اما و اگر‌های سفر در دوران کرونا

اقتصاد۲۴- تعطیلات نیمه دوم مهر و تعطیلات بین هفته‌ای آبان، لرزه به تن کادر درمانی انداخته است. این تعطیلات معمولا فرصتی برای بسیاری از ایرانی‌ها بوده که به سفر بروند. اگر تا پیش از این مدارس یا نبود تعطیلات مانع سفر بسیاری از مسافران می‌شد، اما این روز‌ها دورکاری یا برپایی کلاس‌های آنلاین این فرصت را به خیلی از افراد داده تا به سفر بروند. به همین دلیل است که از چند روز قبل از تعطیلات بین هفته‌ای، مسوولان نگران انجام سفر‌های انبوه هستند. به نحوی که در تعطیلات اواخر مهر بسیاری از جاده‌های منتهی به شهر‌های شمالی کشور، پرترافیک بود.

اکنون نیز با بالارفتن آمار مبتلایان به کرونا و رکورد تعداد درگذشتگان، بسیاری از افراد دلیل آن را انجام سفر‌ها می‌دانند. با این وجود سفر در دوران کرونا جدا از پیامد‌های آن هزینه‌های بیشتری را نیز به مسافر وارد می‌کند.
چند وقت پیش انجمن شرکت‌های هواپیمایی اعلام کرد به قیمت بلیت هواپیما‌ها اضافه خواهد شد. حتی نرخ حداقلی و حداکثری پرواز‌ها را نیز اعلام کردند. اگرچه این موضوع با مخالفت وزارت راه مواجه شد و متولیان اعلام کردند که افزایش ۱۵۰درصدی قیمت‌ها منصفانه نیست، اما به صورت پنهانی یا غیرمستقیم، این افزایش قیمت اعمال شد. به نحوی که اگرچه قیمت بلیت تهران به چابهار حدود ۴۵۰ هزار تومان بود، اما در روز‌های آخر مهر این نرخ به ۹۰۰ هزار تومان نیز رسید.

این در حالی است که فاصله اجتماعی در صندلی هواپیما‌ها رعایت نمی‌شود. مسافران هنگام ورود به فرودگاه یا هواپیما از وجود مواد ضدعفونی‌کننده محروم هستند. همچنین دمای بدن آن‌ها کنترل نمی‌شود. در ترمینال‌های اتوبوسرانی نیز اگر مسافری از راننده در خصوص ضدعفونی کردن اتوبوس‌ها بپرسد پاسخ می‌دهد که تنها یک بار در روز تمام صندلی‌ها ضدعفونی می‌شود.

عدم کنترل دمای بدن افراد و عدم فاصله‌گذاری اجتماعی در اتوبوس‌های بین‌شهری نیز رعایت نمی‌شود. با این وجود نرخ بلیت اتوبوس‌ها نیز گاهی با افزایش ناچیزی روبه‌رو شده است. از سوی دیگر افرادی که به فاصله‌گذاری اجتماعی اهمیت بیشتری می‌دهند، صندلی کناری خود را از قبل خریداری می‌کنند. همین موضوع باعث افزایش هزینه بین‌شهری افراد نیز می‌شود. از طرف دیگر شرکت‌های حمل‌و‌نقل ریلی در کوپه‌های چهارنفره از دو مسافر پذیرایی خواهند کرد، اما از آنجایی که ظرفیت دو نفر دیگر خالی مانده است، نرخ این صندلی‌های خالی، از مسافر گرفته شده است. در راه‌آهن نیز فاصله‌گذاری اجتماعی یا کنترل دمای بدن مداوم انجام نمی‌شود مگر هنگام پذیرش مسافران قطار‌های پنج‌ستاره.

بیشتر بخوانید: جزییات مهم دورکاری کارمندان در دروان کرونایی

غیراز افزایش هزینه‌های حمل‌و‌نقل برای مسافران، برخی افراد استفاده از خودروی شخصی را ترجیح می‌دهند این موضوع هم با توجه به قیمت بنزین، روی نرخ سفر تاثیر می‌گذارد. از آن طرف اسکان در مراکز اقامتی نیز کم هزینه نیست. تعداد محدودی از هتل‌ها برای استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده و بالا رفتن هزینه‌های نگهداری از هتل و تعطیلی دراز مدت درصدد جبران خسارت‌های خود برآمدند. اما امسال با وجود اینکه هر سال ۲۰ درصد به نرخ اقامت در هتل‌ها اضافه می‌شد، اما برای جبران همین خسارت‌ها، از اول مهر امسال به جای ۲۰درصد، هزینه اقامت در هتل‌ها از مهر ۹۹ تا مهر ۱۴۰۰ حدود ۳۰ درصد افزایش پیدا کرد.

برخی مراکز اقامتی مانند بومگردی‌ها نیز از ارائه صبحانه یا غذا در آن مرکز خودداری می‌کنند. دلیل آن‌ها هم رعایت پروتکل‌های بهداشتی است. مسافر باید به تهیه غذا در رستوران‌های دیگر بپردازد که این موضوع نیز هزینه اضافی برای آن‌ها به همراه دارد. این در حالی است که پیش از این اقامتگاه‌های بومگردی یا سایر تاسیسات گردشگری، هزینه یک شب اقامت را با صبحانه لحاظ می‌کردند.

احمد رضایی از فعالان حوزه گردشگری و راهنمای مسافر است که به موارد افزایش هزینه سفر، استفاده افراد از مواد ضدعفونی‌کننده و هزینه برای تامین الکل را نیز اضافه می‌کند و می‌گوید: گردش در شهر یکی دیگر از موارد پرهزینه برای مسافران به شمار می‌آید. برخی افراد ترجیح می‌دهند از تاکسی دربست برای حمل‌و‌نقل جاذبه‌های گردشگری استفاده کنند تا کمتر در معرض مواجهه با افراد مختلف باشند. همچنین به همراه بردن مواد ضدعفونی‌کننده و رعایت پروتکل‌های بهداشتی هزینه‌های جانبی متعددی را برای مسافر به وجود می‌آورد. همه این هزینه‌ها درمجموع باعث می‌شود که نرخ تمام شده انجام یک سفر برای مسافر ایرانی گران‌تر از زمان قبل از کرونا باشد. اکنون نرخ تهیه الکل یا ضدعفونی‌کننده حتی ماسکی که مسافر مجبور است در سفر به دفعات استفاده کند، بالاست. این‌ها جدا از وسایل سفری هستند که باید بیشتر از زمان قبل از کرونا با خود حمل کند مانند وسایل شخصی بیشتر یا حتی وسایل خواب.

وی در ادامه می‌گوید: در بسیاری از شهر‌ها گردشگران با هدف خرید سفر می‌کردند، اما اکنون به دلیل بسته بودن مرز‌ها بازارچه‌های مرزی از رونق افتاده‌اند و اکنون نرخ یک کالا در تهران یا بازارچه مرزی چندان تفاوتی ندارد. این موضوع نیز انگیزه مسافران را از خرید در شهر‌های مقصد می‌گیرد. با وجود همه این افزایش نرخ‌ها گاهی ستاد مبارزه با بیماری کرونا اعلام می‌کند که محدودیت‌های شدیدی در برخی استان‌ها وجود دارد بنابراین نه‌تن‌ها مسافران نمی‌توانند به آن استان سفر کنند بلکه با تعطیلی بسیاری از جاذبه‌های گردشگری یا موزه‌ها مواجه می‌شوند. به همین دلیل سفر در ایام کرونا برای آن‌ها سخت خواهد بود.

رضایی می‌گوید: به واقع با دو مشکل رو‌به‌رو شده‌ایم، یکی ضرر و زیان فعالان گردشگری در پی عدم انجام سفرهاست و دیگری انتشار ویروس از شهر‌های قرمز به سفید با انجام سفر است. برای این دو مشکل هنوز راه‌حلی پیدا نشده است تا بگوییم بالاخره مردم به سفر بروند یا نه. وزارت بهداشت مردم را از سفر منع می‌کند و وزارت گردشگری مردم را تشویق به سفر می‌کند. سفری که روی انجام پروتکل‌های بهداشتی آن نظارتی هم ندارد و خود را مبرا از آن می‌داند.

آنچه رضایی می‌گوید را می‌توان در صحبت‌های مونسان وزیر میراث فرهنگی جست‌وجو کرد. او چند روز پیش بیان کرد که ما نمی‌توانیم روی آن واحد بومگردی که در دسترس نیست یا همه واحد‌های اقامتی که بسیاری از آن‌ها در شهرستان‌ها هستند نظارت کنیم با این وجود معتقدیم باید نظارت‌ها را افزایش داد. به نظر می‌رسد سفر در ایام کرونا بیشتر از آنکه موجب آسایش و رضایت خاطر مسافران باشد، آن‌ها در هجوم استرس‌های ناشی از برخورد با موارد غیربهداشتی مواجه می‌کند. به نحوی که بسیاری از افراد اکنون از هر سرویس بهداشتی یا رستوران و غذایی استفاده نمی‌کنند، چون رعایت بهداشت در آن مکان برایشان اولویت دارد.