هنرمندانی که برای معاش ناگزیر از دستفروشی شده‌اند!

اقتصاد۲۴ -  مسعود طیبی کارگردان، نویسنده و مدرس تئاتر درباره شرایط نامناسبی که این روزها تئاتر با آن دست به گریبان است، گفت: در شرایط عادی و پیش از کرونا هنرمندان از وضعیت معیشتی متعادلی برخوردار نبودند اما به قول معروف «آب باریکه‌ای» بود که متاسفانه با این اپیدمی، در حال حاضر علاوه بر وضعیت ناپایدار و نامشخص بیمه هنرمندان، وضعیت درآمد آنها از کسب و کار اصلی‌شان یعنی تئاتر تقریباً به صفر رسیده و ناگزیر به مشاغل دیگری نظیر دستفروشی، ترشی فروختن، مسافرکشی، باربری و… روی آورده‌اند تا شاید با وجود حداقل درآمد و حداقل ایمنی، فقط مخارج روزمره خود را تامین کنند که البته در این شرایط اقتصادی همین مشاغل نیز تامین‌کننده مخارج نیست.

وی ادامه داد: امیدوارم مدیران ارشد فرهنگ و هنر کشور برای معیشت هنرمندان تئاتر چاره‌ای بیندیشند. مثلاً می‌توان هنرمندان را شامل حال بیمه بیکاری کرد یا حداقل دستمزد را به عنوان کارکنان غیررسمی وزارت ارشاد برایشان در نظر گرفت و برای تامین منابع آن با مراکزی که درآمد بیشتری دارند، برنامه‌ریزی و هم‌اندیشی کرد. مدیران می‌توانند چارچوبی در نظر بگیرند تا هنرمندانی که به طور معقول به چرخه کسب و کار تئاتر وارد شده‌اند و میزان یا سال‌های معینی فعالیت در زمینه تخصص خود در تئاتر داشته‌اند، شامل حال این حداقل دستمزد باشند. تعریف این چارچوب‌ها نیازمند همفکری مدیران ارشد و تصمیم سازان با اهالی تئاتر است.

بیشتر بخوانید:کوچک‌ترین بازیگر صفر بیست و یک چگونه انتخاب شد؟

طیبی افزود: با امید به آینده، آرزو می‌کنم مدیران ارشد تئاتر برای ساختار درآمدی هنرمندان در دوران پساکرونا و با اتکا به تجربه تلخ این دوران برنامه‌ریزی و تعریفی درست و جامعی ایجاد کنند چرا که اگر ما در این دوران همه‌گیری با معضل تعطیلی و درآمد صفر مواجهیم پس از پایان این تراژدی تلخ مشکل جدیدی در عرصه تئاتر بروز می‌کند؛ رقابت‌های ناسالم و همچنین کیفیت بیش از پیش پایین آثار نمایشی، چرا که محدودیت سالن‌های موجود در سطح کشور رقابت نابرابر و تنشی مضاعف به گروه‌ها برای امکان حضور در صحنه نمایش وارد می‌کند.

طیبی با اشاره به آسیب‌هایی که تعطیلات مقطعی به تئاتر وارد می‌کند، بیان کرد: همه مکان‌های پرتردد و فضاهایی که تجمع انسانی در آن‌ها انجام می‌شود، دشمنان خطرناک ما برای انتقال ویروس ناشناخته کووید ۱۹ محسوب می‌شوند اما به جرات می‌توانم بگویم با وجود دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های بهداشتی مرتبط با تماشاخانه‌های دولتی و خصوصی در صورت نظارت سختگیرانه برای رعایت حداکثری این پروتکل‌ها، سالن‌های تئاتر مکان امن‌تری از سفرها، مهمانی‌های خانوادگی، رستوران‌ها، کافی شاپ ها و سایر فعالیت‌های اجتماعی گروهی هستند.

این کارگردان تئاتر افزود: چون طبق پروتکل‌های مربوطه در سالن تئاتر، به دلیل بسته بودن صندلی‌های ردیف جلو، فاصله اجتماعی مجاز میان مخاطبان و بازیگران از یک سو و نیز به دلیل امکان استفاده یک در میان از صندلی‌ها، فاصله مجاز اجتماعی میان خود مخاطبان نیز از سوی دیگر رعایت می‌شود. علاوه بر این، مخاطبان تئاتر رو در روی هم نیز قرار ندارند. همچنین، الزام و نظارت قطعی مدیران سالن‌ها بر استفاده مخاطبان از ماسک در طول زمان نمایش نیز از خطر ابتلا می کاهد. درباره پلاتوها نیز باید مدیران تئاتر نظارت بیشتری بر تمهیدات بهداشتی این مکان‌ها اعمال کنند از جمله تقویت تهویه پلاتوها و نیز آموزش فرهنگ تمرین هنرمندان حتی با استفاده از ماسک که می‌تواند، امنیت بیشتری را برای هنرمندان و مخاطبان ایجاد کند.

وی یادآور شد: در حال حاضر فروش بلیت از طریق گیشه و به صورت کاغذی ممنوع است که البته امیدوارم مقدمه‌ای باشد برای کمک به حفظ محیط زیست و حرکت به سوی حذف بلیت کاغذی برای همیشه و ترویج فرهنگ خرید اینترنتی که البته در این رابطه نیز باید سایت‌های فروش بلیت از بسترهای مناسب و کاربری راحت‌تری برخوردار باشند لذا، هر طور محاسبه کنید، سالن‌های تئاتر نمی‌تواند بیشتر از رستوران‌ها، کافی شاپ ها، مسافرت‌ها، مهمانی‌های خانوادگی و سایر فعالیت‌های اجتماعی گروهی خطرناک باشد.

کارگردان نمایش «فقط چهل روزه بودم» تصریح کرد: اگر در یک نسبت منطقی بررسی کنیم میزان افرادی که در تئاتر و سینما به این بیماری مبتلا شده‌اند بسیار کمتر از سایر مشاغل دولتی و آزاد و سایر فعالیت‌های خانوادگی و اجتماعی گروهی است ولی سوال این است آیا ادارات، کارخانه‌ها و بانک‌ها خطرناک نیستند که تعطیل نمی‌شوند؟ آیا اهالی تئاتر نیاز به گردش مالی و کسب درآمد برای زندگی ندارند؟

طیبی در پایان صحبت‌هایش متذکر شد: از نظر من تلاش برای کشف راه‌های ممکن، بهتر است از غر زدن و تزریق ناامیدی بیشتر به بدنه کسب و کار تئاتری‌مان و همچنین بدنه جامعه. در طول تاریخ حتی بیماری نظیر طاعون هم نتوانسته روند اندیشه‌ورزی و تولید فکر را متوقف کند بنابراین در دنیای امروز که دانش و قدرت بشر پیشرفت قابل توجهی کرده است، به جای دست روی دست گذاشتن باید دست به دست هم دهیم و راه‌های تازه ای را برای زنده نگه داشتن تئاتر که شغل و کسب و کار ماست، بیندیشیم.