ایجاد بورس بین‌الملل در مناطق آزاد به کجا رسید؟/ «شرایط کنونی کشور» چالش اصلی راه‌اندازی بورس بین‌الملل

بورس بین الملل، بازار جهانى خرید و فروش ارز است و به عنوان بازاری شناخته می‌شود که تمامی بانک‌ها، مؤسسات مالى بزرگ، شرکت‌های چند ملیتی، تاجران، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های صادرات و واردات، صندوق‌های بازنشستگی و اشخاص حقیقی در آن ارزهاى مختلفی همچون دلار، یورو، پوند، ین و ... را معامله مى کنند.

اقتصاد۲۴ -اوایل سال ۹۷ بود که آیین نامه تاسیس و فعالیت بازار بورس بین الملل در مناطق آزاد کشور در نشست مشترک اعضای هیات موسس بورس بین الملل و شورایعالی مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی کشور بررسی و بر اهمیت ایجاد این بازار در مناطق آزاد تاکید شد و ضرورت استفاده از منابع پایدارتر برای تضمین فعالیت‌های اقتصادی در مناطق آزاد مورد توجه قرار گرفت. این مسئله موجب خرسندی بسیاری از فعالان اقتصادی کشور و مسئولان و مدیران فعال در مناطق آزاد شد.

مرتضی بانک مشاور رئیس جمهور و دبیر شورایعالی مناطق آزاد، در این نشست گفته بود: «تاکید دولت بر این است که فعالیت مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی برای حیات اقتصادی کشور ضروری است. مناطق آزاد می‌توانند الگو‌های جدیدی در فعالیت‌های اقتصادی کشور خلق کنند و فرصت تعمیم نتایج این الگو‌ها به کل کشور از مناطق آزاد مورد انتظار است.»

وی با بیان این‌که استفاده از ظرفیت بورس بین الملل در مناطق آزاد به منظور تامین مالی ارزی از محل منابع خارجی در دستور کار قرار دارد، تصریح کرده بود: «این ماموریت بر اساس سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ابلاغی رهبر معظم انقلاب و با مشارکت و همکاری سازمان سرمایه‌گذاری خارجی، صندوق توسعه ملی، بانک مرکزی، سازمان بورس، وزارت امور اقتصادی و دارایی، فعالان اقتصادی کشور و صاحبنظران این حوزه صورت می‌پذیرد.»

بانک با یادآوری این‌که آیین نامه بورس بین الملل در مناطق آزاد کشور در شورایعالی بورس تصویب شده که پس از تصویب نهایی در شورایعالی مناطق آزاد تجاری صنعتی اجرا می‌شود، اضافه کرده است: «بورس بین الملل در مناطق آزاد سکوی پرتاب اقتصاد به سوی موفقیت‌های بیشتر است و مناطق آزاد کشور به ابزار‌های نوین کسب و کار مانند مراکز پولی و مالی، بازار سرمایه و بورس بین الملل مجهز می‌شوند. هر روز اتفاقات جدیدی در بازار‌های پولی و مالی جهان رخ می‌دهد و مناطق آزاد با وجود محدودیت‌ها و سیاست‌های عمومی نباید از این جریان کسب و کار نوین باز بمانند.»
به گفته مرتضی بانک «بورس بین الملل، پنجمین بورس کشور است در کنار بورس تهران، فرابورس، بورس انرژی و بورس کالا و نهاد آن در جزیره کیش مستقر می‌شود.»

در پاییز همان سال علی صحرایی مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران صحبت از بورس بین الملل را بار دیگر بر سر زبان‌ها انداخت و در مراسم معارفه خود بیان کرد "در دوره قبلی با ۱۶ بورس دنیا مذاکره انجام شده و در ادامه نیز برای شناساندن بورس تهران به دنیا در این راستا پیش می‌رویم. از آنجاکه درآمد‌های بورس تهران مبتنی بر کارمزد معاملات است، برنامه‌هایی پیش‌بینی شده که با توجه به رویکرد معاملات بین‌المللی با دیگر کشور‌ها رابطه داشته باشیم".

یکسال گذشت و اتفاق چشمگیری در این مورد نیفتاد تا اینکه آبان ماه ۹۸ بار دیگر وعده راه اندازی بورس بین الملل تا پایان سال از سوی مسئولان داده شد، اما باز سال تمام شد و موضوع پیگیری نشد هر چند که مسئولان زیادی از اهمیت آن سخن گفتند و بسیاری موضوع بورس بین الملل و ایجاد فضای مناسب برای سرمایه گذاری را مطرح کردند، اما در عین حال صحبت از تحریم‌ها و محدودیت‌های ورود و خروج پول به کشور مطرح شد.

بیشتر بخوانید: مهمترین برنامه‌های مناطق آزاد در سال ۹۹؛ از را‌ه‌اندازی بورس بین‌الملل تا تاسیس آفشور بانک‌ها

بورس بین‌الملل قرار بود در جزیره کیش راه‌اندازی شود، اما به گفته مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران این طرح با توجه به شرایط کنونی کشور متوقف است و به گفته برخی نباید در آینده‌ای نزدیک انتظار شروع فعالیت آن را بکشیم.

به گزارش اقتصاد ۲۴ با توجه به اهمیت بورس بین الملل در مناطق آزاد و اینکه رونق سرمایه گذاری و روند فعالیت‌های اقتصادی تا حد زیادی به این موضوع وابسته است، گفته می‌شود یکی از مهمترین برنامه‌های مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و به طور خاص شورایعالی مناطق آزاد، تاسیس و راه اندازی بورس بین الملل در سال ۹۹ است.

اقتصاد ۲۴ پیش از این در گزارشی با عنوان ضرورت تاسیس آفشور بانک‌ها در مناطق آزاد/ سال ۹۹ نویدبخش حضور بانک‌های برون مرزی در مناطق آزاد خواهد بود؟ بیشتر به این موضوع پرداخته است.

همچنین اقتصاد ۲۴ اواخر سال گذشته گفتگویی با احمد جمالی، معاون سرمایه گذاری دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی انجام داد که وی نیز از اهمیت این موضوع سخن به میان آورد و گفت: " سال آینده حتما یکی از برنامه هایمان پیگیری فعالیت‌ها درباره تاسیس بورس بین الملل در کیش خواهد بود که اقدامات اولیه برای آن انجام شده و هماهنگی‌های لازم با سازمان بورس نیز صورت گرفته است. "

به نظر می‌رسد می‌توان به برنامه‌های توسعه و روزآمدسازی اقتصاد هوشمند در مناطق آزاد خوشبین بود و منتظر ماند تا خبرهای مسرت بخش در این زمینه و رفع موانع و مشکلات تاسیس این بازار در ایران را بشنویم و شاهد به بار نشستن تلاش‌های مسئولان حوزه مناطق آزاد در این زمینه باشیم.

بیشتر بخوانید: مهمترین اقدامات اقتصادی و سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد ایران/ ۹۸؛ سال خوب مناطق آزاد

با بورس بین الملل آشنا شوید

بورس بین الملل یک بازار بین بانکی است که در سال ۱۹۷۱ زمانی که تجارت جهانی از قیمت‌های ثابت به قیمت‌های شناور تغییر کرد تاسیس شد. فارکس مجموعه‌ای است که در آن مبلغ مشخصی از پول بر اساس ارز رایج یک کشور به ارز رایج کشور دیگر با نرخ برابری مشخص و توافق شده و در تاریخ معین توسط تعدادی معامله‌گر تبادل می‌شود. در طول تبادل نرخ برابری یک ارز نسبت به ارز دیگر به راحتی تعیین می‌شود: بر اساس عرضه و تقاضا- تبادلی که هر دو طرف معامله با آن موافق هستند.

بورس امروز به عنوان یک ابزار سرمایه گذاری در دسترس برای سرمایه گذاران و هم برای عموم مردم مطرح است. بورس بین الملل، بازار جهانى خرید و فروش ارز است و به عنوان بازاری شناخته می‌شود که تمامی بانک‌ها (اعم از تجاری و مرکزی و سرمایه گذاری)، مؤسسات مالى بزرگ، شرکت‌های چند ملیتی، تاجران، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های صادرات و واردات، صندوق‌های باز نشستگی، سفته باز‌ها و اشخاص حقیقی در آن ارزهاى مختلفی همچون دلار، یورو، پوند، ین و ... را معامله مى کنند.

بورس بین الملل دارای ارزشی جهانی است به طوری که ۳۰۰ دانشگاه معتبر در سراسر جهان به صورت تخصصی این رشته را تدریس می‌کنند و ۳۰ کانال تلویزیونی جهانی به صورت زنده اخبار و وقایع این تجارت را پوشش می‌دهند که یکی از معتبر‌ترین آن‌ها به نام Bloomberg است.

بازار بورس بین الملل یک بازار ۲۴ ساعته است که برخلاف بازار‌های سنتی محدودیت زمانی برای انجام معاملات وجود ندارد و سرعت عمل در معاملات آن بسیار زیاد است.

بیشتر بخوانید: راه اندازی بورس بین الملل تا پایان سال جاری / تولید ارزهای دیجیتالی در برنامه منطقه آزاد کیش

ویژگی‌های بازار بورس بین الملل

نقدینگی یکی از مهمترین ویژگی‌های بورس بین الملل است. بازار بر اساس عرضه مبالغ بالای پول عمل می‌کند و معامله گر آزادی مطلق برای باز کردن یا بستن یک معامله در نرخ‌های جاری در هر لحظه را دارد. نقدینگی بالای این بازار جذابیت بسیار قوی برای هر سرمایه گذار دارد، چون این امکان را به او می‌دهد که هر معامله‌ای با هر اندازه‌ای را انجام دهد.

همانطور که پیشتر نیز اشاره شد یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های این بازار بورس، سرعت آن است. با یک برنامه کاری ۲۴ ساعته شرکت کنندگان بازار ارز نیازی ندارند همانند بازار‌های دیگر صبر کنند تا به اتفاقات و پیشامد‌های مختلف واکنش نشان دهند.

قابلیت دسترسی، قوانین انعطاف پذیر سیستم معاملاتی، ارزش (بها) بازار، پیشنهادات تک نرخی، گرایش بازار بورس بین الملل، بودجه احتیاطی و.. از مهمترین ویژگی‌های این بازار هستند.

بورس ایران در چه زمینه‌هایی فعالیت دارد؟

فعالیت‌های اقتصادی بورس ایران زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار است، شرکت هایی که بخواهند سهام خود را در بورس ایران ارائه کنند، برای پذیرفته شدن در بورس باید بر اساس شاخص های آماری میزان سوددهی آنها مشخص شود. سپس اطلاعاتی از قبیل رتبه بندی شرکت، سرمایه ثبت شده و میزان سهام شناور، شفافیت سازی شود.