ساخت «گاو مصنوعی» با قابلیت تولید شیر در ایران

یک مخترع جوان ایرانی، برای نخستین بار موفق به طراحی و ساخت دستگاه «گـاو مصنوعی» با قابلیت تولید شیر مصنوعی مغذی در رنگ‌ها و طعم‌های مختلف با دریافت علوفه تازه شد.

اقتصاد۲۴- امیرحسین وکیلی‌فرد، مخترع این دستگاه اظهار داشت: دستگاه ابداعی که فاقد هرگونه مشابه خارجی است، قادر است با دریافت علوفه‌تر و مقداری کنسانتره و آب، شیر مصنوعی و غنی از مواد مغذی با رنگ‌های مختلف تولید کند.

وی خاطرنشان کرد: ضایعات دستگاه گاو مصنوعی نیز به عنوان کنسانتره جهت خوراک دام‌های گوشتی قابل استفاده است.

برنده دو مدال سی‌و‌سومین نمایشگاه اختراعات ژنو درباره سازوکار تولید شیر در بدن گاو و نحوه شبیه‌سازی آن در دستگاه گاو مصنوعی گفت: سازوکار تولید شیر که اندوخته غذایی بدن دام است به این صورت است که علوفه مصرفی حیوان پس از جویده شدن تحت تاثیر اسید‌های معده به مایعی موسوم به سوپ معدی تبدیل شده و توسط سلول‌های زنده جذب و برای تولید انرژی استفاده می‌شود. مقادیر مازاد ترکیب تولیدی پس از ورود به خون و انتقال به سلول‌های شیرساز پستان تحت فعل و انفعالات بیوشیمیایی ویژه شکسته شده و به محلولی با قند بالا تبدیل می‌شود که در امتزاج با رنگدانه‌های تولیدی در این بافت شیر را تشکیل می‌دهد.
وی افزود: دستگاه ابداعی که مدل مکانیکی بافت شیرساز طبیعی است نیز سازوکاری تقریبا مشابه دارد با این تفاوت که در آن به جای خون، غشای سلولی و سلول‌های خون‌ساز از سیستم‌های مکانیکی و حرارتی ویژه استفاده می‌شود. در این دستگاه پس از دریافت علوفه، کنسانتره و آب، مولکول‌های مختلف آن از جمله قندها، پروتیین‌ها و مواد معدنی تفکیک شده و ترکیب جدیدی با ساختاری کاملا مشابه شیر طبیعی تولید می‌شود. گاو مصنوعی قادرست شیر‌هایی با طعم، بو، رنگ و ترکیبات مختلف فراوری کند که حتی می‌توان از آن‌ها در مصارف خاص پزشکی نیز استفاده کرد.

وکیلی فرد در توجیه ادعای خود مبنی بر مشابهت کامل شیر مصنوعی تولیدی با شیر طبیعی به ایسنا گفت: این مساله به روشی ساده قابل اثبات است. شیر وقتی به دمای مشخصی می‌رسد پس از افزودن مایه پنیر پس از چند دقیقه منعقد می‌شود، محصول تولیدی این دستگاه نیز دقیقا در دمایی معادل دمای شیر طبیعی چنین حالتی را پیدا می‌کند. البته ارزیابی محتوای غذایی غنی شیر تولیدی نیز با آزمایش‌های مختلف به سادگی قابل انجام است.

وی خاطرنشان کرد: دستگاه گاو مصنوعی بر خلاف گاو‌های طبیعی، هر دو ساعت یکبار شیردهی می‌کند و بازدهی آن به حدی است که به ازای حدود دو کیلوگرم علوفه تازه، ۴۰۰ گرم کنسانتره و ۶۰۰ گرم آب، حدود دو کیلو و ۲۰۰ گرم شیر مصنوعی و ۸۰۰ گرم کنسانتره قابل استفاده به عنوان خوراک گاو‌های گوشتی تولید می‌کند.

این جوان مبتکر در ادامه با بیان این‌که برای حفظ نقشه و طرح دستگاه از ثبت اختراع آن خودداری کرده، به اختراع دیگر خود که یک اتاقک مصنوعی رشد علوفه با توان تولید ماهانه ۳۰ تن علوفه تازه است اشاره و تصریح کرد: مجموعه این دستگاه‌ها در تلفیق با یکدیگر می‌توانند یک دامداری مکانیزه را ایجاد کنند به این صورت که دستگاه اتاقک رشد، علوفه‌تر و کنسانتره مورد نیاز گاو مصنوعی را تامین کرده و این دستگاه نیز حجم زیادی شیر تولید خواهد کرد.

وی با تاکید بر این‌که دستگاه اتاقک رشد به تنهایی نیز کارایی و مزایای منحصر به فردی داشته و می‌تواند تحولی جدی در عرصه کشاورزی و دامپروری کشور ایجاد کند، خاطرنشان کرد: نمونه کوچک «اتاقک رشد» در ابعاد ۵×۳×۲ متر قادر است با استفاده از ۱۰۰ کیلو بذر جو و مصرف ۱۲۰ لیتر آب در هر روز، ماهانه ۳ تن علوفه تازه تولید کند. از این اتاقک با همین شیوه ماهانه ۱۵ تن یونجه تازه قابل استحصال است.
این مخترع با اشاره به اهمیت حیاتی این قبیل سیستم‌ها در مناطق نامساعد جغرافیایی و فصول کم بارش به ویژه در هنگام بروز خشکسالی‌ها، تاکید کرد: علوفه تولیدی اتاقک رشد که معادل مقدار محصول به دست آمده از چندین هکتار زمین کشاورزی است با وجود کاهش شدید زمان کاشت و برداشت و عدم استفاده از سموم و آفت کش‌ها از نظر مواد مغذی و سایر مشخصات تفاوتی با محصول برداشت شده از مزارع طبیعی ندارد.
وکیلی فرد در پایان با اشاره به روند طبیعی کاشت گیاه یونجه که به طور متوسط، ۵ تا ۶ سال قابل برداشت می‌باشد اظهار داشت: «اتاقک افزایش رشد» همانند روش طبیعی قادر به حفظ ریشه یونجه در مدت پنج سال و بهره‌برداری مستمر از آن می‌باشد.

منبع: ایسنا