
اقتصاد۲۴- به تازگی فریبا نادری بازیگر سینما و تلویزیون در برنامهای گفتوگو محور حاضر شده و صحبتهایی را انجام داده که با بازتابهای مختلفی رو به رو شده است. اگر کسی صحبتهای خانم بازیگر را گوش داده و دیده باشد، اکنون خوب میداند که وی چه خودرویی سوار میشود یا در کدام محله شهر تهران زندگی میکند و همچنین شغل همسر ایشان چیست و وضعیت مالی وی در قیاس با برخی دوستانشان با رسم شکل چگونه است!
اساسا همین مسائل و طرح آنها بوده که موجب شده خیلی زود بازخوردهای منفی به آنها داده شود. از این رو، در واکنش به جنجال فریبا نادری، میتوان چهار نقد مهم را به خانم بازیگر مطرح کرد.
اول اینکه هنرمندان در هر کشوری از جمله ایران، حیات هنری و محبوبیت خود را از مردمشان میگیرند. اساسا به همین دلیل است که گفته میشود هنرمندان واقعی در کنار مردم خود هستند و سعی میکنند بازتاب آنچیزی باشند که آنها میخواهند. حال اگر از این زاویه به ماجرا بنگریم، باید اذعان کنیم که مردم ایران در سالهای گذشته و البته وضعیت کنونی، با مشکلات قابلتوجهی از حیث اقتصادی و تامین نیازهای خود رو به رو بوده و هستند.
تورم و عدم تناسب دستمزدها با روند گرانی در کشور، سبب شده تا رفاه مردم به نحوی منفی تحت تاثیر قرار گیرد و اساسا به همین دلیل است که میبینیم دولتهایی که در سالهای گذشته در ایران بر سر کار آمدهاند، دغدغه محوری خود را بر مشکلات اقتصادی و حل آنها متمرکز کردهاند. با این حال، هر چه هست، هر سال که گذشته وضعیت معیشتی مردم سختتر و مشکلات اقتصادی آنها بیشتر شده است.
حال در چنین شرایطی، آیا رواست که یک هنرمندِ بازیگر، در مورد داراییهای خود در یک برنامه مانور بدهد و ثروتمند بودنش را در چشمِ افکار عمومی کند؟ این جنس از کنش، چه نسبتی با رسالتی دارد که یک هنرمند در قبال جامعه خود دارد؟
نکته دوم اینکه یکی از اصلیترین نکاتی که هنرمندان و چهرههای شناخته شده در کشورهای مختلف جهان باید به آن توجه داشته باشند این است که آنها یک مسوولیت اجتماعی بزرگ را در قبال جامعه خود دارند و باید به آن متعهد باشند.
بیشتر بخوانید:فیلم/ واکنش شوکه کننده شقایق دهقان به حرفهای فریبا نادری
اینکه افراد به نحوی صحبت کنند که انگار ثروت همه چیز است و بقیه مسائل از جایگاهی برخوردار نیستند، این پیام را به مردم و به ویژه نوجونان و جوانان منتقل میکنند که باید به هر قیمتی پولدار شوند و به پول برسند تا بتوان عنوان موفق را به آنها داد در غیراینصورت، آنها شکست خورده هستند. در واقع، اگر بتوانند فلان ماشین را سوار شوند یا در فلان محله شهر زندگی کنند و غیره، موفق خواهند بود و راه دیگری برای اینکه به مثابه فردی موفق شناخته شوند وجود ندارد. اینکه یک چهره شناخته شده بی محابا و بدون فکر در مورد تاثیرات آنچه میگوید سخن بگوید، نشان از آن دارد که اساسا وی با قیود و الزامات نقشی که در آن قرار دارد و وظایفی که نسبت به جامعه خود دارد، بیگانه است. هنرمند بودن صرفا شهرت و مزایا ندارد، مسوولیتهایی نیز دارد که باید در مورد آنها آگاهی وجود داشته باشد.
مساله سوم اینکه وقتی افرادِ شناختهشده صریحا و بدون در نظر گرفتن شرایط جامعه و مردم خود از موقعیت اقتصادی و رفاهشان حرف میزنند و داراییهای خودشان را به رخ میکشند، این مساله خود نوعی مقایسه ذهنی را برای طیفهای مختلفی از افکار عمومی ایجاد میکند و سبب میشود که آنها نسبت به زندگی خودشان به شدت احساس نارضایتی کنند. موضوعی که منجر به نارضایتی اجتماعی و بعضا وقوع برخی رفتارهای نابهنجار در جامعه میشود. این در حالی است که افراد باید خود را در قالب توانمندیها و موقعیت خودشان ببینند و اینکه خودشان را با دیگران مقایسه کنند، اقدام درستی نیست.
این در حالی است که شاید به دلیل عدم آگاهی و شناخت، عدهای چنین نکنند و این یعنی جامعه با برخی مشکلات اجتماعی رو به رو میشود. در این فضا، برنامههایی که افراد را دعوت میکنند و فلسفهای که بر این برنامهها حاکم است نیز نباید معیار خوب بودن برنامه را صرفا بر وایرال شدن حرفهای جنجالی و عاری از توجه به برخی نکات قرار دهند. برنامهها نیز باید مراقبتهای لازم را صورت دهند و به چیزهایی ورای صِرف جلب توجه به هر قیمتی و بازدیدگرفتن توجه داشته باشند؛ و در نهایت نکته چهارم اینکه تاریخ نشان داده که در عالم هنر، برخی خیلی زود میآیند و میروند و برخی دیگر ماندگار میشوند. ایران و ایرانی بزرگانی نظیر عزت الله انتظامی، علی نصیریان، خسرو شکیبایی و دیگر هنرمندان بزرگی که در دیگر رشتههای هنری فعالیت داشتهاند را هیچگاه از یاد نخواهند برد. حال باید از برخی افراد پرسید که آیا برگ برنده آنها در عالم هنر و در معرض نگاه مردم قرارداشتن، هنرشان است یا خیر آنها با پولشان سعی دارند خودشان را به مردم معرفی کنند.
آیا این مولفه برای آنها ماندگاری میآورد؟ شاید برخی این باور را دارند که سهم آنها از جهان هنر نه ماندگاری و مسوولیت احتماعی نسبت به جامعه خود بلکه سلبریتی شدن و وایرال شدن در فضای مجازی است. با این حال،ای کاش همه از موقعیت خود استفاده کنیم تا مردم حس بهتری داشته باشند.