اقتصاد۲۴- توافق برای کاهش تولید نفت که ۲۴ کشور عضو اوپک و تولیدکنندگان نفت غیراوپکی سه سال آن را اجرا کردند روز جمعه به پایان راه خود رسید چرا که روسیه با پیشنهاد اوپک برای کاهش بیشتر تولید نفت به خاطر شیوع ویروس کرونا در جهان مخالفت کرد.
پیش از این نشست، نمایندگان شرکتهای بزرگ نفتی روسیه جلسهای با ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری این کشور داشتند و از مخالفت خود با کاهش تولید گفتند. پوتین هم پس از جلسه اعلام کرد که با آنان همنظر است، هر چند توافق با اوپک برای روسیه مهم است، اما مسکو از روند فعلی قیمتها راضی است.
این اظهارنظر کافی بود تا کارشناسان به این نتیجه برسند که روسیه برنامه دیگری را دنبال میکند و عملا جنگ نفتی با آمریکا را کلید زده و به دنبال ورشکسته کردن شرکتهای نفتی واشنگتن است.
این در حالی است که شرکتهای نفت آمریکا در سالهای اخیر تحولی در صنعت نفت این کشور به وجود آوردند که در نتیجه آن تولید نفت آمریکا به یک باره از تمام جهان پیشی گرفت و روزانه به ۱۲.۳ میلیون بشکه رسید.
صاحبنظران معتقدند که این تحول به خاطر استفاده از تجهیزات و فناوریهای پرهزینه در آمریکا به وقوع پیوست حال آنکه با کاهش قیمت نفت، هزینه استخراج طلای سیاه از فروش آن بیشتر شده است.
کاهش بیش از ۳۰ درصدی بهای نفت نخستین واکنشی است که بازار به رویدادهای اخیر نشان داده است آن هم زمانی که هیچ تولیدکنندهای در جهان گمان نمیکرد حالا حالاها قیمت نفت پایین بیاید به عبارت سادهتر تمامی تولیدکنندگان نفت در جهان از قیمت طلای سیاه در نزدیکی ۷۰ دلار آسوده خاطر بودند، اما امروز آمریکا برای نجات شرکتهای نفتی خود باید به دست و پای دیگر تولیدکنندگان بزرگ نفت جهان از جمله اعضای اوپک و روسیه بیفتد تا شاهد تعطیلی پالایشگاههای خود نباشد.
برخی در روسیه معتقدند که کرملین با رد کاهش تولید نفت به دنبال گرفتن انتقام از آمریکا به عنوان کشوری است که تحریمهای متعددی علیه حوزه انرژی روسیه وضع کرده است هر چند که ضربه کرملین به واشنگتن آنقدر سنگین است که خود و دیگر تولیدکنندگان نفت در جهان را هم متضرر میکند.
امروز به نظر میرسد روسیه در حال تلافی کردن تحریمهای آمریکا علیه بخش انرژی این کشور است و میخواهد وضعیتی را به وجود آورد که تولیدکنندگان نفت قاره آمریکا دست از کار بکشند مگر اینکه آمریکا رو به مذاکره با روسیه بیاورد و حاضر شود امتیازاتی را به مسکو برای طرح خط لوله گاز جریان شمالی ۲ بدهد تا روسیه هم برای کاهش تولید نفت به منظور تثبیت بازار جهانی پا پیش بگذارد.
نافرمانی عنصرهای نفتی در بازار
محمد علی صادقی کارشناس اقتصاد نفت در خصوص بروز جنگ جهانی نفت در نتیجه سقوط قیمت نفت نیز به خبرنگار اقتصاد ۲۴ گفت: آتش جنگ نفت با عدم توافق در نشست اعضای اوپک و غیر اوپک روشن شده است.
صادقی ادامه داد: درست است که اعضای اوپک به این توافق رسیدند تا یک میلیون بشکه از میزان تولید خود بکاهند، اما کاهش این میزان از تولید را منوط به همکاری روسیه و کشورهای غیراوپک کردند و چون کشورهای غیراوپک این شرط را نپذیرفتند مسئله کاهش تولید منتفی شد.
وی افزود: تحلیلگران بازار نفت پیش بینی میکنند که جریان ادامه دار کاهش قیمت نفت میتواند هر بشکه نفت جهانی را به ۲۰ دلار نیز کاهش دهد و این در واقع سقوط آزادی است که آغاز شده و متاسفانه عدم توافق بین روسیه و عربستان موجب شد تا مدیریت بازار که چند سالی به خوبی انجام میشد به نوسان بیفتد.
این کارشناس در حوزه نفت تاکید کرد: در نهایت تنها زمانی میتوان امید داشت که سقوط قیمت نفت ادامه پیدا نکند و عربستان و روسیه بپذیرند تصمیمات آنها بر روی سایر کشورها نیر تاثیر منفی گذاشته و موجب بروز ضررهای جبران ناپذیری بر صادرات نفت این کشورها خواهد شد.
به گفته این کارشناس نفت، در چنین شرایطی که روسیه به دنبال ثبات قیمت و عربستان به دنبال کاهش قیمت هستند و هر کدام ساز خود را میزنند موجب شده تا علاوه بر بروز مشکلات سیاسی یک بازی باخت-باخت نیز در بازار نفت جهانی به وجود بیاید.
صادقی در پایان، تاثیر کاهش قیمت نفت بر روی صادرات نفت ایران را چنین تشریح کرد و گفت: هرچند زیان ما نسبت به عربستانی و روسیه که مقادیر بیشتری نفت صادر میکند کمتر خواهد بود اما در حال حاضر میزان صادرات نفت ایران تحت تاثیر تحریمها بسیار کمتر از گذشته است که البته در کنار آن مقادیر فرآوردههای نفتی و مقداری نیز گاز صادر میشد از اینرو کاهش قیمت جهانی نفت میتواند بر روی صادرات تمامی این محصولات اثر بگذارد، چون میزان صادرات نفت خام ایران نسبت به گذشته کاهش چشمگیری پیدا کرده است.