سکه بخریم یا دلار؟

اقتصاد۲۴ - وقتی در جاده‌ای مه‌آلود پیش می‌روید، هر آن ممکن است مانعی بر سر راه قرار گیرد و شما با تاخیر این مانع را ببینید. اگر سرعت عمل در واکنش شما به اندازه کافی نباشد، امکان بروز حادثه نیز زیاد است.

به نظر می‌آید بازار سکه در ایران درگیر چنین وضعی شده است. دلار ۳۲ هزار تومانی و اونس ۱۹۰۰ دلاری، همچین وضعی را برای سکه‌بازان به وجود آورده است.

در این قیمت‌ها، بهای ذاتی سکه بیشتر از ۱۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان نمی‌ارزد. اما در روز پنج‌شنبه، سکه در بازار ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان داد و ستد می‌شد. این اختلاف، همان غباری است که روی قیمت سکه نشسته و بر قطر آن نیز در هفته گذشته افزوده شده است.

با توجه به اینکه سکه به متغیر‌های ذاتی کم‌توجه است، پیش‌بینی روند قیمت سکه در هفته جاری نیز مشکل است. در قیمت سکه یک مسئله پررنگ است، بهای سکه فعلا توجهی به روند بازار جهانی ندارد و تنها با عقربه دلار در بازار تهران حرکت می‌کند. پس اگر قیمت دلار در هفته جاری، رنگ و بوی کاهشی داشت، قیمت سکه نیز می‌تواند شروع به تخلیه حباب کند.

اما یک نکته وجود دارد، فرضا اگر انتظارات در بازار ارز معکوس شود و قیمت ارز شروع به کاهش کند و قیمت دلار به زیر ۳۰ هزار تومان برسد، خریداران دلار و سکه چه تاثیری می‌پذیرند؟ افت قیمت دلار به زیر ۳۲ هزار تومان، موجب ضرر ۶ درصدی به خریداران دلار در قیمت‌های فعلی می‌شود. اما در مورد سکه چطور باید محاسبه کرد؟

اگر حباب سکه در همین محدوده ۲ میلیون تومانی حفظ شود، طبعا ضرر خریداران سکه مانند دلار خواهد بود، اما هنگامی که انتظارات رنگ عوض کند، حباب سکه نیز احتمالا کوچکتر می‌شود.

در چنین حالتی، دیگر ریسک خرید سکه و دلار یکسان نخواهد بود. مثلا اگر قیمت دلار به زیر ۳۰ هزار تومان برسد و حباب سکه نیز تا یک میلیون تومان کاهش یابد، بهای سکه به ۱۴ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان افول می‌کند، در این حالت ضرر خریداران فعلی سکه معادل ۱۲.۷ درصد خواهد بود. یعنی ریسک سکه ۲ برابر دلار می‌شود. مگر اینکه بهای اونس جهانی به داد سکه‌بازان برسد تا ضرر آن‌ها تخفیف یابد.

البته برخی معتقدند که قیمت دلار در شرایط حاضر واقعی نیست. از نظر آنها، به دلیل خرید و فروش راحت‌تر سکه و دسترسی آسان‌تر به آن، آنچه که دارای حباب است، قیمت دلار است.

در واقع بهای اسمی دلار دچار حباب منفی است و سکه، قیمت واقعی دلار را منعکس می‌کند. البته دلایل بیشتری وجود دارد که نشان دهد دلار از قیمت تعادلی فاصله گرفته و تنها انتظارات منفی نرخ‌های فعلی را توضیح می‌دهد.

تجربه نشان داده که حباب سکه در میان مدت به سمت صفر میل می‌کند؛ این یعنی یا قیمت دلار خود را به قیمت انتظاری سکه‌بازان نزدیک می‌کند، یا اینکه انتظارات منفی از بین می‌رود و در نتیجه، سکه خود را به قیمت اسمی دلار نزدیک خواهد کرد.

به زبان ساده، اگر انتظارات منفی پابرجا باشد سکه‌بازان پیروز میدان خواهند شد، چرا که با خوانش قیمت آینده دلار، از دارایی خود حفاظت کرده‌اند، اما در حالت معکوس آن‌ها باید در انتظار ضرر سنگین نسبت به دلار باشند، چرا که حباب در زمان ریزش انتظارات، قطر محدودی خواهد داشت و حتی می‌تواند با فشار فروش به صفر نیز برسد.

پس خریداران سکه در بهای ۱۶ میلیون تومان، ریسک ریزش سنگین سکه در حالت افول انتظارات را به جان خریده‌اند.