درگیری متفاوت ایران و اسرائیل در ۲۰۲۰

 

اقتصاد۲۴- آموس هارل در هاآرتص نوشت: تلاش‌های ایران برای واکنش نشان دادن به حملات اسرائیل در جبهه شمالی و آتش سنگین سیستم‌های دفاع هوایی سوریه در نهایت رهبران امنیتی اسرائیل را وادار کرد که استراتژی خود را تغییر دهند. به همین خاطر در طول هفته‌های اخیر شاهد کاهش شدت درگیری‌ها بوده ایم. اما در هر صورت تهران همچنان به تلاش هایش برای تثبیت جایگاه نظامی خود در سوریه ادامه می‌دهد. رهبران اسرائیل نمی‌توانند حضور نیرو‌های ایرانی در نزدیکی مرز‌های خود را تحمل کنند.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل این هفته در ابتدای جلسه کابینه دولت هشدار داد که هر گونه اقدام تهاجمی حزب الله و ایران را بی پاسخ نخواهد گذاشت. نتانیاهو به اظهارات اخیر یکی از فرماندهان سپاه پاسداران ایران اشاره کرد. این ژنرال تهدید کرده بود که ایران می‌تواند شهر تل آویو را نابود کند. نتانیاهو گفت: «در صورتی که حزب الله به ما حمله کند، کل مردم لبنان هزینه گزافی را پرداخت خواهند کرد». چند روز قبل نیز وزیر دفاع اسرائیل هشدار داده بود که سوریه را به ویتنام ایران تبدیل خواهد کرد.

 

در طول ماه‌های اخیر اعضای کابینه و دیپلمات‌های خارجی به شنیدن صحبت‌های اغراق آمیز نتانیاهو در مورد تهدیدات ایران عادت کرده اند. مشاوران و نزدیکان نتانیاهو اخیرا به طور مکرر در مورد تلاش‌های ایران برای محاصره کردن اسرائیل و استقرار موشک و راکت در لبنان، سوریه، عراق و غزه صحبت کرده اند.

نفتالی بنت، وزیر دفاع اسرائیل معتقد است که کشورش باید رویکرد تهاجمی را نسبت به تهران و گروه‌های نیابتی اش در منطقه اتخاذ کند. او منتظر ماندن برای گام‌های بعدی ایران را گزینه قابل قبولی نمی‌داند. ایران حساسیت زیادی نسبت به تلفات انسانی دارد. به همین خاطر وزیر دفاع اسرائیل تصور می‌کند که با دنبال کردن یک استراتژی تهاجمی می‌توان نیرو‌های شبه نظامی مرتبط با ایران را از سوریه خارج کرد.

این هفته اندیشکده مطالعات امنیتی و استراتژیک بیت المقدس گزارشی را منتشر کرد که در آن تحولات احتمالی سال آینده پیش بینی شده اند. در این سند آمده است: «ایران گام‌های خود برای کاهش تعهدات هسته‌ای در چارچوب توافق برنامه جامع اقدام مشترک را ادامه خواهد داد. علاوه بر این، احتمالا شاهد تشدید فعالیت‌های غنی سازی اورانیوم در مراکز هسته‌ای ایران خواهیم بود. اقتصاد ایران تحت کمپین فشار حداکثری واشنگتن به روند نزولی خود ادامه خواهد داد. این وضعیت چالش بزرگی برای جمهوری اسلامی ایجاد خواهد کرد».

این گزارش در مورد پیامد‌های اقدامات ایران برای اسرائیل می‌نویسد: «ایران رویکرد تهاجمی خود در منطقه را ادامه خواهد داد. در صورتی که تهران در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ سطح غنی سازی اورانیوم را افزایش دهد، ممکن است شاهد درگیری گسترده‌ای در منطقه باشیم. اسرائیل باید آمادگی لازم برای مقابله با تهدیدات ایران را داشته باشد. در جبهه شمالی حملات پیشگیرانه علیه حزب الله باید در نظر گرفته شوند».

سطح تنش در جبهه شمالی در منطقه مرزی بین اسرائیل و لبنان وابسته به سه عامل خواهد بود: ۱- اقدامات ایران در خلیج فارس که در راستای اعمال فشار برای بازگرداندن دولت ترامپ به توافق هسته‌ای انجام می‌شوند.۲-اعتراضات مردمی در لبنان، عراق و ایران که چالش بزرگی ایجاد کرده اند.۳-چالش‌های سیاسی و قانونی نتانیاهو

همان طور که در گذشته اشاره کرده ایم، نخست وزیر اسرائیل در گذشته رویکرد محتاطانه‌ای را در قبال تهدیدات در جبهه شمالی دنبال کرده است. با وجود این، با توجه به شرایط پرتنش فعلی در منطقه مقامات امنیتی باید بیشتر در زمان تصمیم گیری احتیاط کنند. ما نباید فرض کنیم که جنگ تمام عیار به دلیل گسترش حضور ایران در نزدیکی مرز‌های اسرائیل اجتناب ناپذیر خواهد بود. بن بست سیاسی در داخل اسرائیل نیز به وخیم‌تر شدن اوضاع امنیتی کمک کرده است. تلاش‌های نتانیاهو در ماه‌های اخیر برای تشکیل دولت وحدت ملی به شکست منجر شده اند.

اوایل این ماه دو نماینده سازمان‌های حماس و جهاد اسلامی مذاکراتی را با مقامات مصری در قاهره در مورد برقراری یک آتش بس بلند مدت با اسرائیل برگزار کردند. بعد از این گفتگو‌ها رئیس شبکه تلویزیونی الاقصی در غزه ابراز امیدواری کرد که دولت اسرائیل تعداد ویزای کار برای کارگران فلسطینی را افزایش دهد.

با وجود این، اخیرا مرکز مطالعاتی ضد تروریسم میر آمیت در گزارشی احتمال دست یابی به یک مصالحه بلند مدت در غزه را پایین توصیف کرد. رهبران حماس همچنان با یک توافق آتش بس ده ساله مخالفت می‌کنند. ظاهرا رهبران این گروه به دنبال توافقی مشابه با آتش بس حاصل شده بعد از جنگ سال ۲۰۱۴ هستند. گروه‌های فلسطینی خواستار پایان دادن محاصره غزه و ورود کمک‌های بشردوستانه هستند. موانع مهمی بر سر یک مصالحه بلند مدت بین دو طرف وجود دارند. برخی رهبران حماس هنوز معتقدند که مقاومت مسلحانه تنها راه ممکن برای رسیدن به آرمان‌های فلسطینی‌ها خواهد بود.

علاوه بر این، رهبران حماس باید به فکر چاره‌ای برای کنترل کردن گروه‌های شورشی و مستقل در غزه باشند. این عناصر برخی اوقات به سمت شهر‌های اسرائیل راکت پرتاب می‌کنند. عوامل حماس به حملات تروریستی خود در کرانه باختری نیز ادامه می‌دهند.

اخیرا نائب رئیس شرکت اسلحه سازی لاکهید مارتین از اسرائیل بازدید کرد. پیش بینی میشود که قیمت جنگنده اف-۳۵ کاهش پیدا کند. نیروی هوایی اسرائیل در حال حاضر ۲۰ فروند از این جنگنده را ناوگان خود دارد. دولت‌های آمریکا و اسرائیل در حال مذاکره برای خرید ۵۰ جنگنده جدید هستند.

تکمیل پروژه اف-۳۵ در ابتدا با تاخیر‌های مکرر و مشکلات فنی روبرو شد. به همین خاطر بسیاری از سیاست مداران حتی ضرورت تولید جنگنده نسل پنجم را زیر سوال برده بودند. اما فرمانده نیروی هوایی اسرائیل قابلیت‌های پیشرفته این جنگنده را تحسین کرده است. هنوز مشخص نیست که دولت اسرائیل در قرارداد بعدی گردان دیگری از جنگنده‌های اف-۳۵ را خریداری خواهد کرد یا اینکه به هواپیما‌های قدیمی‌تر از جمله اف-۱۵ اکتفا می‌کند. نیروی هوایی اسرائیل باید حداکثر تا اواسط دهه بعد جنگنده‌های قدیمی خود را جایگزین کند.

اسرائیلی‌ها در حال آماده شدن برای برگزاری سومین انتخابات سراسری در سال جاری هستند. تلاش‌های احزاب مختلف در ماه‌های گذشته برای تشکیل دولت بعدی به نتیجه نرسیدند. به همین خاطر هنوز وضعیت بودجه دفاعی سال آینده مشخص نیست. دولت جدید باید به سرعت در مورد قرارداد خرید تسلیحات جدید و برنامه‌های بلندمدت خود تصمیم گیری کند.

 

منبع: انتخاب