‌ها به سمتی برود که با همین منابع موجود از پس تامین نیاز‌های کشور بربیاییم.»

تا بحران به پایتخت کشیده نشود تلاشی برای حل بحران‌ها انجام نمی‌شود

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی، در ادامه گفت: «متاسفانه با توجه به نگاه سیاسی به همه مسائل، توسعه کشاورزی و صنعت در کشور ما بدون در نظر گرفتن مسائلی از جمله بهره وری آب انجام شده است. واقعیت این است که این روز‌ها بحران آب شرب نیز در بسیاری از نقاط کشور، روند صعودی دارد به طور ویژه این بحران در تهران بارز شده است. لازم بود، تدابیری جدی برای حل این معضل اندیشیده می‌شد، اما متاسفانه دستگاه‌هایی که باید بودجه‌ای برای حل این معضل در نظر می‌گرفتند نیز به اندازه کافی روی این مسئله متمرکز نشده‌اند. اکنون بحران آب به حدی جدی شده که هم باید تدابیر کوتاه مدت و هم تدابیر بلندمدت برای شرایط موجود تدارک ببینیم.»

بیشتر بخوانید: تابش کشنده ماوراء بنفش در اردیبهشت و خرداد ماه؛ چرا در اوج خطر، تعطیلی در کار نبود؟

وی افزود: «متاسفانه تا زمانی که مشکلات و بحران‌ها به پایتخت کشیده نشود، شاهد یک پویش و تلاش ملی برای حل مشکلات نیستیم. سالهاست فریاد زده می‌شود که باید در حوزه آب، نگاه تخصصی و کارشناسی داشته باشیم. اما توجهی نمی‌شد. حالا که بحران به پایتخت رسیده، حساسیت‌ها افزایش یافته و وزیر نیرو نیز به شکل واضح درگیر موضوع شده است. این هم موضوعیست که به عنوان یک ایراد در نظام حکمرانی ما وجود دارد.»

این نماینده مجلس تاکید کرد: «تا زمانی که مشکلات به شکل تخصصی و کارشناسی حل نشود، تنش‌هایی آبی که در سال‌های اخیر بین یزد و اصفهان رخ داد، به زودی در همه استان‌ها رخ خواهد داد. چرا که نگاه و زاویه دید این است که هر استان، حق استانی دیگر را غصب می‌کند و حقوق آب در کشور ما به رسمیت شناخته نمی‌شود. به همین دلیل است که می‌گویم احتمال تشدید تنش‌ها وجود دارد، مگر این که در وزارت نیرو عزمی جدی برای حل این مشکلات وجود داشته باشد.»