واکنش توییتر فارسی به اظهارات روحانی جنجالی / نقد بی‌حجابی یا عقب نشینی از آموزه‌های دینی؟

اقتصاد۲۴- «کاش شراب‌خوار و حرام‌خوار بودید، اما با حجاب. شما نمی‌دانید با بی‌حجابی چه حق‌الناسی برای خود ایجاد می‌کنید. بدبختا لحظه مرگ که فرا برسد، راه نجاتی ندارید.» این جملات محتوای ویدیویی است که امروز در شبکه‌های اجتماعی جنجال به پا کرد. گوینده حجت‌الاسلام علی‌اشرف مویدی، روحانی‌ای است که در محافل مذهبی و سخنرانی‌های عمومی فعال است و حالا با این سخنان تند و گزنده و البته عجیب نگاه‌ها را به سوی خود برگردانده است.

مقایسه جنجالی بی‌حجابی و حرام‌خواری

این مقایسه جنجالی بین بی‌حجابی و حرام‌خواری، بسیاری از فقها، فعالان اجتماعی و کاربران شبکه‌های اجتماعی را به واکنش واداشت، زیرا در سنت اسلامی، اخلاق یکپارچه است و مفاهیم حلال و حرام، عدالت و کرامت انسانی، همگی در کنار هم معنا می‌یابند. قرار دادن حجاب در رأس سلسله‌مراتب اخلاقی و حتی برتر از حرام‌خواری، عملاً دین را به پوسته‌ای ظاهری و قابل کنترل توسط حاکمیت تقلیل می‌دهد.

در فضای مجازی، واکنش‌ها به این سخنان بسیار گسترده بود. کاربری در توییتر نوشت: «پس حتماً اختلاس هم بکنند ولی با حجاب اشکالی ندارد!» این پیام نشان می‌دهد که بسیاری از کاربران، گزاره مویدی را فراتر از یک نظر شخصی و ابزاری برای سنجش اخلاق و وفاداری اجتماعی می‌دانند.

نسخه جنجالی نافی آموزه‌های دینی

محسن برهانی، حقوق‌دان، نیز نوشت: «برداشت غلط از حق الناس باعث شده است که یاوه‌گویی خطاب به زنان بگوید که کاش حرام‌خوار و شراب‌خوار بودند، اما بی‌حجاب نبودند! عدم رعایت حجاب هیچ ربطی به حق الناس ندارد.»

شیخ فرهاد فتحی، کاربر روحانی نیز با استناد به آموزه‌های دینی، نوشت: «پیامبر خدا فرمودند: العبادة عشرة أجزاء، تسعة أجزاء فی طلب الحلال. عبادت ده جزء دارد که نه جزء آن در جستجوی مال حلال است؛ و باز فرمودند که الخَمر اُمّ الفواحش و الکبائر. شراب مادر زشت‌کاری‌ها و گناهان بزرگ است.»

لازم به ذکر است که تعداد بسیاری از کاربران این سخنان مصداق شکست راهکاری فرهنگی و اقناعی در ترویج حجاب تلقی کردند. کارشناسان مسائل اجتماعی نیز هشدار می‌دهند که اظهاراتی از این دست، به جای کاهش تنش، زمینه افزایش بی‌اعتمادی و شکاف میان جامعه و نهاد دین را فراهم می‌کند. تجربه سال‌های اخیر نشان داده که اعمال فشار و برخورد‌های سخت‌گیرانه برای حجاب، نه تنها به پذیرش اجتماعی منجر نشده، بلکه اعتراضات، واکنش‌های منفی نسل جوان و کاهش سرمایه اجتماعی نهاد‌های رسمی را به همراه داشته است.

در همین راستا لازم است به حجت‌الاسلام علی‌اشرف مویدی و همفکرانشان یادآوری کنیم که وقتی حجاب از یک مفهوم فرهنگی و اخلاقی، به ابزاری برای سنجش وفاداری و ابزار سیاست تبدیل شود، عملاً فضای گفت‌و‌گو و اصلاح فرهنگی مسدود می‌شود و جامعه دچار بی‌عدالتی و نارضایتی می‌شود؛ لذا این اظهارات، بیش از آنکه یک سخنرانی مذهبی باشد، نمادی از بحرانی عمیق‌تر است؛ بحرانی که در آن حجاب از یک مفهوم فرهنگی-اخلاقی به ابزاری برای کنترل و سنجش رفتار جامعه تبدیل می‌شود. منتقدان معتقدند تنها راه گفت‌وگوی سازنده درباره حجاب، تکیه بر کرامت انسانی، حق انتخاب و درک اجتماعی است و نه گزاره‌هایی که ظاهر را بر اخلاق و عدالت اولویت می‌دهند.