فشار تنش‌های تجاری و مازاد عرضه بر بازار نفت

اقتصاد۲۴- قیمت نفت در هفته‌ای که گذشت به طور کلی تحت تاثیر فشار مازاد عرضه در بازار نفت صعودی بود. این روند تنها در پایان هفته به دلیل سیگنال‌هایی مبنی بر توقف خرید نفت روسیه توسط هند، اندکی شیب صعودی به خود گرفت.

قیمت نفت در هفته‌ای که گذشت، فراز و فرود‌های متعددی را تجربه کرد. بررسی شش روز متوالی نشان می‌دهد که روند کلی قیمت نفت در این بازه زمانی نزولی بوده است. گرچه در روز‌های دوشنبه، سه‌شنبه و پنج‌شنبه افزایش‌های موقتی به‌دلیل امید به مذاکرات تجاری ثبت شد، اما این رشد‌ها نتوانست کاهش شدید ابتدای هفته را جبران کند.

شنبه و یک‌شنبه؛ سقوط شدید به‌دنبال تهدید تعرفه‌ای ترامپ

قیمت نفت در معاملات روز شنبه و ابتدای هفته با سقوط چشمگیری مواجه شد. نفت برنت دریای شمال با دو دلار و ۴۹ سنت یعنی ۳.۸۲ درصد کاهش به ۶۲ دلار و ۷۳ سنت در هر بشکه رسید و نفت خام وست‌تگزاس اینترمدیت آمریکا نیز با ۲ دلار و ۶۱ سنت یعنی ۴.۲ درصد افت، در سطح ۵۸ دلار و ۹۰ سنت معامله شد. این ارقام پایین‌ترین سطوح از اوایل ماه مه تاکنون محسوب می‌شوند.

بیشتر بخوانید: سقوط قیمت نفت ایران در سال ۲۰۲۶

علت اصلی این کاهش، تهدید دونالد ترامپ برای افزایش تعرفه بر واردات از چین و تشدید تنش‌های تجاری میان دو اقتصاد بزرگ جهان بود. در کنار آن، افزایش تولید اوپک و متحدان آنها، رشد تولید نفت در آمریکای شمالی و جنوبی و کاهش ریسک‌های ژئوپولیتیکی پس از امضای قرارداد آتش‌بس در غزه، به افت بیشتر قیمت‌ها دامن زد. تحلیل‌گران بر این باور هستند که با کاهش نگرانی‌های امنیتی و بازگشت تمرکز بازار به مازاد عرضه، فشار نزولی بر قیمت نفت تشدید شده است.

ترامپ در واکنش به اقدامات چین برای کنترل صادرات عناصر کمیاب، تهدید کرد دیدار خود با رئیس‌جمهور چین را لغو و تعرفه‌های واردات را افزایش خواهد داد. این پیام‌ها، چشم‌انداز رشد اقتصادی و در نتیجه تقاضا برای نفت را تضعیف و سرمایه‌گذاران را نسبت به آینده بازار محتاط‌تر کرد.

دوشنبه؛ بازگشت موقت به مدار صعود

در معاملات روز دوشنبه، قیمت نفت اندکی بهبود یافت. نفت برنت با یک دلار و شش سنت یعنی ۱.۶۹ درصد افزایش به ۶۳ دلار و ۷۹ سنت رسید و نفت آمریکا نیز با ۱ دلار و ۵ سنت یعنی ۱.۷۸ درصد رشد، در ۵۹ دلار و ۹۵ سنت معامله شد.

این رشد محدود در پی امیدواری بازار به احتمال گفت‌و‌گو‌های سازنده میان روسای جمهور آمریکا و چین در حاشیه اجلاس همکاری اقتصادی آسیا – پاسیفیک در کره جنوبی رخ داد. سرمایه‌گذاران امیدوار بودند که این مذاکرات بتواند از شدت تنش‌های تجاری بکاهد و مانع از اعمال تعرفه‌های جدید شود.

با این حال، تحلیل‌گران بانک گلدمن ساکس تاکید کردند که هنوز ابهام زیادی درباره تحقق این مذاکرات و نتیجه آن وجود دارد و اجرای واقعی تعرفه‌ها می‌تواند زنجیره‌های عرضه جهانی را مختل کند. به همین دلیل، رشد قیمت نفت در این روز بیشتر واکنشی کوتاه‌مدت به امید‌های سیاسی تا تغییر بنیادین در بازار تلقی شد.

سه‌شنبه؛ تثبیت قیمت‌ها با لحن ملایم‌تر واشنگتن

در معاملات روز سه‌شنبه، بازار نفت روندی باثبات را تجربه کرد. نفت برنت با ۲۲ سنت یعنی ۰.۴ درصد افزایش به ۶۳ دلار و ۵۴ سنت و نفت خام آمریکا با همان میزان رشد به ۵۹ دلار و ۷۱ سنت در هر بشکه رسید.

به گفته استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، دولت ترامپ همچنان برای دیدار با رئیس‌جمهوری چین در ماه جاری متعهد است و ارتباطات فشرده‌ای میان دو طرف برقرار شده است. همین اظهارات موجب شد تا فضای بازار کمی آرام‌تر شود و فشار فروش کاهش یابد.

بانک ساکسو در یادداشتی نوشت که ملایم‌تر شدن لحن ترامپ و احتمال توافق تجاری موقت باعث شده است سرمایه‌گذاران نسبت به آینده تقاضای جهانی سوخت خوش‌بین‌تر شوند. با این حال، تهدید‌های تعرفه‌ای ۱۰۰ درصدی، کنترل صادرات چین بر عناصر کمیاب و محدودیت‌های نرم‌افزاری آمریکا علیه چین همچنان به‌عنوان عوامل بازدارنده باقی ماندند.

تحلیل‌گران یادآور شدند که کاهش اخیر قیمت‌ها بیشتر ناشی از نگرانی درباره کاهش رشد اقتصاد جهانی و تضعیف تقاضا است تا افزایش عرضه، اما حرکت به سمت دیپلماسی و توافق تجاری سبب شد از سقوط بیشتر قیمت نفت جلوگیری شود.

چهارشنبه؛ بازگشت مجدد فشار نزولی با هشدار آژانس بین‌المللی انرژی

در معاملات روز چهارشنبه، بار دیگر فشار نزولی بر بازار حاکم شد. نفت برنت با ۳۰ سنت یعنی ۰.۴۸ درصد افت به ۶۲ دلار و ۹ سنت و نفت خام آمریکا با ۲۵ سنت یعنی ۰.۴۴ درصد کاهش به ۵۸ دلار و ۴۵ سنت در هر بشکه رسید.

بیشتر بخوانید: اینفوگرافی/ هشدار درباره نفت ۱۰۰ دلاری و تورم جهانی

علت اصلی افت جدید قیمت‌ها، گزارش آژانس بین‌المللی انرژی بود که در آن هشدار داده شد بازار جهانی نفت در سال ۲۰۲۶ با مازاد عرضه روزانه حدود چهار میلیون بشکه روبه‌رو خواهد شد. این پیش‌بینی باعث شد نگرانی‌ها درباره افزایش تولید اوپک‌پلاس شدت گیرد.

در کنار این موضوع، تشدید مجدد تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین از طریق اعمال تعرفه‌های بندری و تحریم شرکت‌های مرتبط با صنایع کشتی‌سازی نیز فضای احتیاطی را در بازار تقویت کرد. سرمایه‌گذاران در انتظار انتشار آمار ذخایر نفت خام آمریکا بودند که انتظار می‌رفت افزایش یابد و قیمت نفت را در شیب نزولی نگه دارد.

پنج‌شنبه؛ افزایش قیمت نفت در پی توقف خرید نفت روسیه توسط هند

روز پنج‌شنبه قیمت جهانی نفت حدود یک درصد افزایش یافت. بهای نفت برنت با ۵۴ سنت رشد یعنی ۰.۸۷ درصد به ۶۲.۴۵ دلار در هر بشکه و نفت خام آمریکا با ۵۷ سنت افزایش یعنی ۰.۹۸ درصد به ۵۸.۸۴ دلار رسید.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، اعلام کرد نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، قول داده است که واردات نفت از روسیه را متوقف کند. به گفته ترامپ، این تصمیم در راستای فشار آمریکا برای کاهش درآمد‌های نفتی مسکو گرفته شده است.

اگر هند به‌عنوان سومین واردکننده بزرگ نفت جهان و خریدار مهم نفت روسیه واردات خود را متوقف کند، صادرات روسیه ناچار به تغییر مسیر می‌شود و احتمال کمبود عرضه در بازار جهانی افزایش می‌یابد.

در همین حال، آمریکا از ژاپن نیز خواسته خرید انرژی از روسیه را متوقف کند و بریتانیا تحریم‌های تازه‌ای علیه شرکت‌های روس‌نفت، لوک‌اویل و ناوگان موسوم به «ناوگان سایه» وضع کرده است.

پیش‌تر بازار نفت به‌دلیل مازاد عرضه و نگرانی از رکود در چین افت قیمت شدیدی را تجربه کرده بود، اما این خبر تازه امید برای بازگشت تعادل به بازار را افزایش داد.

در مجموع، بازار نفت در فضای نااطمینانی سیاسی و اقتصادی قرار دارد؛ عواملی، چون تهدید‌های تعرفه‌ای آمریکا، افزایش تولید اوپک و متحدان آنها، چشم‌انداز مازاد عرضه و هشدار‌های نهاد‌های بین‌المللی سبب شده‌اند فشار نزولی بر قیمت‌ها پایدار بماند.

در چنین شرایطی، به نظر می‌رسد حتی آتش‌بس موقت در غزه نیز نتوانسته تاثیر معناداری بر بازار بگذارد، زیرا تمرکز اصلی معامله‌گران بر تحولات اقتصادی و ساختاری بازار نفت است. در نتیجه، تا زمانی که ابهام درباره آینده روابط تجاری آمریکا و چین و سطح تولید اوپک ادامه دارد، چشم‌انداز کوتاه‌مدت قیمت نفت همچنان نزولی و پرریسک ارزیابی می‌شود.