بزرگترین چالش‌های اوپک در سال ۲۰۱۹

اوپک در چند سال گذشته که قیمت نفت به پایین‌ترین حد خود در یک دهه اخیر سقوط کرد، احوال پریشانی پیدا کرد و نهایتا به کاهش تولید به همراه روسیه مبادرت ورزید.

اقتصاد24 - این گروه در مواجهه با رونق روزافزون صنعت نفت شیل آمریکا، پیمان کاهش تولید نفت را تمدید کرد و سپس برای آرام کردن بازار در آستانه بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران، تولیدش را بالا برد اما پس از این که با صدور معافیت آمریکا به خریداران بزرگ نفت ایران غافلگیر شد، برای تقویت قیمت‌ها موفق شد یک توافق دیگر برای کاهش تولید در سال ۲۰۱۹ منعقد کند.

با نزدیک شدن به سال ۲۰۱۹، اوپک که متشکل از ۱۵ عضو است، با چالش‌هایی مواجه است که پایگاه خبری اویل پرایس به بررسی آنها پرداخته است.

مانوئل کِوِدو

ریاست اوپک برای موفقیت وی ضروری است. ریاست اوپک چرخشی است و برای سال ۲۰۱۹ این افتخار قرار است نصیب مانوئل کِوِدو از ونزوئلا شود.

ژنرال مانوئل کِوِدو که هیچ تجربه‌ای در صنعت نفت ندارد، عهده دار ریاست بر وزارت نفت و شرکت PDVSA شده است. وی در عوض تجربه نظامی داشته و پیش از انتصاب به این سمت نفتی، به عنوان رئیس گارد ملی خدمت کرده است. مانوئل کِوِدو در اواخر سال ۲۰۱۷ برای سروسامان بخشیدن به اوضاع در شرکت نفتی دولتی PDVSA انتخاب شد و اختیارات ویژه‌ای برای بستن، لغو یا اصلاح قراردادهای مربوط به زیرمجموعه‌های شرکت PDVSA گرفت. آغاز ریاست وی اخراج ۷۰ مدیر شرکت PDVSA تحت عنوان مبارزه گسترده با فساد را به دنبال داشت که برخی از آن به عنوان قدرت گرفتن یاد کردند در حالی که نیکلاس مادورو، رییس جمهور ونزوئلا چنین موضوعی را تکذیب می‌کرد.

مانوئل کِوِدو تاکنون نتوانسته اوضاع را سروسامان دهد و تولید نفت و درآمدهای نفتی ونزوئلا با نرخ کم سابقه‌ای رو به کاهش است و حتی زمانی که نفت به بالاترین رکورد خود در چهار سال گذشته صعود کرده بود هیچ تاثیری روی اوضاع این کشور نداشت. کِوِدو در عوض در دل کارکنان PDVSA ترس انداخته و سیاست‌هایی را اجرا کرده که این شرکت را به آستانه ورشکستگی کشانده است.

کِوِدو که به مادورو وفادار است اکنون نه تنها کنترل شرکت PDVSA و صنعت نفت ونزوئلا را در دست خواهد داشت بلکه ریاست چرخشی مهمترین نهاد تاثیرگذار بر صنعت نفت جهان را برعهده می‌گیرد. اما بی‌تجربگی وی، بخشی از مشکل است. اوپک پیش از این هدف توییت‌های انتقادی دونالد ترامپ، رئیس جمهور قرار گرفته و دشمنی آشکار ترامپ با مادورو که هدف تحریم‌های آمریکا قرار گرفته نیز از این پس به آن اضافه می‌شود. خود اوپک نیز ممکن است هدف قرار بگیرد. بدترین چیز برای اوپک، روابط پرتنش ونزوئلا با واشنگتن است که ممکن است روابط تیره این گروه با واشنگتن را از این هم بدتر کند.

کِوِدو به شدت حامی ارز دیجیتال "ال پترو" است و ظاهرا از سوی اوپک دعوت شده تا درباره استفاده از این ارز در سال ۲۰۱۹ صحبت کند.

نوپک

مانع دیگری که اوپک در سال ۲۰۱۹ با آن مواجه خواهد بود، قانون پیشنهادی آمریکا معروف به "نوپک" است که اجازه می‌دهد ادعاهای حقوقی علیه اوپک بابت دستکاری قیمت‌های نفت پیگیری شود. اوپک در اواسط سال ۲۰۱۸ از اعضای خود خواست از اشاره به قیمت‌های خودداری کرده و به جای آن از واژه‌هایی نظیر "بازار متعادل" استفاده کنند. این رفتار اوپک نشان می‌دهد که احتمال به تصویب رسیدن چنین قانونی وجود دارد زیرا رفتار انتقادی ترامپ از اوپک در توییتر و در قانونگذاری تاثیرگذار بوده است.

قطر حدود یک ماه پیش از اوپک خارج شد و از خطر چنین قانونی فاصله گرفت. این قانون اگر تصویب شود اوپک را با مسائل حقوقی مواجه خواهد کرد زیرا به مصونیت حاکمیتی که اعضای اوپک تاکنون درباره اقدامات حقوقی مربوط به دستکاری قیمت‌ها از آن برخودار بودند، خاتمه خواهد داد.

لیبی

لیبی موفق شد از شرکت در توافق کاهش تولید اوپک که از اول ژانویه سال ۲۰۱۹ اجرا خواهد شد، معافیت بگیرد زیرا با ادامه درگیری‌های داخلی که فعالیت صنعت نفت این کشور را فلج کرده است، تولید باثباتی ندارد. اما این معافیت و قطعی مکرر تولید میدان نفتی شراره، چالشی برای اوپک ایجاد می‌کند که در تلاش است تولیدش را مطابق با میزان تقاضای بازار تنظیم کند. با افزایش و کاهش تولید لیبی، اوپک برای واکنش به موقع برای جبران قطع شدن یا ازسرگیری عرضه این کشور دشواری دارد. نامعلوم بودن وضعیت لیبی، ابهامی را برای کل اوپک به وجود آورده است.

روسیه

امضاکنندگان غیرعضو اوپک پیمان کاهش تولید، ریسک بزرگتری را برای اوپک ایجاد می‌کنند. اوپک برای کاهش تولید به همراهی مهره مهمی مانند روسیه نیاز دارد. روسیه به همراه چند تولیدکننده نه چندان بزرگ با کاهش تولید موافقت کرده است اما اعلام کرده که تولیدش را از آغاز ژانویه به تدریج کاهش خواهد داد اما تا مارس به طور کامل به سهمیه کاهش تولید نخواهد رسید. اوپک از روی نیاز به روسیه روی آورده است و هم پیمانی با این کشور که رابطه دوستانه ای با ونزوئلا و ژنرال کِوِدو دارد، ریسکهای بزرگتری را برای اوپک به همراه آورده است. اگر روسیه توافق با اوپک را زیرپا بگذارد، این پیمان تا حدودی زیادی بی‌ثمر خواهد شد.

سفته بازان

قیمت نفت همچنان به اخبار پیرامون اوپک، اطلاعات محرمانه درزیافته، بیانیه‌های منتشره در مطبوعات و آمار تولید ماهانه که بر موفقیت اوپک در رسیدن به اهداف تولید صحه گذاشت، واکنش نشان می‌دهد. اما در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ تا حدودی نسبت به اخبار مذکور بی‌اعتنا شد و در معرض نوسانات شدیدی قرار گرفت و بعید است که سال ۲۰۱۹ از این قاعده مستثنی باشد. آنچه که اوپک پیش از این با وعده کاهش تولید یا افزایش تولید بدست می‌آورد، اکنون بی‌تفاوتی فزاینده‌ای روبرو شده است که نشان می‌دهد بازار معیار جدیدی پیدا کرده و معامله‌گران علیه اوپک عمل می‌کنند.

شیل آمریکا

صنعت شیل آمریکا از زمانی که اوپک سیاست تولید حداکثری نفت را در پیش گرفت تا نخستین دور اجرای کاهش تولید این گروه در سال ۲۰۱۷، اسباب زحمت اوپک شده است. برخلاف اعضای اوپک، تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا تنها ممکن است تحت تاثیر قیمت نفت قرار بگیرند و حتی کاهش قیمت نیز مانع افزایش تولید آنها نشده است. هر بشکه نفتی که اوپک تولید نمی‌کند، تولیدکنندگان نفت در آمریکا با خوشحالی آن را صادر می‌کنند. افزایش تولید نفت آمریکا که در سال ۲۰۱۸ به رکورد ۱۱.۷ میلیون بشکه در روز رسید، مدیریت بازار نفت را برای اوپک مشکل‌تر کرد و این روند در سال ۲۰۱۹ ادامه خواهد یافت.

اوپک در سال ۲۰۱۹ نبرد سختی را در پیش خواهد داشت، اما اهمیت این گروه را نمی‌توان کاملا انکار کرد. بازار نفت در سال ۲۰۱۹ تا حدود زیادی تحت تاثیر اوپک قرار خواهد گرفت و البته تولیدکنندگان بزرگ دیگر نیز در این میان نقش خود را ایفا می‌کنند.

منبع: ایسنا