اقتصاد۲۴ - امروزه جنگ و تهدید جزو لاینفک مسائل برای کشورهای اسلامی است. کشور ما به دلایل مختلف از سوی دشمنان ناهمطراز که از قدرت هواپایه و دریاپایه برخوردار هستند مورد تهدید است و باید امنیت آن را در حوزههای مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی برقرار کرد به همین دلیل استفاده از تکنیکها و تاکتیکها و به خصوص استفاده از پدافند غیر عامل ضروری به نظر میرسد.
در عصر تکنولوژی و ارتباطات لازمه توسعه و پیشرفت همهجانبه، حفظ امکانات، منابع و زیرساختها در برابر تهدیدات مختلف است و همواره اصل تهدیدهای خارجی هر ملتی را ملزم به دفاع از مرزهای سرزمین خویش میکند.
میتوان گفت در عرصههای مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشور نیز کلیدیترین نقش را پدافند غیرعامل ایفا میکند و ضرورت دارد تمام مدیران، صاحب نظران و نخبگان برنامهریزی مناسبی برای پیادهسازی اصول و مبانی آن صورت دهند.
در مناطق آزاد کشور هم که هر کدام در مناطق حساس واقع شدهاند و هر یک دارای پتانسیلها و ظرفیت، مناطق آزاد کشورمان حساسیت زیادی دارند، پدافند غیر عامل اهمیت ویژهای پیدا میکند. امروز مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور در زمینههای مختلف اقتصادی، تجاری، صنعتی و... پیشتاز هستند و زیرساختهای حیاتی زیادی دارند که بخشی از بنیانهای اصلی این مناطق به شمار میآیند که با آسیب آنها بیشتر منطقه تحت تأثیر قرار میگیرد. به همین خاطر باید بیش از دیگر مناطق به کاستن آسیب پذیری تأسیسات و تجهیزات حیاتی و حساس آنها توجه کرد.
جزئیات اقدامات صورت گرفته در مناطق آزاد در حوزه پدافند غیر عامل
مجید صفدری، معاون توسعه مديريت دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و نماينده این دبيرخانه در پدافند غيرعامل در همین زمینه به خبرنگار اقتصاد ۲۴ گفت: حوزه پدافند غیرعامل به چند شاخصه و چند قسمت تقسیم میشود که یکی از آنها بحث آیتی و فناوری اطلاعات و در واقع جلوگیری از حملات سایبری و مسائل مربوط به حفظ امنیت نرمافزارهاست. بخش دیگر پدافند غیرعامل حفظ زیرساختهای ضروری هر سازمان است که دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی هم از آن مستثنی نیست. بخش دیگر هم به مسائل اضطراری و مدیریت بحران و بهکارگیری تدابیر مربوط به بحران های غیر قابل پیش بینی مربوط میشود.
وی افزود: این موضوعاتی است که در همه سازمانها مشترک است، اما در خصوص دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد بحمدالله طی سالهای گذشته و به ویژه سال گذشته و سال جاری، ما تدابیر خاصی را در نظر گرفتیم و فعالیتهای خاصی را انجام دادیم و در بخش حفظ زیرساختها اقداماتی صورت گرفته که به دلیل امنیتی بودن آنها نمیتوان جزئیات را مطرح کرد.
صفدری خاطرنشان کرد: درباره بخش آیتی و جلوگیری از خطرات سایبری هم تدابیری اندیشیده و کمیته غیرعامل تشکیل شده و در آن تصمیمات اجرایی و سازماندهیهای مربوطه را انجام دادهایم و جای نگرانی در این حوزه وجود ندارد.
وی اظهار کرد: پدافند غیرعامل در سازمانهای مناطق بسیار موضوع مهمی است به خاطر اینکه ما 40 سال است دشمنی به نام آمریکا و رژیم صهیونیستی را در کنار خود داشتهایم و چون سازمانهای مناطق آزاد بنگاهداری اقتصادی میکنند و سازمانهایی با کسب و کارهای اقتصادی هستند، لذا دوستان ما هم در سازمانهای مناطق آزاد به این نکات توجه دارند تا در مقولاتی که در حوزههای مناطق آزاد گفته شد، شامل حفظ زیرساختها، مدیریت بحران و جلوگیری از حملات سایبری آمادگی لازم را داشته باشند.
نماينده دبيرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در پدافند غيرعامل ادامه داد: توصیه میکنم مدیریت ریسک سازمانی در همه سازمانهای مناطق آزاد انجام و بهروز شود، سپس ریسکهای سازمان آن شناسایی شود که البته این اتفاق تا حدودی افتاده و در حوزههای آیتی، حوزههای مالی، منابع انسانی و ... ریسکها شناسایی شده و باید بعد از آن برای این موارد برنامهریزیهای لازم انجام شود. چنانچه تاکنون نیز برنامههای متعددی انجام و باید با جدیت و پشتکار مستمر بیشتر آماده باشیم تا خدایی ناکرده اتفاقی در سازمانهای مناطق آزاد اتفاق نیفتد.
صفدری در پایان افزود: ما به این اصل اعتقاد داریم که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و پدافند غیرعامل هم یعنی پیشگیری. ما باید همواره آماده باشیم و همه خطرات، معضلات و چالشها را پیشبینی و آماده باشیم تا در مقابل ترفندهای احتمالی دشمنان غافلگیر نشویم.
جدیت منطقه آزاد قشم در حوزه پدافند غیرعامل
از جمله مناطقی که توجه ویژهای به بحث پدافند غیرعامل دارد، منطقه آزاد قشم است. سازمان منطقه آزاد قشم در راستای عمل به فرمایشات مقام معظم رهبری و اجرای سیاستهای دولت تدبیر و امید، پدافند غیرعامل را یکی از مهمترین موضوعات روز و کاربردی در برنامههای خود قرار داده است.
بیشتر بخوانید: جذب ۴۱ هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری در مناطق آزاد
به گفته حمیدرضا مومنی رئیس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم، پدافند غیرعامل صلح آمیزترین و کم هزینهترین روش دفاع یک ملت در مقابل دشمنان است که میتواند بسترهای امنیت پایدار را برای کشور به ارمغان بیاورد. این مهم گستردگی فراوانی دارد و حوزههای مختلف عمرانی، حمل و نقل و ارتباطات، دارو، غذا، آب، انرژی، صنایع، نیروی انسانی، مسائل مالی و اقتصادی، رسانهها و تبلیغات روانی و امنیت و دفاع کشور را در برمی گیرد.
مهدی فتحیان نسب مشاور مدیرعامل و مدیرکل حراست سازمان منطقه آزاد قشم نیز سادهترین روش دفاعی برای مقابله با دشمنیها را آمادگی کامل مردم از طریق پدافند غیرعامل میداند که میتواند ما را در ارتقای امنیت ملی و توسعه همه جانبه کمک کند.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس نیز در گفتگویی که پیشتر با اقتصاد ۲۴ داشت، گفت: مناطق آزاد میتوانند گره گشای مشکلات اقتصادی کشور باشند؛ مناطق آزاد در مرزها قرار دارند و علاوه بر تحقق پدافند غیرعامل، به مثابه سنگرهای جنگ اقتصادی هستند که میتوانند به مقر فرماندهی تبدیل شده و تحریمها را بی اثر کرده و شاخصهای اقتصادی کشور را بهبود دهند.
دیگر مناطق هم همسو با اهداف کلان خود به مسئله پدافند غیر عامل توجه ویژهای دارند و عموما دارای کارگروه تخصصی یا شورای پدافند غیر عامل هستند و به صورت مستمر طرحها و برنامهها را در جلسات پدافند غیر عامل بررسی میکنند.
به طور کلی میتوان گفت؛ پدافند غیرعامل مسالهای حساس و اجتنابناپذیر است که اگر به خصوص در مناطق آزاد ایران رعایت نشود زحمات چندین سالهای که این مناطق برای پیشبرد اهداف و توسعه اقتصادی و اجتماعی کشیده اند به یکباره نابود میشود.