ترانه علیدوستی و مستندی که جامعه را تکان داد؛ سندی از مقاومت زنانه

اقتصاد۲۴- ترانه علیدوستی با مستندی تازه، تصویری متفاوت از زندگی خود و تجربه زنان ایرانی پس از سال‌های اخیر ارائه کرده است؛ روایت زنی که نه فقط بازیگر، بلکه نماد مقاومت و بازگشت‌ناپذیری زنان در برابر فشار‌های اجتماعی و سیاسی است. این مستند، بیش از آنکه یک بیانیه سیاسی باشد، سندی است از زیست واقعی زنان و انتخاب‌های دشوار آنها در ایران امروز.

مستند جدید ترانه علیدوستی بیش از سه سال پس از شروع جنبش «زن، زندگی، آزادی»، بازتابی از یک واقعیت اجتماعی عمیق را نشان می‌دهد: زنان ایرانی دیگر حاضر نیستند به وضعیت پیشین بازگردند. این اثر نه صرفاً درباره یک بازیگر مشهور، بلکه درباره یک تحول جمعی در آگاهی زنان است؛ تحولی که در برابر تهدید، فشار و روایت‌های رسمی مقاومت می‌کند و نمی‌توان آن را با سرکوب یا فراموشی خاموش کرد.

ترانه علیدوستی، با حضور محدود خود در قاب رسانه‌ها و تصمیم به کنار کشیدن از برخی فعالیت‌ها، نه انفعال بلکه موضعی سیاسی و اخلاقی گرفته است. این مستند نشان می‌دهد چگونه بدن و زندگی زنانه هنوز میدان اصلی منازعه قدرت است؛ جایی که حضور، انتخاب و آزادی زن محدود و کنترل می‌شود و در همین حال، مقاومت او به شکل انتخاب‌های کوچک، اما مؤثر نمود پیدا می‌کند.

یکی از نقاط برجسته مستند، صحنه‌ای است که علیدوستی در حضور دخترش بازداشت می‌شود. این لحظه نه فقط بازنمایی فشار امنیتی، بلکه تجسمی از دوگانه زیست زنان در شرایط اقتدارگراست؛ زنانی که باید هم مادر باشند، هم مقاوم، هم آرام. این روایت، نشان می‌دهد که مقاومت واقعی گاهی نه در شعار‌های بلند، بلکه در خونسردی، مراقبت و ایستادگی مداوم است.

مستند همچنین به تجربه شخصی علیدوستی از بیماری خودایمنی و تأثیر فشار‌های اجتماعی و روانی بر جسم و روان او پرداخته است. این بخش، اثر را از سطح یک روایت سیاسی صرف فراتر می‌برد و به تأملی درباره هزینه‌های زیستن در فضای پرتنش اجتماعی تبدیل می‌کند. ترانه علیدوستی، بازداشت‌ها و فشار‌های پس از مرگ مهسا امینی و اعتراضات زنان را به‌عنوان بخشی از تجربه زیستی خود روایت می‌کند و نشان می‌دهد که تصمیم‌های فردی و مواضع اخلاقی، چه پیامد‌های عمیقی بر زندگی شخصی و اجتماعی دارند.

این مستند همچنین یادآور نقش کلیدی زنان در جامعه است؛ زنانی که برای حقوق خود ایستاده‌اند و حاضر نیستند برای امنیت نسبی به عقب بازگردند. ترانه علیدوستی، با دفاع از حق «نه گفتن» و مرزگذاری‌های خود، به نمادی از بازگشت‌ناپذیری این جنبش تبدیل شده است.

علاوه بر این، مستند تصویری از مقاومت آرام، اما پایدار زنان ارائه می‌دهد؛ مقاومتی که در انتخاب‌ها، امتناع‌ها و عدم پذیرش نظم ناعادلانه جریان دارد. ترانه علیدوستی، با روایت صادقانه زندگی خود، تلاش کرده فاصله میان تصویر عمومی یک هنرمند و تجربه‌های واقعی او در سال‌های اخیر را بازگو کند و این روایت، الهام‌بخش زنان و فعالان اجتماعی در حوزه‌های مختلف شده است.

مستند «ترانه» بیش از یک اثر هنری است؛ سندی است از مقاومت زنانه، آگاهی اجتماعی و انتخاب‌های دشوار در شرایطی که فشار‌ها و تهدید‌ها بخشی از زندگی روزمره است. ترانه علیدوستی با این اثر نشان داد که دفاع از خود و حقوق زنان، نه یک اقدام فردی، بلکه نماد یک تحول جمعی و بازگشت‌ناپذیر است.