سایه تجارت ایران و قطر چقدر سنگین‌تر خواهد شد؟

اقتصاد۲۴- صبح روز گذشته امیر قطر به همراه یک هیئت بلند پایه سیاسی و تجاری بعد از ۴۰ سال به ایران سفر کرد. سفری که با درجه اهمیت بالا علاوه بر گفتگو در حوزه سیاسی به مهم‌ترین تبادلات تجتری میان این دو کشور هر چند پشت در‌های بسته پرداخته شد.

قطر از جمله کشور‌های حاشیه خلیج فارس است که طی سالیان گذشته اقتصاد آن پیشرفت‌های بسیار چشم‌گیری را تجربه کرد. به نحوی که در دهه‌های اخیر بسیاری از شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران مهم دنیا در این کشور سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
جالب است بدانید که براساس برآورد‌های بانک جهانی در سال ۲۰۱۷ میزان تولید ناخالص داخلی این کشور بیش از ۱۶۷ میلیارد دلار گزارش شده است.

قطر را یکی از بزرگترین غول‌های جهان در زمینه صادرات گاز می‌دانند. اما نکته قابل توجه اینجاست که تنها به امر تجارت انرژی بسنده نکرده است و فرصت اقتصادی زیبادی را برای حضور کشور‌های همسایه در خود جای داده است.
جالب است بدانید که براساس برآورد‌های بانک جهانی در سال ۲۰۱۷ میزان تولید ناخالص داخلی این کشور بیش از ۱۶۷ میلیارد دلار گزارش شده است.

قطر را یکی از بزرگترین غول‌های جهان در زمینه صادرات گاز می‌دانند. اما نکته قابل توجه اینجاست که تنها به امر تجارت انرژی بسنده نکرده است و فرصت اقتصادی زیبادی را برای حضور کشور‌های همسایه در خود جای داده است.

یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث شده تا قطر به بهترین بازار صادراتی ایران تبدیل شود، رابطه سیاسی مناسب این کشور با ایران است. این در حالی است که رابطه آن با کشور‌های همسایه عربی خود همواره پرتلاطم بوده است. همسایه جنوبی ایران به علت ویژگی خاص جغرافیایی خود، دسترسی چندان زیادی به خشکی نداشته و از آن به عنوان یک شبه جزیره کوچک نیز یاد می‌کنند. چرا که تنها مرز زمینی آن با کشور عربستان سعودی است و مابقی مرز‌های آن به دریا راه دارد. چالش‌های سیاسی این شبه جزیره کوچک با عربستان و امارات باعث شده تا بار‌ها از جانب این کشور‌ها مورد تحریم قرار بگیرد.

خوشبختانه در چنین شرایطی ایران همواه پشتوانه سیاسی، امنیتی و اقتصادی خوبی را برای کشور دوست و همسایه خود قطر فراهم کرده است.
دوحه خریدار درجه یک محصولات غذایی ایران / حمایت ایران از قطر فراموش نشدنیست
آخرین مورد از این تحریم به سالیان اخیر برمی‌گردد که کشور‌های حاشیه خلیج فارس به رهبری عربستان سعودی اقدام به تحریم این کشور کردند. به دنبال این اقدامات تنها راه ارتباطی این کشور با دنیای خارج صرفا به ایران منتهی می‌شد. حتی هواپیما‌های قطری نیز صرفا از طریق آسمان ایران مجاز به رفت‌وآمد بودند.

همراهی ایران با شبه‌جزیره کوچک خلیج فارس باعث شده تا دولت‌مردان آن در چند سال اخیر به فکر گسترش روابط اقتصادی خود با ایران باشند و به همین دلیل در این سال‌ها میزان کالا‌های صادراتی ایران به قطر افزایش بسیار چشم‌گیری داشته و این روند کماکان ادامه دارد.

ایران به کشور‌های همسایه خود کالا‌های مختلفی را صادر می‌کند که بسیاری از آن‌ها را مواد غذایی و کشاورزی، قطعات صنعتی یا قطعات معدنی تشکیل می‌دهند. بررسی آخرین داد‌ه‌های گمرک جمهوری اسلامی ایران از انواع محصولات صادراتی به ما نشان می‌دهد که کدام کالا‌های ایرانی در صدر کالا‌های صادراتی به قطر محسوب می‌شوند. این کالا‌ها عمدتا از گمرکات بندر بوشهر، بندر شهید رجایی، بندر لنگه، منطقه ویژه اقتصادی پارس، اصفهان، مشهد، بندر امام خمینی و سایر گمرکات دیگر است. در سال ۹۷ بالغ بر ۲۲۵ میلیون دلار کالا از ایران به این کشور صادر شده که بیشتر آن‌ها از منطقه ویژه بوشهر، منطقه ویژه شهید رجایی و منطقه ویژه معادن و فلزات صادر شده‌اند.

مواد و محصولات غذایی از قبیل خرما، پسته، گوجه فرنگی، هندوانه، کلم، کاهو، خیار و خیارترش، کدو، زعفران و برخی محصولات دیگر

انواع شیشه، سمیان سفید، گچ، آهن و مواد معدنی دیگر

قیرنفت، سنگ گچ، سنگ‌های معدنی مانند سنگ مرمر و تراورتن، انواع رنگ‌ها و همچنین ورقه‌های فلزی

صنایع دستی، فرش، گیلم و انواع کف‌پوش

محصولات کشاورزی از قبیل یونجه، کاه، انواع علوفه و خوراک دامی در قالب‌ها و اشکال گوناگون بسته‌بندی شده یا غیر از آن

گوسفند زنده و سایر حیوانات زنده به همراه انواع گوشت

بدنه کامیون و کامیونت، میله‌های گرم از آهن یا فولاد، کف‌پوش‌های غیرمخملی باف، لوله و پروفیل سایر محصولات مانند بیسکویت، انواع کنسرو، لوازم خانگی

عدنان موسی‌پور رئیس اتاق مشترک ایران و قطر درباره وضع تجارت ایران و قطر اظهار کرد: هم اکنون شرایط تجارت با قطر بسیار سخت شده است. البته ترجیح میدهم که در این خصوص صحبت نکنم.
رئیس اتاق مشترک ایران و قطر ادامه داد: هم اکنون محدودیت‌ها درخصوص تجارت ایران و عراق از جمله محدودیت‌های پولی و بانکی و... در این امر بیشتر شده است که امیدواریم به زودی این موضوع مرتفع شود.
به گفته موسی پور، هم اکنون تحریم‌های موجود در کشور باعث شده که آثار تحریمی را در کشور‌های همسایه شاهد باشیم.

گفتنی است تجارت مدرن در بستر‌های الکترونیکی و شفاف در بازار‌های دنیا رایج است و ما نیز می‌توانیم از بستر و مکانیزم‌های بورس کالا برای تسهیل تجارت با قطر استفاده کنیم.

برای کم اثر کردن فشار تحریم‌ها، ۲ فعالیت باید انجام شود، یکی در داخل کشور و دیگری در خارج از مرزها. در حوزه صادرات و به‌خصوص در مورد قطر تا زمانی که قیدوبند‌ها بیشتر شود و قوانین جدیدی آن هم بدون درک شرایط تحریم اعمال کنیم، مشکلی حل نخواهد. به‌عنوان نمونه می‌توان به «پیمان‌سپاری ارزی» اشاره کرد که هیچ تأثیری در صادرات نداشت و باعث کاهش آن شد.

نکته بسیار حائز اهمیت این است که قطر در چنین روز‌هایی با در نظر گرفتم شرایط منطقه، دست دوستی و همکاری‌های گسترده به سوی ایران دراز کرده و به نظر می‌رسد بهترین راهکاری برای گذر از تحریم‌ها و افزایش تبادلات تجاری ایجاد پیمان دو جانبه پولی بین دو کشور است.