کمالوندی: «تورقوزآباد» یک جای معمولی است و سایت ما نیست

اقتصاد24- بهروز کمالوندی صبح روز شنبه پس از بازدید خبرنگاران از تاسیسات غنی‌سازی فردو در نشست خبری اظهار کرد: تا به حال سه گام برداشته شده بود که بنا به دستور رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی به ۱۰۴۴ سانتریفیوژ در این سایت گاز UF۶ تزریق شود و امروز دیدید که این ماشین ها فعال هستند و محصول آنها نمونه گیری شده است.

کمالوندی اظهار کرد: از ۱۵ آبان گام چهارم اعلام شد و به سازمان دستور داده شد در این رابطه و همان طور که انتظار می رفت کاری که چند روز طول می کشد در کمتر از یک روز انجام شد.

وی ادامه داد: قرار بود تا ۱۵ سال در فردو مواد هسته‌ای نباشد اما این کار با انتقال یک سیلندر از نطنز به فردو انجام شد که حدود ۲ تن گاز منتقل شد. ما در این سال‌های اخیر کار غنی‌سازی روی پسماندهای باقی مانده از جریان غنی سازی را بهینه کردیم و به جز غنی‌سازی مستقیم با مواد اولیه از پسماندها هم اورانیوم غنی شده گرفتیم. الان ۲۵ تن از آنها را داریم که ۲ تن آن به فردو منتقل شد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: مرکز ملی خلاء، مرکز کنترل و استانداردسازی مواد و مرکز تولید ایزوتوپ پایدار از مسیرهای غیر سانتریفیوژی را به علاوه عملیات غنی‌سازی اکنون در سایت فردو داریم. فردو در بخش غنی‌سازی دو بال دارد که یک بال آن فعال است و در بال دیگر سانتریفیوژها جمع آوری شده است اما باید بگویم اگر قرار باشد در بال دیگر سانتریفیوژ بیاید دیگر از نسل اول نیست و حتما از ماشین های پیشرفته خواهد بود.

وی گفت: دو آبشار ۱۷۴ تایی را قرار نیست به آنها اورانیوم تزریق کنیم بلکه مخصوص ایزوتوپ پایدار هستند که از روش های ارزان است.

کمالوندی اظهار کرد: فردو طی روز های آینده به حداکثر ظرفیت خود خواهد رسید. با آمدن فردو به ۹۵۰۰ سو می رسیم که نسبت به ظرفیت قبل از برجام دیگر فاصله‌ای باقی نمی‌ماند. از الان زمان به نفع ماست.

وی تاکید کرد: ایران همواره به تعهدات خود پایبند بوده است و بنا نداشت تعهداتش را انجام ندهد اما با توجه به اینکه توازن اجرای تعهدات به هم خورده بود ناچار به انجام این اقدامات شدیم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: امیدواریم به گام های دیگر نیاز نباشد و طرف‌های مقابل تعهدات و اقدامات‌شان که متعهد شده‌اند را انجام دهند. آن چه مربوط به سازمان انرژی اتمی است چه در زمان مذاکرات و چه اجرای برجام و چه هم اکنون، کارها در زمان مناسب خود انجام شده است.

وی گفت: روز یکشنبه مرحله بتن ریزی بوشهر را برای واحد ۲ نیروگاه داریم و این کار حداقل دو سال زمان می برد. بوشهر و مرکز نظام ایمنی که مثل آتش‌نشانی است مورد تحریم قرار گرفت اما با این وجود در این زمینه هم گام های خوبی برداشته شده است و انشاءالله تا ۱۴۰۴ به مدار می‌رسد و دو سال بعد واحد ۳ راه‌اندازی خواهد شد.

کمالوندی درباره ممانعت سازمان از ورود یک بازرس آژانس و لغو اعتبارنامه این فرد گفت: این مسائل به آژانس اطلاع داده شد و این به خاطر آن بود که این فرد یا آغشته به مواد است یا موادی همراهش است و گزارشی به انس دادیم و در آژانس هم مطرح شد و به نظر ما اعضا متوجه شدند. چون گزارش ما منطقی و مستدل بود و اسناد و فیلم هایی داریم که اثبات می‌کند استدلال ما را.

وی افزود: عده‌ای خواستند سوءاستفاده کننند که بگویند ایران پایبند به مصونیت بازرسان نیست، اما ما گزارشی کاملا حقوقی و مستدل ارائه کردیم. ما گفتیم بر اساس پادمان، مصونیت محدودیت دارد و برای استفاده‌های شخصی نیست و فقط به منظور انجام ماموریت است. نمی‌شود در این رابطه یک طرفه مساله را دید و مقررات تاکید دارد که نمی‌توان از مصونیت‌ها سوءاستفاده کرد.

این مقام سازمان انرژی اتمی گفت: به دلیل تجربیات تلخ خرابکاری‌ها در صنعت هسته‌ای سیستم کنترلی قوی داریم که این نوع اتفاقات را کنترل می کند و بخشی از این نوع کنترل ها را به آژانس هم توضیح دادیم.

وی درباره برنامه کشور برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو با بیان اینکه توان ما از این سطح هم فراتر است، گفت: با برنامه های فعلی حداقل ۲۵۲ هزار سو برای ما صد در صد ممکن است اما تا یک میلیون سو هم بسته به پیشرفت ماشین های سانتریفیوژ ها امکان پذیر است. گام سوم با سرعت دادن به ماشین های جدید کمی دست ما را باز می کند اما رسیدن به یک میلیون سو کاملا به این ماشین ها بستگی دارد. الان بالای ۵۰۰ کیلو ذخیره سوخت داریم اما اینها را باید به سوخت نیروگاهی تبدیل کنیم. برای بوشهر سوخت فعلا داریم. برای تولید سوخت نیروگاهی بخشی از راه را رفتیم اما تکنولوژی ما نیاز به تکامل دارد و همزمان اینها را باید پیش ببریم. در چند سال آینده انشاءالله تولید کنننده سوخت نیروگاهی هم خواهیم بود.

وی گفت: تکنولوژی که ذخایر جمع آوری شده را به سوخت نیروگاهی باید تبدیل کند در حال تکمیل است و در چند سال آینده در این باره خبرهای خوبی خواهیم شنید.

وی تاکید کرد: این مرحله، گام آخر نیست ولی امیدواریم طرف مقابل به راه بیاید و به خودش بیاید. در عین حال گام‌های ایران فقط فنی و هسته ای نیست. کشورهای غربی حق را به ما می دهند. اما برای اجرای تعهداتشان عذر و بهانه می آوردند. این گام ها برای آن است که آنها را متقاعد کنیم برگردند و اگر برگردند می توان از این گام ها برگشت.

کمالوندی با بیان اینکه نمی دانیم گام های بعدی چه خواهد بود، افزود: درباره گام چهارم تا چند روز قبل هم خودمان نمی‌دانستیم چه خواهد بود البته پیشنهادات را ما ارائه کرده بودیم و حداقل ۱۵ پیشنهاد داشتیم. الان به جایی رسیدیم که صنعت هسته ای محدودیت‌ها را کنار گذاشته است.

معاون صالحی اظهار کرد: این برنامه را داریم که نسل اول سانتریفیوژ را از رده خارج کنیم. در بلندمدت ماشین‌های ما از نسل اول نخواهد بود و اینکه کدام ماشین‌ها به تولید انبوه برسد به تصمیم فنی و سیاسی کشور بازمی‌گردد.

وی درباره احتمال وجود خرابکاری در تورقوزآباد گفت: در این باره مساله آلودگی نیست، ذراتی که می‌توانند پرواز کننند هر جایی می‌تواند باشد و آلودگی با غنای بالا اصلا در آنجا مطرح نیست. در عین حال موضوعی مثل تورقوزآباد ممکن است برای هر کشوری در ارتباط با آژانس باشد. اصلا مساله مهمی در این باره نیست و کاملا قابل حل است البته تلقی ما این است.

وی با اشاره به اهمیت مقررات پادمانی، ایمنی و امنیت گفت: هر سایت هسته‌ای کنترل‌های خاص خود را دارد. ما در نیروگاه بوشهر تجهیزات را قبل از نصب در جایی قرنطینه می‌کنیم و این یک عمل خوب است که آژانس این کار ما را به دیگران هم توصیه می‌کند از طرفی اقداماتی که به ما توصیه می‌شود انجام دهیم.

وی تاکید کرد: تورقوزآباد برای بخش خصوصی است و سایت ما نیست و هر اتفاقی می‌تواند در آن انجام شود. اسرائیلی ها سعی کردند سر و صدایی انجام دهند اما به ضررشان شد و این مساله باعث شد گزارش جامعی در آژانس ارائه شود و موارد بیشتری توضیح داده شود.

وی در پاسخ به ایسنا با توجه به واکنش اروپایی ها به گام چهارم گفت: اروپایی‌ها در جایگاهی نیستند که موضوع را به شورای امنیت ببرند آنها باید به تعهداتشان در برجام بازگردند.

کمالوندی افزود: تصمیم برای اجرای گام‌های کاهش تعهدات در سطوح بالا مطرح و تصمیم گیری می شود. ما تا یک سال صبر کردیم اما تصمیمات بر اساس حقایق و مشورتی گرفته می‌شود و نتیجه حساب شده اتخاذ می شود.

وی ادامه داد: به نظر، برخی مثل رژیم صهیونیستی و آمریکای امروز و کشورهای حاشیه خلیج فارس برجام را نمی خواهند. در ایران هم اصل بر برجام نیست که به هر دلیلی حفظ شود اگر منافع ما ایجاب کند که برجام نباشد از آن خارج خواهیم شد و اینها بر اساس محاسباتی انجام می شود البته برخی می گویند این گام ها و اقدامات کم است و برخی می گویند زیاد است اما تصمیم بر اساس یک برآیند در سطح کل کشور است.

وی درباره احتمال وجود خرابکاری در تورقوزاباد گفت: در این باره مساله آلودگی نیست، ذراتی که می توانند پرواز کننند هر جایی می تواند باشد و آلودگی با غنای بالا اصلا در آنجا مطرح نیست. در عین حال موضوعی مثل تورقوزاباد ممکن است برای هر کشوری در ارتباط با آژانس باشد. اصلا مساله مهمی در این باره نیست و کاملا قابل حل است البته تلقی ما این است.

وی با اشاره به اهمیت مقررات پادمانی، ایمنی و امنیت گفت هر سایت هسته ای کنترل های خاص خود را دارد. ما در نیروگاه بوشهر تجهیزات را قبل از نصب در جایی قرنطینه می کنیم و این یک عمل خوب است که آژانس این کار ما را به دیگران هم توصیه می کند از طرفی اقداماتی است که به ما توصیه می شود انجام دهیم.

وی تاکید کرد تورقوزاباد برای بخش خصوصی است و سایت ما نیست و هر اتفاقی می تواند در آن انجام شود. اسرائیلی ها سعی مردند سر و صدایی انجام دهند اما به ضررشان شد و این مساله باعث شد گزارش جامعی در آژانس ارائه شود و موارد بیشتری توضیح داده شود.

وی درباره روند تولید ایزوتوپ های پایدار اظهار کرد: الان در وضعیتی هستیم که بدون روس‌ها هم می‌توانیم در زمینه رادیو ایزوتوپ ها کار را ادامه دهیم اما با توجه به همکاری خوب ما با روس ها در سطوح مختلف می‌خواهیم این همکاری حفظ شود. به علاوه آنها تجربیات خوبی دارند و کشوری است که ایزوتوپ‌های پایدار دنیا را تامین می‌کند و حتما با سرعت و نتیجه خوب‌تری کنار روس‌ها پیش می‌رویم. در رابطه با پروژه مشترک رادیوایزوتوپ‌ها می‌توانم بگویم رفته رفته به مرحله تولید خواهیم رسید.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت ما در اجلاس عمومی که اخیرا در آژانس بود با مقامات اتحادیه اروپا و چین و انگلیس هم دیدار داشتیم. چینی ها مقداری تحت فشار بودند و آمریکایی‌ها فشار می آوردند. قبلا تیم آمریکا همکاری خوبی داشت ولی بعد از ترامپ کلا تیم عوض شد و شروع کردند به فشار به کشورها. پیش بینی شده حتی اگر برجام برهم خورد قرار است همکاری در این زمینه ادامه یابد و در قطعنامه ۲۲۳۱ هم این آمده بود. ما چینی‌ها هم گفتیم که نباید منتظر معافیت‌های هسته‌ای آمریکا باشند و هیات انگلیسی حضور و مذاکرات خوبی داشت. تیم های ایران و چین هم در رفت و آمد است و روند الان به خوبی در حال انجام است.

وی درباره روند تحولات در بازطراحی رآکتور اراک گفت: الان قراردادهای بلندمدت تر و مهم تری را پیش رو داریم و امیدواریم به زودی خبر امضا شدن آنها را بدهیم که مربوط به ساخت و نصب تجهیزات است. البته قرار خرید تجهیزات هم مدنظر است با این نگاه که اگر نمی خواهند بسازند بتوانیم خریداری کنیم و این مساله در زمان مذاکرات مورد بررسی و تفاهم هم قرار گرفته است.

کمالوندی در پاسخ به سوالی گفت: آنچه در رابطه با بازگشت پذیری اقدامات ایران مد نظر است اینکه اطلاعات و دانش در مورد ماشین IR۶ را نمی توان پاک کرد اما بقیه موارد مواردی است که اگر طرف مقابل جدی باشد قابل برگشت است. آن‌هایی که در حوزه تحقیق و توسعه است قابل برگشت نیست مثلا در مورد زنجیره ها. اگر می خواهند و برایشان مهم است که دانش ما دیرتر تکامل پیدا کند باید هر چه سریع تر اقدام کنند.
وی درباره همکاری ایران در پروژه ایتر اظهار کرد: این پروژه با پول و دانش یک کشور قابل انجام نیست. آنها با بازدیدی که از تجهیزات و منابع انسانی ما داشتند متقاعد شدند که هر چند تجهیزات ما قدیمی است اما نیروی انسانی بسیار توانمندی را در اختیار داریم و حضور نیروی ایرانی در این پروژه می توانست بسیار محکم کننده باشد. اما در نهایت با فشار آمریکایی ها از ورود و همکاری ایران در این پروژه جلوگیری شد. البته در فرانسه صحبت کردیم در سفری که داشتیم و سه چهار هیات ایرانی در رابطه با همکاری در حوزه گداخت تبادل شدند.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش که گفته می‌شود ایران سطح غنی سازی اش را روی ۵ درصد نگه داشته است در حالی که خط قرمز اروپا غنی سازی ۲۰ درصد است؟ گفت: این مسائل و ادعا از سوی رژیم صهیونیستی و آمریکا مطرح می شود و کشورهای حوزه خلیج فارس هم که اصلا نمی‌دانند انرژی هسته‌ای چیست. شفافیت اقدامات و فعالیت های هر کشوری توسط راستی آزمایی آژانس تایید می شود و نباید به این ادعاها و اظهارات توجه کرد.

وی تاکید کرد: غنی سازی ۵ درصد به سازمان دستور داده شده است و این ظرفیت در سازمان است که غنی سازی ۵، ۲۰ یا ۶۰ درصد را انجام دهیم اما اینکه با این میزان اورانیوم چقدر بمب می توان تولید کرد این ها حرف ها و تصورات و توهمات رژیم اسرائیل و آمریکاست و باید گفت که کافر همه را به کیش خود پندارد.

کمالوندی در پاسخ به اینکه از این به بعد کنترل ایران روی بازرسی های آژانس بیشتر خواهد شد؟ و اینکه پمپئو گفته است ایران در بحث ممانعت از ورود یک بازرس آژانس قصد اخاذی دارد گفت: کلمه اخاذی را قبلا هم وزیر خارجه آمریکا به کار برده در حالی که این کلمه مناسب خودشان است که حتی متحدان خودشان را تحت فشار و زورگیری قرار می دهند. ایران به دنبال حقوق خودش است

وی ادامه داد ما از بازرسی ها استقبال کردیم مشروط به اینکه بازرسی برای بازرسی باشد اما اگر قرار باشد خرابکاری باشد و بخواهند به اطلاعاتی دست یابند ما خیلی هوشیار هستیم. شاید آژانس هم خودش تعجب کرده از این سطح مراقبت و کنترل ایران روی صنعت هسته‌ای اش که اجازه نمی دهد آلودگی و مشکلی برای صنعتش به وجود آید.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره کاهش بازرسی ها در بخش هایی که محدودیت ها برداشته شده است گفت: ما در روند بازرسی ها محدودیتی ایجاد نکردیم. وقتی تعهدی کنار می رود دیگر موضوعی نمی‌ماند که بازرسی انجام شود. اما ما دست به ساز و کار و ساختار بازرسی ها نزدیم اگر بازرسی بخواهد از روند فعالیت ها مثل شمارش ماشین های IR۶ که قبلا بازرسان می شمردند ولی الان دیگر لزومی ندارد اما اگر بخواهند بشمرند ما مخالفتی نداریم اما عملا این بازرسی بی معناست.
وی در پاسخ به سوالی درباره همکاری های هسته ای بین المللی با ایران گفت: اروپایی‌ها به این دلیل که در تعهداتشان بدهکار هستند در جایگاهی نیستند که بگویند این همکاری ها را لغو می کنیم اما تا جایی که می دانم از سرعت پیشرفت همکاری‌ها کاسته نشده است. البته کار با کندی پیش می رود چون روند ها و جزئیات را می فرستند جاهایی که باید اجازه بگیرند و شرکت هایی که از تحریم های آمریکا می ترسند از ورود به این همکاری ها خودداری می کنند از این رو کار با کندی روبرو می شود.

منبع: ایسنا