نخستین عکس از جسد قاضی منصوری در رومانی

«جسد غلامرضا منصوری بیرون هتلی در رومانی پیدا شد»؛ خبر را ابتدا رادیوفردا، یکی از رسانه‌های فارسی‌زبان مستقر در اروپا منتشر کرد؛ خبری که نشان از آن داشت که منصوری از پنجره محل اقامت، خود را به پایین پرت کرده و درگذشته است. حادثه‌ای عجیب که باعث شد تا دقایقی پس از انتشار خبر و دست به دست شدن در فضای مجازی، حتی وکیل غلامرضا منصوری را هم در بهت و بی‌خبری فرو ببرد.

آن‌جا که نجف‌پور ثانی درباره خبر منتشر شده مبنی بر مرگ منصوری، به «اعتماد» گفت که تازه دقایقی است در جریان این موضوع از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای قرار گرفته است. وکیل متهم منصوری با بیان اینکه او نیز از شنیدن این خبر شوکه شده و مبهوت است، تایید خبری را که آن دقایق بیشتر شبیه به یک شوخی توییتری بود تا حقیقت عجیب یک پرونده جنجالی، منوط به پیگیری بیشتر عنوان کرد. دقایقی بعد، اما تصاویری در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد که خبر درگذشتِ «بازپرس سابق دادسرای فرهنگ و رسانه» را از این شوخی‌ها و شایعات فراتر می‌برد؛ گزارشی که در تلویزیون رومانی در حال پخش بود و عکسی از غلامرضا منصوری و فضای اطراف هتل محل اقامت او را نشان می‌داد که ظاهرا جسد منصوری بر سنگفرش روبه‌روی آن پیدا شده است.

ساعتی پس از تایید این خبر و خروج وکیل متهم منصوری از بهت و شوک اولیه، این وکیل دادگستری در توضیحاتی تکمیلی به «اعتماد» گفت که خانواده بازپرس فقید هم از طریق رسانه‌ها از درگذشت او مطلع شده‌اند. او همچنین گفته بلافاصله پس از اطلاع از درگذشت موکلش، آخرین ارتباطات اینترنتی خود را با او بررسی کرده و متوجه شده که اپلیکیشن واتس‌آپِ بازپرس فقید دست‌کم تا ساعت ۱۵ و ۱۵ دقیقه فعال بوده و احتمالا او تا همان حوالی از واتس‌آپ خود استفاده کرده است. این وکیل دادگستری همچنین گفته است: «خانواده آقای منصوری آخرین بار ساعت ۱۱ روز جمعه با او تماس داشته‌اند که حال‌شان مساعد بوده است.» این وکیل دادگستری همچنین گفته است: «دولت و پلیس رومانی مسوول حفظ جان موکلم بوده‌اند و باید پاسخگو باشند.»

قاضی منصوری و طبری

قاضی غلامرضا منصوری در پرونده فساد اکبر طبری، معاون سابق حوزه ریاست قوه قضائیه، در دادگاه کیفری تهران در خرداد ۹۹ متهم ردیف نهم است. قاضی منصوری متهم به دریافت رشوه ۵۰۰ هزار یورویی است. وی متهم است که در دوران حضورش در بخش اجراییات قضائی در لواسان، ۵۰۰ هزار یورو از یک متهم رشوه دریافت کرده است. طبق گفته‌های علی باقری، معاون بین‌الملل قوه قضائیه، بعید است نبود قاضی منصوری ایرادی به پرونده طبری وارد کند.

اکبر طبری مدیر کل سابق امور مالی و معاون اجرایی قوه قضائیه ایران و عضو سابق هیئت رئیسه فدراسیون کنگ‌فو و هنرهای رزمی و نخستین مقامی بود که بعد از آغاز به کار ابراهیم رئیسی برکنار شد. نام اکبر طبری در فاصله چهار ماه پس از برکناری‌اش در اواخر سال ۱۳۹۷ بارها تکرار شد تا آنکه اطلاعات سپاه وی را ۲۳ تیرماه ۱۳۹۸ بازداشت کرد.

این پرونده ۲۲ متهم داشت و در دادگاه مشخص شد برخی از متهمان در ایران نیستند و به گفته دادستان، متواری‌اند؛ از جمله این افراد متهم ردیف نهم، غلامرضا منصوری است.

با این حساب جنجال ۱۲ روزه حضور بازپرس منصوری به عنوان متهم ردیف نهم در پرونده پُرحاشیه اکبر طبری که از هجدهم خردادماه و با برگزاری نخستین جلسه دادگاه این پرونده آغاز شده بود، می‌رفت که پایان یابد یا دست‌کم رنگ و بوی دیگری بگیرد. با این همه، اما حالا با وجود بی‌خبری از اینکه منصوری خودکشی کرده یا کشته شده، افکار عمومی می‌خواهد بداند چه کس یا کسانی نگران حضور منصوری در دادگاه بوده‌اند؟ پرسشی که پاسخ به آن می‌تواند گره از معمای مرگ مشکوک آقای بازپرس باز کند. اینکه چرا منصوری که یک روز بعد از برگزاری اولین جلسه دادگاه اکبر طبری، درحالی که بنابر اعلام دادستان این پرونده به دریافت ۵۰۰ هزار یورو رشوه متهم شده بود، در پیامی ویدیویی اعلام کرد که در اسرع وقت به ایران بازمی‌گردد، اما ۱۲ روز بعد دست به خودکشی زده یا به دستان قاتل یا قاتلانی مرموز به قتل رسیده است؟!

بازپرس منصوری یک روز پس از برگزاری دادگاه و ساعاتی پس از آنکه رییس دستگاه قضا در جلسه شورای عالی قوه قضاییه به دادستان کل کشور و معاون بین‌الملل قوه قضاییه دستور داد که «استرداد متهمان متواری پرونده‎های مفاسد اقتصادی» را پیگیری کنند، با انتشار ویدئویی، مدعی شد که برای درمان «بیماری صعب‌العلاج» جلای وطن کرده و به‌دلیل شیوع کرونا و انسداد مرز‌ها قادر به بازگشت به ایران نیست. او ادعا کرد که یک روز بعد یعنی سه‌شنبه بیستم خردادماه، با مراجعه به سفارت مقدمات بازگشتش به ایران و حضور در دادگاه و دفاع از خود را فراهم خواهد کرد که البته ادعای منصوری مبنی بر بیماری، ۲ روز بعد و در دومین جلسه دادگاه رسیدگی به پرونده اکبر طبری و ۲۱ همدست دیگرش از سوی نماینده دادستان رد شد و نماینده دادستان پرده از رازی تازه در این پرونده برداشت؛ اینکه منصوری یک ماه پس از دستگیری طبری از ایران خارج شده، اما موبایلش را داخل کشور روشن گذاشته است؛ موضوعی که احتمال «فرار» منصوری را جدی‌تر کرد و احتمال بازگشتش را کمرنگ‌تر. پس از آن هم که دیگر خبری از منصوری نبود و گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال تلاش منصوری در بازگشت به کشور پررنگ‌تر شد تا اینکه بیست‌وسوم خردادماه بار دیگر ویدیویی منتشر شد که این‌بار حاوی اظهارات فردی بود که خود را سعید منصوری، برادرزاده آقای بازپرس معرفی می‌کرد. سعید منصوری در این ویدیو خبر از بازداشت عمویش توسط اینترپل داد و ادعا کرد که غلامرضا منصوری در ۲۱ خردادماه برای بازگشت ایران و حضور در دادگاه به کنسولگری ایران در بخارست -پایتختِ رومانی- مراجعه کرده است. بنابر گفته‌های سعید منصوری، حال جسمانی غلامرضا منصوری در یکی از روز‌های پیش از انتشار ویدئو -که تاریخ دقیق آن اعلام نشده- رو به وخامت گذاشته و ماموران و راننده سفارت او را به بیمارستان می‌برند، اما پلیس بخارست منصوری را تحویل پلیس اینترپل می‌دهد. خبری که یک روز بعد، ازسوی سخنگوی قوه قضاییه هم تایید شد.

غلامحسین اسماعیلی، اما در عین حال ادعای منصوری را که گفته بود می‌خواهد به ایران بازگردد، «غیرجدی» و «برنامه تبلیغاتی» توصیف و اعلام کرد که برهمین اساس پلیس اینترپل روز جمعه منصوری را بازداشت کرده است. او البته بازگرداندن منصوری به کشور را منوط به باز شدن مرز‌های این کشور دانست و با بیان اینکه «در کشور رومانی تا حدود ۲ هفته دیگر کلیه پرواز‌های بین‌المللی به‌خاطر شرایط کرونا لغو شده و امکان پرواز به هیچ‌یک از کشور‌های دیگر وجود ندارد»، گفت که به محض بهبود شرایط و برقرار شدن پرواز‌ها چه به مقصد ایران و چه کشور‌های ثالث، تلاش می‌شود که در اولین فرصت این متهم به کشور منتقل شود تا از اتهامات خود دفاع کند. ساعاتی پس از این اظهارات سخنگوی دستگاه قضایی تحت امر سید ابراهیم رییسی، اما خبری منتشر شد که نشان می‌داد پس از آنکه منصوری توسط پلیس محلی بازداشت و به مراجع قضایی رومانی معرفی شده، قرار شده که بنابه تصمیم قاضی کشور رومانی، این متهم تا تاریخ ۲۰ تیرماه تحت شرایط خاصی آزاد باشد.

پس از آن با وجود برگزاری جلسات دیگری از دادگاه پرونده اکبر طبری، دیگر خبری از منصوری نبود. تنها نکته مطرح شده از سوی مشایخ، متهم ردیف سوم پرونده طبری و دوستانش بود که در آن ادعا می‌کرد، منصوری دو روز پیش از دستگیری با او تماس گرفته و گفته است که مشایخ در جلسه دادگاه بگوید خودش پول را به عنوان قرض به منصوری پرداخت کرده است. به جز این، تمام آنچه مربوط به منصوری می‌شد، انتظار برای بازگشت او به کشور و حضور در دادگاه و شنیدن اظهارات او بود. موضوعی که حالا با تایید درگذشت او توسط رییس اینترپل ایران دیگر امکان‌پذیر نیست. ساعتی پس از خبر منتشر شده از سوی رسانه‌های خارجی مبنی بر مرگ غلامرضا منصوری سردار هادی شیرزاد، رییس اینترپل ایران در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، مرگ قاضی منصوری، قاضی فراری را در رومانی تایید کرد. بر همین اساس حالا دیگر افکار عمومی نه منتظر حضور منصوری در دادگاه که باید منتظر تعیین علت و چگونگی مرگ قاضی منصوری بماند. نکته مهم، اما این است که جعبه سیاه پرونده اکبر طبری حالا و باتوجه به اینکه مرگ، زندگانی او را در رومانی ربوده است، برای همیشه خاموش شده و اطلاعات او که می‌توانست راهگشای دادگاه و پرونده جنجالی طبری باشد یا پای دیگران را به این پرونده باز کند، حالا با خود او در زیر خاک مدفون شده تا بار دیگر افشای برخی اسرار بماند برای شهود و شهادتِ تاریخ.

باقری: علت مرگ قاضی منصوری هنوز مبهم است

این در حالی است که علی باقری دبیر ستاد حقوق بشر با بیان اینکه علت مرگ قاضی منصوری برای دستگاه قضایی کشورمان هنوز مبهم است، گفت: در این پرونده گمانه‌زنی‌های زیادی وجود دارد اما دستگاه قضایی بر اساس مدارک و مستندات موضع می‌گیرد و قضاوت می‌کند.

علی باقری معاون امور بین‌الملل و حقوق بشر قوه قضائیه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه علت مرگ متهم قاضی منصوری افتادن از پنجره اتاق هتل به خیابان بوده و این موضوع تأیید شده یا نه؟ اظهار کرد: همانطور که در اخبار آمده بود موضوع از آنجا شروع شد که آقای منصوری یکی از متهمین پرونده‌های مفاسد اقتصادی، وقتی اتهام متوجه وی شد متواری و از دسترس دستگاه عدالت خارج شد.

وی افزود: پس از پیگیری‌ها مشخص شد متهم به یک کشور اروپایی رفته که سابقه سیاهی هم در نقض حقوق ملت ایران دارد؛ در آنجا هر چه پیگیری صورت گرفت آن کشور نه تنها برای استرداد وی با کشورمان همکاری نکرد بلکه هیچ پاسخی هم در این رابطه نداد.

باقری تصریح کرد: چندی قبل منصوری از آنجا به کشور رومانی رفت. پیرو پیگیری پلیس اینترپل ایران، پلیس رومانی وی را تحت تعقیب قرار داد و بر اساس دستور قاضی رومانیایی متهم را به مدت یک ماه تحت نظر قرار دادند تا اقدامات و تشریفات حقوقی و قضایی برای استرداد صورت بپذیرد. قرار بود این مسیر استرداد انجام شود که روز گذشته خبر فوت وی منتشر شد.

وی در ادامه با تأکید بر اینکه ما هنوز اطلاعات درستی از نوع مرگ آقای منصوری نداریم، گفت: پلیس رومانی مرگ وی را تأیید کره اما دلیل فوت هنوز مشخص نیست. پلیس رومانی در پاسخ به پلیس اینترپل ایران ادعا کرده که منصوری خودکشی کرده است؛ پلیس کشورمان پیگیری کرده که اولأ شما مدارک و مستندات را درباره خودکشی باید به ما ارائه کنید و ثانیأ چرا از وی به گونه‌ای محافظت نشده که این اتفاق نیفتد.

دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به اینکه مگر وی تحت نظر پلیس اینترپل رومانی نبوده؟ گفت: این سؤالی بود که ما از طرف رومانیایی داشتیم که چرا وقتی متهمی در مرحله استرداد است شما باید به گونه‌ای از او حفاظت کنید که اتفاقی برای او رخ ندهد و این مسئولیت متوجه آنها است و ما پیگیر این قضیه هستیم که علت این فوت چیست. طرف رومانیایی درباره ادعایی که مطرح کرده باید مدارک و مستندات را ارائه کند و دوم اینکه چرا پلیس و دستگاه قضایی رومانی از وی محافظت نکرده، آیا قصور و تقصیری متوجه آنها است؟ پاسخ به این موضوعات بعد از اینکه آنها مستندات را ارائه بدهند مشخص می‌شود و الان هر آنچه گفته شود گمانه‌هایی است که استنادی ندارد.

معاون امور بین الملل و حقوق بشر قوه قضائیه گفت: نکته قابل توجه در این پرونده این است که چرا وقتی آقای منصوری در یک کشور اروپایی بود که با جمهوری اسلامی ایران برای استرداد وی همکاری نمی‌کرد، هیچ خطری متوجه او نبود! اما در یک کشور اروپایی دیگر که درباره مراحل استرداد وی با ایران همکاری می‌کند چنین اتفاقی برایش رقم می‌خورد و این یک شبهه‌ جدی برای دستگاه قضایی ما است. وی تأکید کرد: در حالی که مراحل مقدماتی استرداد در حال انجام بود و طرف رومانیایی وی را به درخواست ایران تحت نظر قرار داده بود و متهم آزاد نبوده چرا باید این اتفاق در این کشور بیفتد و در آن کشوری که آزاد بوده این اتفاق رخ نمی‌دهد! این قضیه مبهم و مشکوک است و باید طرف رومانیایی مدارک و مستندات لازم را هم برای علت فوت و هم اینکه چرا از وی به گونه‌ای صیانت و حفاظت نشده که این اتفاق نیفتد، پاسخگو باشند.