چرا زلزله‌های سیاسی دیگر بازار ارز را تکان نمی‌دهد؟

اقتصاد۲۴- انگار این روزها راه میرداماد به فردوسی و سبزه میدان نزدیک شده است. بازار ارز در آرامشی نسبی است، دیگر نگاه پایتخت ارزی ایران، به ان سوی آب‌ها نیست چرا که فرمان از قلب تهران می‌رسد.

در حالی که برخی انتظار داشتند تنش‌های ارزی در منطقه زمینه را برای شوک‌های کوچک ارزی و پس لرزه‌های سیاسی در بازار ارز فراهم نماید، اما روند تحولات نشان می‌دهد تاثیرات وقایع سیاسی به چند ساعت در بازار ارز محدود شده است.

افزایش تنش‌ها و درگیری‌ها در منطقه، سخنرانی‌های پی در پی ترامپ، مواضع جهت‌دار اروپایی‌ها در خصوص ایران، آشفتگی در بازار ارز و ... همگی پیش تر این پتانسیل را داشتند که بازار ارز را حتی برای چندین روز از حالت عادی خارج کنند اما داستان در بازار ارز ایران تفاوت‌هایی جدی را با گذشته دارد.

رمضانی، یک صراف مجوز دار در خصوص وضعیت بازار ارز ایران گفت: بازار ارز ایران حالا نزدیک به شش ماه است در آرامش به سر می‌برد و خود را در شرایط تحریمی بازیافته است، هر چند همه تقاضاها در بازار ارز پاسخ نمی‌گیرد و خرید و فروش ارز همچنان مشمول محدودیت‌هایی است اما سرمایه‌گذاران نیز از بازار ارز خارج شده‌اند و اتفاقا تقاضای چندانی بدون پاسخ نمی‌ماند.

وی با اشاره به اینکه اقتصاد ایران در سال های اخیر فراز و نشیب‌های متعددی را شاهد بوده است، توضیح داد: بازار ارز ایران در این دوره، با وجود حل نشدن مشکلات اقتصادی و تحریمی و فشار بین المللی خود را بازیافته است و دلیل آن تنها به شیوه مدیریت بازار ارز باز می‌گردد چرا که بانک مرکزی با مهار کردن بازار و اعمال محدودیت بر خرید و فروش، تنها طرف عرضه را در اختیار ندارد و با کنترل تقاضا، سبب شده است بار اضافی بر بازار تحمیل نشود.

وی با اشاره به اینکه صرافان البته در ماه های اخیر روزهای سختی را پست سر گذاشته اند، گفت: اگر این وضعیت دوام یابد، تنش‌های اقتصادی به حداقل می رسد چرا که بازار ارز چون دماسنجی سایر بازارهای را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به گفته وی با ورود ارز صادرات غیرنفتی و افزایش حجم صادرات غیر نفتی، بازار به تدریج قادر است بدون ارز نفتی خود را بازیابی کند و این اتفاق مهمی در عرصه اقتصاد ایران تلقی می‌شود.

بازار بی‌رونق دلالان

حالا شمار دلالانی که در گوشه و کنار خیابان فردوسی، کاسبی می‌کردند، کاهشی قابل توجه را تجربه کرده است. برخی از خریداران به این واسطه که اعتماد به آنها جایز نیست چرا که ممکن است ارز تقلبی بفروشند از خرید پرهیز می کنند و برخی دیگر نیز با استناد به کاهش نرخ دلار در ماه‌های آتی معتقدند ورود به این بازار صرفه و صلاح اقتصادی ندارد.

برخی که هنوز مشغول فعالیت در این حوزه هستند نیز از کاهش خرید و فروش گلایه دارند و می گویند، چرخ چندان درست نمی‌چرخد چرا که هم کسی برای سرمایه‌گذاری نمی‌آید و هم مشتری واقعی کم پیدا می‌شود چرا که حجم سفرهای خارجی کاهشی قابل توجه داشته و حتی کسانی که به سفر خارجی می‌روند ینز مانند قبل ارز نمی‌خرند.

یکی از فروشندگان ارز در این منطقه گفت: از وقتی دلار گران شده کسانی که حتی می‌خواهند سفر خارجی بروند ارز کمتری می‌خرند چون دیگر خرید کالا از کشورهای دیگر هم خیلی سود ندارد از این رو فقط افرادی که به قصد تفریح می‌روند، در بازار هستند که آنها هم ارز چندانی نیاز ندارند.

فرمان‌ها از میرداماد می رسد

صرافان می گویند بانک مرکزی رصدی دائمی در بازار ارز را اجرایی می کند، به محض ظهور اولین نشانه‌های افزایش یا کاهش غیرمنطقی قیمت دلار، با ابزار عرضه در صدد تنظیم بازار بر می‌آیند و از این رو عمر پس لرزه های محدود سیاسی به چند ساعت محدود شده است.

از سوی دیگر شمارش معکوس برای راه‌اندازی بازار متشکل ارزی نیز وضعیت را در این حوزه با تغییر روبرو کرده است چرا که در صورت راه اندازی این بازار و ایجاد شرایطی برای معامله اسکناس ارزی در بازار متشکل ارزی، قیمت گذاری ارز به تدریج از کشورهای اطراف ایران به داخل ایران منتقل می شود.

سایه مالیات بر سر خریداران ارز

یکی از فعالان این بازار اما در کنار تمام سیاست‌های اجرایی، برنامه اعلام شده برای دریافت مالیات از خریداران ارز را عامل مهم محدود شدن معاملات ارزی در بازار می داند.

در اردیبهشت ماه سال جاری شیوه نامه دریافت مالیات از خریداران ارز ابلاغ شد. این شیوه‌نامه با توجه به تحولات ارزی سال‌های ۹۵ تا ۹۷ و فعالیت سوداگرانه برخی اشخاص که مبادرت به خرید ارز به هر طریق از بانک مرکزی کرده‌اند، برای نحوه رسیدگی به خریدهای ارزی این گونه اشخاص ابلاغ شده است. از سوی دیگر بانک مرکزی نیز اسامی دریافت کنندگان ارز عمده از بانک مرکزی را در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار داده است تا اخذ مالیات از آنها در دستور کار قرار گیرد.

به نظر می رسد با اجرایی شدن دریافت مالیات از خریداران سکه، خریداران ارز نیز عزم دولت برای دریافت مالیات از خریداران ارز را جدی دیده اند و همین نکته عاملی برای چرهیز از فعالیت سوداگرانه در بازار شده است.