تشکیل وزارت بازرگانی تکرار اشتباه است/ دنیا به سمت ادغام وزارتخانه‌ها می‌رود ما به سمت انفکاک!

یک فعال اقتصادی گفت: یک وزارتخانه جدید تشکیل می‌دهند تا صادرات و بخش بازرگانی کشور را تقویت کنند اما واقعیت امر این است که تا تولید رونق نگیرد چیزی برای صادرات باقی نمی‌ماند؛ این موضوعی است که خیلی درک آن پیچیده نیست.

اقتصاد 24 - درحالی نمایندگان مجلس با کلیات تشکیل وزارت بازرگانی موافقت کردند که این طرح مخالفان و موافقانی را همراه دارد. مخالفان معتقدند که این یک طرح شکست خورده و تشکیل آن ضربه به بخش تولید است اما موافقان این طرح ضرورت تشکیل وزارت بازرگانی را با توجه به عدم مداخله دولت ضروری می دانند.

بازرگانی و تجارت تحت تاثیر سایر بخش‌ها بوده است و این درحالی است که با اهمیت یافتن تجارت خارجی در شرایط فعلی، توجه به این بخش باید بیش از پیش انجام گیرد و حمایت از صادرات و رفع موانع سرمایه‌گذاری در یک وزارتخانه به صورت تخصصی و مستقل دنبال شود.

برخی از فعالان اقتصادی معتقدند افت صادرات ایران، به تنش‌های سیاسی در منطقه ارتباط چندانی ندارد؛ بلکه بیشتر به مشکلات زیرساختی برمی‌گردد، اما برخی دیگر بر این باورند که تنش‌های سیاسی مزید بر علت شده و صادرات ایران به کشورهای منطقه را تحت تاثیر قرار داده است.

در مقابل فعالان بخش خصوصی پیشنهادی مطرح می‌کنند مبنی بر اینکه دولت در راستای ارتقای تجارت ایران با کشورهای منطقه، مشکلات پیش‌روی تجار و بازرگانان ایرانی را برطرف کند. سال‌هاست ما به کشورهای منطقه به جز چند کشور صادرات چندانی نداشته‌ایم و نتوانستیم به بازار بزرگی برسیم.

مزیت صادرات کالاهای ایران به‌ویژه به کشورهای منطقه این است که تولید داخلی باید توان رقابت داشته باشد در حالی که فضای کسب‌وکار در ایران در دهه گذشته توان رقابت را از تولیدکننده‌ها سلب کرده است.

باید از داخل بنیه بنگاه‌های اقتصادی قوی‌تر و مشکلات ساختاری برطرف شود تا حجم صادرات کشور افزایش یابد. تمام این الزامات به یک مدیریت منسجم و کارآمد برمی گردد، ساختاری که بتواند به برزخ کاهش صادرات پایان دهد.

حالا طرح تشکیل وزارت بازرگانی مطرح شده و امیدواری ها به تسریع و تصریح در افزایش صادرات و مبادلات تجاری با سایر کشورها بیشتر شده است. هرچند این طرح با انتقادات و پیشنهاداتی هم همراه شده است.

برای رسیدن به اهداف توسعه نیاز به دولت چابک داریم

در همین رابطه عضو هیات نمایندگان اتاق ایران درخصوص تشکیل وزارت بازرگانی به خبرنگار اقتصاد24 گفت: ضرورت حمایت از بخش بازرگانی کشور سال‌هاست از سوی بخش خصوصی تاکید شده است، موضوعی که عدم اجرای آن به بحران خروج کالاهای ایرانی و ورود به بازارهای جهانی دامن زده است.

فریال مستوفی با تاکید بر اینکه محصولات ایرانی به دلیل عدم زیرساخت های حمایتی به حاشیه بازارها کشانده شده است گفت: این مشکل زمانی قابل بررسی است که ابتدا تعریف منطقی از جایگاه دولت در بخش بازرگانی تبیین شود و در راستای آن دولت بدون مداخله در موضوع تجارت با توجه به شأن خود تنها مسیر را برای بازرگانان آن هم در چارچوب قانونی تسهیل کند.

به گفته عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، تجربه تفکیک و ادغام وزارت بازرگانی نشان می دهد که تنها حضور اجرایی دولت مشکل اصلی بخش بازرگانی کشور است آن هم بدون درنظر گرفتن شرایط، عرصه را برای تولید کننده و صادرکننده تنگ تر کرده است.

وی ادامه داد: برای حوزه کسب‌ و کار و تجارت نباید هر روز تصمیم جدیدی گرفته شود چراکه این بخش حائز اهمیت است و هیچ فعالی نمی تواند هر چند سال یکبار به دنبال متولی جدید برای فعالیت اقتصادی خود باشد.

به گفته مستوفی، تفکیک یا ادغام کردن موضوعی نیست که شرایط را تحت تاثیر خود قرار دهد، موضوع اصلی نگاه به برنامه هایی است که هنوز در بخش بازرگانی کشور مهجور مانده است.

مستوفی معتقد است، برای رسیدن به اهداف توسعه نیاز به یک دولت چابک است، بنابراین تعداد وزارتخانه و نام وزارتخانه، تاثیر زیادی بر روند اجرایی کار ندارد.

این فعال بخش خصوصی ادامه داد: امروز موضوعی که باعث آزار یک فعال اقتصادی می شود، تغییر مداوم شرایط اقتصادی و دستورالعمل های یکشبه است؛ این دستورالعمل ها نشان دهنده این است که اقتصاد ما ثبات ندارد و در ادامه هیچ فعالی نمی تواند در این اقتصاد تصمیم درستی بگیرد.

تشکیل وزارت بازرگانی غلط است

اما از سوی دیگر دبیر کل کنفدراسیون صنعت ایران در واکنش به تشکیل وزارت بازرگانی به خبرنگار اقتصاد 24 گفت: تشکیل چنین وزارتخانه ای تکرار اشتباه است. برای این طرح مطالعه و بررسی شد، هزینه های زیادی صرف شد تا وزرات صنعت، معدن و تجارت تشکیل شود حالا روز از نو. حالا باز هم با مداخله دولت در این بخش ها بخش تولید می بایست تبعات سنگینی متحمل شود.

داریوش مهاجر تاکید داشت: تجارب جهانی نشان می دهد که کشورهای پیشرفته به دنبال ادغام وزراتخانه ها هستند یعنی هرچه قدر امکان داشته باشد دولت ها کوچک تر اما چابک می شوند، حالا ما پس از گذشت چند سال ادغام این دو وزارتخانه به فکر جداسازی آن افتاده ایم؛ این موضوع از پایه و اساس اشتباه است.

این فعال صنعتی تاکید کرد: چرا باید موضوعی که به تصویب مجلس رسیده دوباره در صحن تکرار شود و روی این موضوع هزینه و بررسی هایی انجام گیرد. اگر دولت منابع زیادی برای خرج کردن دارد باید این منابع را به سمت تولید هدایت کند.

دبیر کل کنفدراسیون صنعت ایران تصریح کرد: بخش بازرگانی اشتغالزا نیست بلکه این بخش تولید است که اشتغالزایی به همراه دارد. ما باید به دنبال تقویت بخش خصوصی باشیم تا قدرت صنعت افزایش یابد. اکنون تشکیل وزارتخانه به این شکل ضربه به تولید است. با شرایط تحریم این کار از پایه غلط است. این موضوع نشان می دهد دولت به دنبال حمایت از تولید ملی نیست.

مهاجر در ادامه تاکید کرد: تشکیل وزارت جدید یعنی برنامه ریزی علیه تولید که در نهایت به ضرر بخش تولید و صنایع کشور تمام می شود.

دبیر کل کنفدراسیون صنعت ایران ادامه داد: در زمانه ای که همه به دنبال تقویت تولید هستند و با توجه به شرایط تحریم باید این موضوع به قوت خود باقی بماند، با هزینه تراشی ها به دنبال بخشی در اقتصاد هستند که تا تولید نباشد و این کار هیچ ارزشی نخواهد داشت.

مهاجر ادامه داد: یک وزارتخانه جدید تشکیل می دهند تا صادرات و بخش بازرگانی کشور را تقویت کنند اما واقعیت امر این است که تا تولید رونق نگیرد چیزی برای صادرات باقی نمی ماند؛ این موضوعی است که خیلی درک آن پیچیده نیست.

این فعال بخش صنعتی با تاکید بر اینکه مداخله دولت تبعات سنگینی بر تولید کشور برجای گذاشته است، ادامه داد: امروز نیز با طرح یک موضوع دیگر بنا را بر تقویت یک بخش و تضعیف بخش دیگری گذاشته اند و این نوع مداخله ها تبعات سنگینی را بر اقتصاد وارد می سازد. البته قابل ذکر است که مداخله دولت سال هاست گریبان بخش های مختلف تولید و بازرگانی را گرفته و تاکنون نیز مجالی برای رشد و تکاپویی این بخش ها داده نشده است.