بازار خودرو در بن‌بست تورم و رکود

اقتصاد۲۴- کارشناسان معتقدند بازار خودرو درگیر رکود تورمی شده است؛ وضعیتی که با افزایش هزینه‌های تولید قیمت‌ها بالا می‌روند و تقاضا محدود است

بازار خودرو این روز‌ها در رکود عمیق معاملات گرفتار شده است، به‌طوری‌که خرید و فروش تقریبا متوقف مانده و مشتریان به‌رغم تورم بالا و همچنین انتظارات تورمی وارد بازار نمی‌شوند. اقتصاددانان این وضعیت را نمونه‌ای از «رکودتورمی» می‌خوانند.

شرایطی که در آن قیمت‌ها به دلیل رشد هزینه‌های تولید، افزایشی است، اما به‌دلیل کاهش قدرت خرید، تقاضا محدود شده است. از سوی دیگر کوچ سرمایه‌ها به سمت دارایی‌هایی با نقدشوندگی بالاتر مانند طلا و سکه نیز در این رکود موثر است.

در وضعیت رکود تورمی قیمت‌ها پیوسته بالا می‌روند، اما قدرت خرید جامعه کاهش یافته و در نتیجه، تقاضا از بازار حذف می‌شود.

در چنین فضایی، خودرو به کالایی لوکس و غیرضروری برای بخش بزرگی از خانوار‌ها تبدیل می‌شود، زیرا درآمد اغلب مردم تنها کفاف هزینه‌های روزمره را می‌دهد و پس‌اندازی برای خرید کالا‌های بادوام باقی نمی‌ماند.

از سوی دیگر، هزینه بالای تولید نیز موجب شده قیمت خودرو، حتی در شرایط افت تقاضا، کاهش پیدا نکند. در واقع برخلاف منطق عرضه و تقاضا، بازار خودرو نه با کاهش قیمت روبه‌روست و نه با افزایش فروش، بلکه در نقطه ساکنی قرار گرفته است؛ جایی که تولیدگران ناچارند با هزینه‌های بالا به فعالیت ادامه دهند و مصرف‌کنندگان توان خرید ندارند.

در چنین شرایطی پول مازاد مردم مقصد دیگری پیدا کرده است. در واقع، شاهد تغییر جهت جریان نقدینگی از بازار خودرو به سمت بازار‌هایی مثل ارز و طلا هستیم که از نقدشوندگی بالا، قابلیت پوشش ریسک تورمی و قابلیت معامله مستمر برخوردارند و در نتیجه اکثریت مردم سوداگری و معاملات سودآور را در بازار‌های طلا و دلار دنبال می‌کنند.

بیشتر بخوانید: قیمت خودرو‌های سایپا امروز جمعه ۹ آبان ۱۴۰۴ + جدول

مرتضی افقه استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه چندین سال متوالی است که اقتصاد ایران با رکودتورمی مواجه شده، گفت: «یکی از نشانه‌های رکودتورمی این است که قیمت کالا افزایش پیدا می‌کند و از سوی دیگر مردم پول ندارند که کالا بخرند. در نتیجه بازار قفل می‌شود؛ یعنی اگر جنس تولید هم شود، خریداری ندارد.»

افقه با بیان اینکه اگر هزینه تولید افزایش پیدا کند، اما معادل آن پول در جامعه تزریق نشود، به معنای رکودتورمی است، توضیح داد: «بنابراین قیمت کالا افزایش پیدا می‌کند، اما خبری از خریدار نیست.»

وی افزود: «خودرو جزو کالا‌هایی است که سهم بسیار بالایی در هزینه زندگی دارد و الان عملا درآمد تعداد زیادی از مردم در حدی است که فقط می‌توانند نیاز‌های لازم برای بقا را برطرف کنند.

تعداد افرادی که فراتر از نیاز‌های اساسی می‌توانند پولی ذخیره کنند، کاهش پیدا کرده و بنابراین تقاضا برای کالا‌هایی مثل خودرو کم شده است.»

سهراب دل‌انگیزان، دیگر استاد دانشگاه با بیان اینکه طی چند وقت اخیر قیمت خودرو و میزان معاملات آن در بازار آزاد مسیری جداگانه را طی می‌کنند، گفت: «دو فاکتور مهم تعیین‌کننده قیمت خودرو است؛ قیمت ارز و بهای کارخانه‌ای خودرو.»

وی ادامه داد: «از ابتدای امسال شاهد افزایش شدیدی در قیمت طلا و دلار بوده‌ایم؛ به‌گونه‌ای که قیمت‌ها دو برابر شده است، بنابراین مردم سعی می‌کنند پول مازاد خود را به سمت این بازار‌ها ببرند.

اکثریت مردم سوداگری و معاملات سودآور را در بازار‌های طلا و دلار دنبال می‌کنند. حتی مسکن هم از این ماجرا جا مانده و در رکود به سر می‌برد.»