وام بانکی؛ تسهیلات یا طناب دار تولیدکنندگان/ تزریق پول از سوی بانک‌ها به بخش تولید، مصداق خوراندن سم به آنان است

آمار‌های خوشبینانه از پرداخت تسهیلات به واحد‌های تولیدی از سوی بانک مرکزی در برابر دومینوی تعطیلی بنگاه‌های اقتصادی، از عدم تخصیص تسهیلات حمایتی به واحد‌های تولیدی و یا بازپرداخت‌های سنگین و غیر قابل درک خبر می‌دهد که در هر دو صورت باخت تولید در برابر نظام بانکی را رقم می‌زند.

واحد تولیدی تعطیل

اقتصاد ۲۴- عبدالناصر همتى، رییس کل بانک مرکزى معتقد است، امسال به رغم فشار حداکثرى دشمنان براى ایجاد مشکل در کار تولید و رکود در این بخش، خوشبختانه با تلاش تولیدکنندگان و تامین نقدینگى از سمت سیستم بانکى این هدف به سرانجام نرسید. از ابتداى سال تاکنون بیش از ٧٥٠ هزار میلیارد تومان تسهیلات توسط بانک‌ها به بخش تولید پرداخت شده که حدود ٦٠ درصد آن صرف سرمایه در گردش بنگاه‌هاى تولیدى و خدماتى شده است. در همین راستا ٨٠ درصد از این سرمایه در گردش نیز به بخش صنعت اختصاص یافته است.

رییس کل بانک مرکزی افزود: هدف ما این است که نقدینگى مورد نیاز تولید را بدون افزایش نقدینگى و تورم تامین کنیم که این مهم از طریق طرح گام محقق خواهد شد.

اما تولیدکنندگان بخش‌های مختلف امروز از نبود سرمایه در گردش رنج می‌برند و این عبارت به تازگی به نابودی تولید تغییر داده شده است.

به اعتقاد فعالان بخش صنعت نگاه یک سویه دولت به مشکلات صنعت موجب شده تا در سال‌های اخیر تنها تامین منابع مالی در دستور کار متولیان بخش دولتی قرار گیرد و دامنه بوروکراسی بیش از پیش گسترده شود.

وجود سیاست‌های اخلال‌گر دولت در بخش‌های مختلف تولید، فعالان بخش‌خصوصی را بر آن داشت تا در مقابل درخواست تصمیم‌سازان و سیاست‌گذاران دولتی که خواستار ارائه راهکاری برای کاهش فشار تحریم‌ها بودند، تنها خواهان کاهش دخالت دولت باشند.

هر چند بسیاری از مدیران صنعتی همواره بر مشکل تامین منابع مالی تاکید دارند، اما بسیاری دیگر در کنار کمبود منابع مالی، سیاست‌های مداخله‌جویانه صنعتی را چالش اصلی این بخش دانسته و معتقدند برای عبور از این چالش باید دولت دست از دخالت نابجا در بخش صنعت بردارد تا از این طریق بوروکراسی دست و پا گیر از میان برداشته شود.

همچنین برخی از فعالان صنعتی با گلایه از وابستگی سیاست‌های صنعتی به سیاست‌های پولی و مالی بر این نکته تاکید دارند که در کشور‌های پیشرفته این سیاست‌های صنعتی است که سیاست‌های پولی و مالی را پیش می‌برد. در حالی که به اعتقاد آن‌ها در ایران، سیاست‌های صنعتی زیر سایه سیاست‌های پولی و مالی قابلیت اجرایی دارند. نگاه فعالان بخش‌خصوصی به متولیان دولتی است که در آن بخش‌خصوصی نسبت به نسخه پیچیده شده از سوی دولت برای بنگاه‌های تولیدی انتقاد می‌کند.

فعالان بخش‌ خصوصی چگونگی تزریق پول به واحد‌های تولیدی را به چالش می‌کشند. به‌اعتقاد آن‌ها هر چند تزریق منابع به بخش صنعت در چارچوب سیاست‌های متولیان قرار دارد، اما تخصیص تسهیلات جدید صرف سرمایه در گردش نمی‌شود و تنها به مطالبات معوق اختصاص می‌یابد. با این شرایط می‌توان گفت تنها اقدام متولیان بخش صنعت برای بنگاه‌های تولیدی نیز نتوانسته گره‌گشای مشکل تامین منابع و نقدینگی این بخش باشد و فعالان صنعتی در کنار سایر مشکلات با چالش نقدینگی نیز دست و پنجه نرم می‌کنند.

بلاتکلیفی تولیدکنندگان در فضای بی پولی

در همین رابطه سید عبدالوهاب سهل آبادی رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفتگو با خبرنگار اقتصاد ۲۴ گفت: در حالی که فرصت‌ها را همیشه برای تولید و صادرات سوزانده ایم، یکی از مهم‌هایی که برای تولید کالا‌های ایران وجود دارد، معرفی محصولات و کالا‌های تولیدی در بازار‌های جهانی است که این مستلزم توسعه تولید است، اما متاسفانه به دلیل فقدان برنامه‌های کارآمد و سیاست‌های اجرایی صحیح، امروز تولید کنندگان به دلیل مسائل بانکی و ارزی در بلاتکلیفی بسر می‌برند و اجازه هیچ حرکتی در راستای تحقق برنامه‌های توسعه‌ای به آن‌ها داده نمی‌شود.

وی افزود: بسیاری از واحد‌های تولیدی از دریافت تسهیلات بانکی به دلیل بازپرداخت‌های سنگین آن هم در مدت زمان کوتاه سر باز می‌زنند و ترجیح می‌دهند واحد تولیدی را تعطیل کنند تا زیر بدهی بانک‌ها به نابودی کشیده شوند.

رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران ادامه داد: سیاست‌های پولی و مالی در بخش تولید تنها به عنوان ابزاری برای نابودی بخش‌های مختلف صنایع طراحی شده است، چراکه تزریق پول از سوی بانک‌ها به بخش‌های مولد، مصداق خوراندن سم به آنان است.

به گفته سهل آبادی، این ناملایمتی‌ها، شرایط را برای فعالان صنعتی بغرنج‌تر کرده است تا جایی که تعطیلی واحد تولیدی را به انباشت معوقات بانکی ترجیح می‌دهند.

سهل آبادی یادآور شد: برای حفظ و توسعه در بخش‌های مختلف تولید باید تمام ابزار‌های حمایتی در برابر مشکلاتی از جمله نقدینگی، ارزی و برگشت پول، تهیه مواد اولیه و واردات این مواد‌، انبارداری‌های بسیار سنگین، کرایه‌های سنگین حمل و نقل ریلی، کشتیرانی و جاده‌ای، باید مدنظر گرفته و مهیا شود.

عضو هیات نمایندگان دوره نهم اتاق بازرگانی گفت: بازپرداخت‌های کلان تسهیلات بانکی کمر تولید کنندگان را شکست و این روند هرروز گسترده‌تر از گذشته می‌شود. در حالی که دیگر رمقی برای تولید کنندگان باقی نمانده تا بتوانند از معوق شدن این بازپرداخت‌ها جلوگیری کنند.

سهل آبادی می‌گوید: به جرات می‌توان گفت که بسیاری از تولیدکنندگان نقشی در مطالبات معوق خود ندارند، اما با گرفتاری در تحریم ها، رکود و هدفمندی یارانه‌ها این موضوع به عنوان پدیده شوم بر گردن تولید کنندگان افتاده است هرچند کاملا مشخص است که باید واحد‌های تولیدی مورد حمایت دولت قرار بگیرند.

به اعتقاد این پیشکسوت در بخش تولید کشور، اصلاح نظام بانکی با هدف هدایت سرمایه به سمت بخش‌های مولد به ویژه تولید، یک ضرورت اجتناب ناپذیر است، در حالی که بانک ها با پرداخت سود سپرده ۲۴ درصدی، انگیزه برای سرمایه گذاری در تولید را از سرمایه گذاران گرفته اند.

بیشتر بخوانید:

طرح "گام" افتتاح شد

به گفته رییس پیشین اتاق بازرگانی اصفهان، بار‌ها بر این موضوع که برخی واحد‌های تولیدی و صنعتی طی سال‌های اخیربه دلیل کمبود نقدینگی و شرایط اقتصادی ورشکست شدند، به مسئولان و متولیان این بخش گوشزد شده است، اما هنوز شاهد ادامه تعطیلی واحد‌های تولیدی و یا کاهش ظرفیت تولید در برخی از بنگاه‌های تولیدی هستیم.

سهل آبادی در ادامه با تاکید بر اینکه وزارت صنعت با دستور العمل‌های حمایتی قصد احیای واحد‌های تعطیل و یا نیمه تعطیل را دارد، اما هیچ یک از این برنامه‌ها با توجه به عدم رفع نیاز مالی این واحد‌ها به نتیجه نرسیده است، گفت: نیاز واحد‌های تولیدی شاید تنها سرمایه نباشد، اما بخش اعظم مشکلات آنان به کمبود سرمایه در گردش بر می‌گردد. بسته‌های حمایتی هم در هاله‌ای از ابهام نتوانست مشکلات نقدینگی بخش تولید را برطرف کند. امروز فعالان اقتصادی دربه‌در به دنبال رهایی از معوقات بانکی هستند آن هم در برهه‌ای که هیچ تحرکی باعث حرکت اقتصادی به ویژه در بخش تولید نمی‌شود.

حمایت نقدی از تولید یا مانور تبلیغاتی

راستین عبادتی، فعال اقتصادی و تولید کننده محصولات یکبار مصرف مستقر در یکی از شهرک‌های صنعتی استان تهران نیز با بیان اینکه هنوز برای فعالان صنعتی مشخص نیست تسهیلاتی که از سوی بانک‌ها برای بخش تولید در نظر گرفته شده است جنبه حمایتی دارد یا تنبیهی!، رابطه با مشکلات دریافت تسهیلات بانکی به خبرنگار اقتصاد ۲۴ گفت: امروز نظام بانکی نقش طناب دار تولید کنندگان را اجرا می‌کند و این موضوع تبعات سنگینی را برای بخش تولید بر جای گذاشته است.

این تولید کننده با انتقاد از سیاست‌های پولی – مالی نظام بانکی کشور گفت: تولیدکنندگان هیچ پشتوانه‌ای ندارند و به هر سمتی که مراجعه می‌کنند مورد تضعیف قرار می‌گیرند، اما سوال اینجاست که هر کدام از این مسئولان پشت هر تریبونی که قرار می‌گیرند به شعار حمایت از تولید ملی می‌پردازند.

عبادتی تصریح کرد: متاسفانه هر روز شاهد انتشار آمار پرداخت تسهیلات به واحد‌های تولیدی هستیم، اما هیچ آماری از ورشکسته شدن تولیدکنندگانی که موفق به پرداخت معوقات خود به سیستم بانکی نشده اند، نیست.

این فعال اقتصادی با اشاره به اینکه موضوع حمایت از بخش تولید تنها مانور تبلیغاتی است، گفت: برای گذر از بحرانی که گریبان تولید کشور را گرفته، می‌بایست ابتدا نظام بانکی کشور اصلاح شود و در نهایت به دنبال راه‌های حمایتی بخش تولید کشور از مجاری نامبرده باشند.