رکود اقتصادی چیست و از کجا بدانیم کشوری به آن مبتلاست؟

اقتصاد 24 ـ سیمون کندی، تحلیلگر «بلومبرگ»، در مقاله ای با اشاره به بحث احتمال رکود اقتصادی به معرفی شاخص‌های اصلی در چشم انداز اقتصاد جهان پرداخت.

کندی در گزارش خود نوشت: "اقتصاددانان دفتر ملی پژوهش اقتصادی آمریکا، شاخص اصلی تشخیص رکود اقتصادی در اکثر اقتصادهای توسعه یافته را کاهش تولید ناخالص داخلی در 6 ماه متوالی سال می‌دانند. اما اعلام رکود اقتصادی در جهان کار ساده‌ای نیست. روزگاری چشم‌انداز جهانی را می‌توانستیم از روی اقتصادهای بزرگ دنیا، مانند آمریکا و آلمان، ردیابی کنیم، اما اکنون بازارهای نوظهور سهم بیشتری از تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص می‌دهند و اندک انبساط و انقباض در آنها می‌تواند مشکلی بزرگ ایجاد کند. برای مثال، چین پیش از اینکه دچار کاهش رشد اقتصادی شود، زنگ خطر را به صدا درآورده‌ بود."

معیار رکود اقتصادی چیست؟

صندوق بین‌المللی پول پیش‌تر رشد کمتر از 3 درصد را به عنوان معیار استفاده می‌کرد، اما یک دهه پیش، در دوران آخرین رکود اقتصادی ، این سازمان سعی کرد پدیده رکود جهانی را از نو تعریف کند.

در مطالعه ماه آوریل 2009، اقتصاددانان صندوق بین‌المللی پول تصمیم گرفتند كاهش تولید ناخالص داخلی را اصلی‌ترین شاخص رکود اقتصادی معرفی و آن را در کنار نرخ جهانی بیكاری، تجارت، تولیدات صنعتی و تقاضای نفت بررسی کنند. بنابراین، آنها قادر بودند با این معیار، رکود جهانی را در سال های 1975، 1982، 1991 و 2009 توجیه کنند.

چشم انداز کنونی رکود اقتصادی در جهان

اما چشم انداز کنونی رکود اقتصادی جهان چگونه است؟ با وجود اینکه صندوق بین‌المللی پول هفته گذشته پیش‌بینی‌های خود را از رشد جهانی در سال جاری با کاهش 3.2 درصدی(کمترین میزان پس از سال 2009) اعلام کرده است، اما همچنان رکود اقتصادی را به قطعیت اعلام نکرده است. مدیر فعلی صندوق بین‌المللی پول ، كریستالینا جورجیوا ترجیح می‌دهد نسبت به "كندی همزمان" اقتصاد جهانی هشدار دهد.

اقتصاددانان شرکت بانکداری Danske Bank بر اساس پنج اقدام صندوق بین المللی پول ، شاخص‌هایی را در قالب چراغ‌های راهنمایی رانندگی تعریف کردند. تا نیمه اول سال 2018، همه معیارها در محدوده رنگ "سبز" بودند، اما سپس با کاهش آمار تجارت شاخص‌های جهانی وارد محدوده "قرمز" و گاهی "زرد" شدند.

همانطور که کندی در «بلومبرگ» نوشت: "همین موضوع کافی است که 30 درصد احتمال رکود جهانی در دو سال آینده اعلام شود."

ژاکوب کریستنسن، مدیر بخش بین المللی شرکت Danske Bank، نیز در گزارشی گفت: "در حالی که ضرباهنگ اقتصاد جهانی طی یک سال اخیر به وضوح کاهش یافته است، ما هنوز معتقد هستیم، خطر رکود جهانی در دو سال آینده تنها حدود 2 درصد است. یکی از دلایل این است که تصور می‌کنیم بانک‌های مرکزی و دولت‌های ملی با محرک‌هایی بتوانند احتمال رکود اقتصادی را کاهش دهند. از نظر ما، بزرگ‌ترین خطر اقتصاد جهانی تشدید جنگ تجاری میان آمریکا و چین است."

این در حالی است که آمار چهار سازمان بانک جهانی 2.6 درصد، موسسه بین‌المللی مالی 2.6 درصد، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی 2.9 درصد و صندوق بین‌المللی پول 3.2 درصد کاهش رشد اقتصاد جهانی را در دو سال گذشته گزارش داده‌اند.

صندوق بین‌المللی پول در حال حاضر پیش بینی می‌کند 90 درصد جهان کاهش رشد اقتصادی را تجربه کند، به طوری که این شاخص به پایین‌ترین میزان خود از ابتدای دهه جاری خواهد رسید.

مترجم: فرزانه اسکندریان
منابع: بلومبرگ، اکسیوس