لبنیات بازهم گران می‌شود؟

اقتصاد۲۴ - دولت قصد افزایش نرخ شیر را دارد. این افزایش قیمت چه میزان روی قیمت محصولات لبنی باز تاثیر می‌گذارد؟

افزایش قیمت لبنیات در آینده‌ای نزدیک

واحد‌های فعال این صنف می‌گویند بین ۱۰ تا ۲۰ درصد. هم اکنون شیر کیلویی ۵ هزار و ۸۰۰ تومان به فروش می‌رسد که انتظار می‌رود بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ تومان افزایش قیمت را تجربه کند. همچنین کرونا باعث افت فروش ۴۰درصدی لبنیات‌فروشی‌ها شده است، اما آن‌ها به ثباتی در میزان درآمد رسیده‌اند و دلیل اصلی این ثبات رجوع دوباره مشتری‌های ثابت و محله‌ای است.

کاهش فروش ۴۰ درصدی

یکی از لبنیاتی‌های خیابان کارگر جنوبی می‌گوید نسبت به پارسال ۴۰ درصد کاهش فروش داشته آن هم در حالی که قیمت برخی از محصولات آن‌ها نزدیک به ۲۰درصد گران‌تر شده است. بهرامی جوانی ۳۰ ساله است که ۵ سال در این محله کاسبی می‌کند: «کرونا که شایع شد مردم نکات بهداشتی را بیشتر رعایت کردند و باعث شد تا مدتی هیچ فروشی نداشته باشیم. اسفند پارسال و فروردین و اردیبهشت فروش ما صفر بود. هزینه اجاره بها و دستمزد شاگرد را هم از جیب دادم. از اواخر اردیبهشت مشتری‌های ثابت که ساکنان همین محله هستند کم‌کم سروکله‌شان پیدا شد.» به گفته او ۵۰ درصد دخلش را مشتری‌های ثابتی تشکیل می‌دهند که همچنان به او سر می‌زند: «خب به من اعتماد دارند. می‌دانند جنسی که به آن‌ها می‌دهم درجه دو یا سه نیست. ۵۰درصد دخل هم مشتری‌های گذری هستند که ریزش ۳۰ تا ۴۰ درصدی داشته است. قبلا دانشجو‌های زیادی از من خرید می‌کردند، اما الان که دانشگاه‌ها تق‌ولق است خبری از آن‌ها نیست.» بهرامی درباره این موضوع که شیر لبنیات باز محصول دسته چندم است و در صورتی‌که کارخانه‌دار‌ها آن را نخرند دامدار به لبنیاتی‌ها می‌فروشد می‌گوید که کاملا برعکس است: «شیری که به تاریخ انقضا نزدیک شده باشد را کارخانه‌دار‌ها می‌خرند و شیر‌تازه را ما. در لبنیات‌فروشی‌ها امکان نگهداری بلندمدت شیر نیست. اما کارخانه‌ها به شیر مواد نگه‌دارنده می‌زنند و آن را با محصولات دیگر لبنی قاطی می‌کنند و می‌فروشند.»

شیر لبنیات باز درجه یک است

فروشنده دیگری هم این حرف را تایید می‌کند: «اگر شیری که ما به مشتری می‌دهیم تازه نباشد دیگر برنمی‌گردد. اصلا موضوع این است که مشتری‌های لبنیات باز دنبال جنس تازه و بدون مواد افزودنی هستند وگرنه لبنیات بسته‌بندی می‌خریدند.» رضایی در خیابان کارگر جنوبی لبنیات‌فروشی دارد و می‌گوید کرونا ۳۰درصد فروش او را کاهش داده است: «شرایط که کمی عادی شد مردم به خرید برگشتند. عمده مشتری‌های من را ساکنان محله تشکیل می‌دهند و خیلی کم پیش می‌آید که مشتری گذری داشته باشم.» به گفته رضایی اعتمادی که ساکنان محله به او دارند باعث شده که کاهش فروش کمتری نسبت به همکارانش داشته باشد. او شیر را کیلویی ۵ هزار و ۸۰۰ می‌فروشد و «بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ تومان گران‌تر می‌شود.» رضایی در پاسخ به این سوال که آیا بازار کشش افزایش قیمت شیر را دارد یا نه می‌گوید: «۵۰۰ تومان روی شیر فشار زیادی به مشتری‌ها نمی‌آورد. از طرفی مردم مجبورند بخرند، هیچ کس به خاطر افزایش قیمت ۵۰۰ تومانی شیر را از سفره اش حذف نمی‌کند. موضوع اصلی تاثیری است که روی بقیه محصولات لبنی می‌گذارد.»

افزایش قیمت در راه است

فروشنده دیگری هم می‌گوید به ازای گران شدن شیر محصولات دیگر لبنی هم بین ۱۰ تا ۲۰ درصد گران‌تر می‌شود. او پیرمردی حدودا ۵۰ ساله است که بالای ۱۰‌سال در خیابان جمالزاده لبنیاتی دارد: «ماست، کره، خامه و هرچه که فکر کنی از شیر درست می‌شود. شیر پایه محصولات لبنی است و گران‌تر شدن آن روی قیمت بقیه اجناس هم اثر می‌گذارد.» تاثیر کرونا روی دخل محمدی ۴۰ درصد است و عمده مشتری‌های او را هم ساکنان محله تشکیل می‌دهند. او درباره واکنش مشتری‌ها نسبت به افزایش قیمت محصولات می‌گوید: «نهایتا به یک اعتراض کلامی ختم می‌شود؛ آن هم نه به من، به کسی که مسبب این مشکلات است. شیر و ماست و پنیر چیزی نیست که مثلا مرد خانواده به بچه‌هایش بگوید نخورید، چون گران است. اگر لبنیات نخورند پس چه بخورند؟ گوشت کیلویی ۱۴۰ هزار تومان؟» محمدی شیر را کیلویی ۵ هزار و ۸۰۰ تومان می‌فروشد. به گفته این فروشنده از ابتدای سال قیمت‌ها دوبار و هر بار ۲۰ درصد گران‌تر شده است: «اگر شیر گران شود بین ۱۰ تا ۲۰ درصد این محصولات گران‌تر می‌شوند. نرخنامه معینی هم وجود ندارد که بر اساس آن عمل کنیم منتها می‌دانم که قیمت‌های من و همکارانم تفاوت زیادی ندارد.» مشاهدات میدانی حرف او را تایید می‌کند، اختلاف قیمت بین لبنیات‌فروشی‌ها در همه محصولات به‌طور متوسط یک هزار تومان است. نکته قابل توجه حذف محصولی مثل کشک از ویترین لبنیاتی‌ها است: «اردیبهشت کشک درست کردم، اما فروش نرفت. هم گران تمام شد و هم در اولویت مردم برای خرید نیست. الان مشتری‌ها فقط به اولویت‌ها فکر می‌کنند.» به گفته او کشک کیلویی ۶۰ هزار تومان درآمد و «اگر ادامه می‌دادم تا الان گران‌تر هم شده بود.»

شرایط لبنیات‌فروشی‌های باز بد است، اما آن‌ها به ثبات رسیده‌اند. به‌طور متوسط واحد‌های این صنف ۴۰ درصد کاهش فروش داشته اند که دلیل اصلی آن شیوع کرونا است. همچنین با توجه به قصد دولت برای افزایش قیمت شیر، به گفته کاسبان انتظار می‌رود بین ۱۰ تا ۲۰ درصد قیمت این محصولات افزایش پیدا کند.