موج جدید گرانی لبنیات

اقتصاد۲۴- بازار لبنیات در هفته‌های اخیر با نوسانات شدید و جهش‌های روزانه قیمت مواجه شده است؛ از ماست تا پنیر، کالا‌های اساسی با تغییرات مکرر نرخ عرضه می‌شوند و هم مصرف‌کنندگان و هم فروشندگان در سردرگمی کامل به سر می‌برند. وزارت جهاد کشاورزی مسئولیت گرانی‌ها را تنها به قیمت‌گذاری سالانه شیر خام محدود می‌داند و نقش نهاد‌های نظارتی همچنان مبهم است.

قیمت ماست پرچرب یک برند پرمصرف در فاصله یک هفته گذشته حدود ۸ تا ۱۲ درصد رشد داشته و قیمت پنیر‌های پرفروش بین ۵ تا ۱۰ هزار تومان افزایش یافته است. این تغییرات اغلب بدون اطلاع‌رسانی قبلی و با فاصله دو تا سه روزه اعمال می‌شوند. مصرف‌کنندگان از نوسان روزانه قیمت‌ها گلایه دارند و برنامه‌ریزی برای خرید کالا‌های اصلی خانواده دشوار شده است. یکی از شهروندان گفت: «هفته پیش همین ماست را ۴۸ هزار تومان خریدم، امروز شده ۵۳ هزار تومان.»

فروشندگان نیز با چالش‌های تأمین و قیمت‌گذاری مواجه‌اند و می‌گویند: «شرکت پخش امروز یک قیمت می‌دهد، فردا با قیمت دیگری می‌آید. مشتری خیال می‌کند ما قیمت را بالا برده‌ایم، در حالی که حاشیه سود ما ثابت است.» برخی فروشندگان برای جلوگیری از ضرر کمتر کالا سفارش می‌دهند و گاهی اجناس را با سود پایین‌تر می‌فروشند تا اعتماد مشتری آسیب نبیند.

بیشتر بخوانید: گرانی دوباره در بازار گوشت و لبنیات / قیمت کالا‌های اساسی امروز چقدر شد؟

کارشناسان صنعت لبنیات رشد هزینه‌های تولید، از جمله قیمت نهاده‌های دامی و انرژی را عامل اصلی افزایش قیمت‌ها می‌دانند، اما نبود مکانیزم نظارتی مؤثر، باعث شده افزایش‌ها به‌صورت نامنظم و سریع به بازار منتقل شود.

غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، در این زمینه اعلام کرد: «قیمت‌گذاری شیر خام سالی یک‌بار و طبق مصوبه ستاد تنظیم بازار انجام می‌شود. آخرین نرخ مصوب ۲۳ هزار تومان بر پایه چربی است و افزایش قیمت بیش از یک‌بار در سال رخ نمی‌دهد.» وی افزود تنها چهار قلم لبنی مشمول قیمت‌گذاری تعزیراتی هستند و سایر محصولات با سازوکار‌های نظارتی دیگر کنترل می‌شوند.

انجمن فرآورده‌های لبنی نیز می‌گوید بسیاری از افزایش‌ها ناشی از بالا بودن هزینه تولید، بسته‌بندی و کمبود نهاده‌هاست و اقتصاد دستوری پاسخگوی نیاز بازار نیست؛ بازار رقابتی موثرتر است.

نکته قابل توجه این است که لبنیات در فروشگاه‌های اینترنتی حتی به‌صورت قسطی نیز عرضه می‌شوند و خرید روزمره این کالای اساسی برای خانوار‌ها دشوارتر شده است. در این وضعیت، سوال اصلی باقی است: چه کسی مسئول کنترل بازار لبنیات است؟ وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تعزیرات یا ستاد تنظیم بازار؟ تصمیم‌گیری جدی برای ثبات قیمت‌ها ضروری است تا هزینه افزایش‌های نامنظم از جیب مردم و خرده‌فروشان پرداخت نشود.