در بورس، کاسه‌ای زیر نیم کاسه است؟/ ریزش بورس در ۳۰ سال اخیر بی‌سابقه است/ تصمیم‌های یک شبه علیه سهامداران خرد

اقتصاد۲۴ - نوسان گیری روزانه در بورس بعد از یک ماه دوباره آزاد شد. این تصمیمی بود که سازمان بورس طی روز‌های گذشته گرفت تا دوباره برگ دیگری از تصمیم‌های غیر کارشناسی در این سازمان ورق بخورد.

نوسان گیری روزانه بورس ممنوع شد تا از تخلفات احتمالی جلوگیری شود و همچنین سرمایه گذاری در بورس ماهیت بلند مدت به خود بگیرد؛ موضوعی که البته موافقان و مخالفان خود را داشت حالا، اما بعد از یک ماه به حالت اول بازگشت.

همایون دارابی در این خصوص معتقد است: «ممنوعیت این معاملات که از پنجم مهرماه برقرار شد، تصمیم درست‌تری بود بود و امیدوار بودم که این تصمیم در شرایط فعلی ادامه پیدا کند. باید گفت این تصمیم تاثیر بلندمدتی بر بالانس بازار سرمایه ندارد و ما باید به سراغ تصمیماتی برویم که سرمایه‌گذاری بلندمدت و حضور معامله‌گران در بازار را به همراه داشته باشد. من درخصوص این تصمیم احساس خوبی ندارم چراکه معتقدم معاملات روزانه، فرآیندی است که در بازار مثبت باعث مثبت شدن بیش از اندازه می‌شود و در بازار منفی باعث شدت یافتن جو منفی خواهد شد.».

اما نوید اختری زاده کارشناس بازار سرمایه نظر مخالفی دارد. او به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: تبعات تصمیم‌های خلق الساعه و غیرکارشناسی در بازار سرمایه قابل مشاهده است. یکی از عوامل نامناسب بودن شرایط بازار همین تصمیم‌های یک شبه و غیر اصولی است. در هیچ کجای دنیا برای جلوگیری از ریزش یا اصلاح بازار اجازه نوسان گیری را سلب نمی‌کنند.

وی می‌افزاید: اینکه عده‌ای با دانش معامله و مسلط به علم انواع تحلیل و روان‌شناسی بازار هستند و از آن استفاده و نوسان گیری می‌کنند این پدیده غیر منطقی‌ای نیست. متاسفانه دوستان در سازمان بورس مدام صورت مسئله را پاک می‌کنند. در همان ابتدای مهر ماه که حقوقی‌ها فشار فروش سنگین ایجاد کردند بازار شروع به ریزش کرد. حقوقی حق دارد که سهم خود را بفروشد، اما مدل فروش آن‌ها طبیعی نبود.

بیشتر بخوانید: بورس از تحلیل خارج شده است/غلبه هیجان بر تعقل در شرایط فعلی بازار سرمایه

اختری زاده با بیان اینکه حقوقی‌ای که در صف فروش برای فروش سرخطی می‌زند نباید اسم خود را سهامدار حقوقی بگذارد، اظهار می‌کند: حقوقی معمولاً به صورت استاندارد در شرایط متعادل بازار سهام خود را می‌فروشد، اما حقوقی که به صورت آبشاری می‌فروشد بازار به این روز می‌افتد. سازمان بورس از ابتدا باید با این عوامل برخورد می‌کرد که نکرد و حالا امروز با تصمیم‌های غیر کارشناسی و تغییر آن، شرایط را بدتر می‌کند.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح می‌کند: فعالان بازار سرمایه با بستن نوسان گیری روزانه آن هم در شرایطی که وضعیت بازار اصلاً مناسب نبود مخالف بودند. بهتر بود تصمیم‌هایی گرفته می‌شد که حجم معاملات بهبود پیدا می‌کرد و نقدشوندگی بازار افزایش پیدا می‌کرد.

وی یادآور می‌شود: سازمان بورس نه‌تنها با بستن نوسان گیری روزانه بورس کمکی به بازار نکرد که ضربه مضاعفی را نیز به پیکر بی جان بازار سرمایه وارد آورد. دود تصمیم‌های یک شبه و غیر کارشناسانه به چشم سهامدارن خرد می‌رود و سهامداران حقوقی کمتر از این تصمیم‌ها ضربه می‌خورند.

کاسه‌ای زیر نیم کاسه است

از سوی دیگر شاخص بورس ۳ ماه است که دچار ریزش شده و کارشناسان معتقدند این ریزش در طول این سال‌ها بی سابقه بوده است، ریزشی که حالا سهامداران حقیقی را وادار به اعتراض خیابانی نیز کرده است.

این اتفاق درست دو روز بعد از گفته‌های حسن روحانی در خصوص اینکه مردم پول خود را به بورس واگذار کنند رخ داد. از آن روز به بعد برخی از سهام شرکت‌ها حتی تا ۷۰ درصد اصلاح داشته و هنوز هیچ نهادی به طور مستقیم برای رسیدگی به چرایی آن ورود نکرده است.

ریزش بورس مشکوک است؟

نوید اختری زاده در ادامه گفتگوی خود با اقتصاد ۲۴ درباره مشکوک بودن ریزش بورس می‌گوید: بحث سیاسی نمی‌کنیم، اما واقعیت امر این است که روال فروش‌ها در بازار سرمایه طی یک ماه گذشته طبیعی نیست. افرادی که ۲۵ تا ۳۰ سال است در بازار سرمایه فعال هستند این نوع از ریزش در بازار را ندیده اند.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه می‌دهد: نوسان و اصلاح ذات بازار سرمایه است، اما این مدل ریزش را طی این چندین سال ندیده ایم. برخی از سهم‌ها تا ۷۰ درصد اصلاح قیمت شده اند، اما همچنان در صف فروش هستند این یعنی یک جای کار می‌لنگد و یک کاسه‌ای زیر نیم کاسه است.

وی تاکید می‌کند: در این شرایط لازم است که سازمان بازرسی، قوه قضائیه، مجلس و نهاد‌های نظراتی ورود کنند تا ببینند چه اتفاقی در بازار رخ داده که بعد از ۴ ماه اصلاح مداوم باز هم دست‌هایی در سمت عرضه وجود دارد.

سهام عدالت متهم اصلی ریزش بورس؟

اختری زاده همچنین بخشی از ریزش بورس را به سهام عدالت مربوط می‌داند و می‌گوید: سهام عدالت یکی از عوامل در کنار سایر متغیر‌ها است که کمر بازار سرمایه را شکست. سهام عدالت را به صورت مستقیم قابل فروش در بازار کردند که فشار فروش مضاعف را در بازار ایجاد کرد. این هم یک تصمیم غیر کارشناسی در بازار سرمایه بود که البته مقصر آن ابتدا دولت و بعد سازمان بورس بود.

وی می‌افزاید: حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیون نفر سهام دار سهام عدالت هستند وقتی یک میلیون تومان آن ۱۵ میلیون می‌شود طبیعی است که افراد تمایل به فروش پیدا می‌کنند.

دولت پول‌ها را عمداً سوزاند؟

اختری زاده می‌گوید: این ریزش در بازار غیر طبیعی است. این ریزش‌ها سه ماه پشت سر هم معنا ندارد. تحقیقات میدانی هم نشان می‌دهد که سهامداران حقیقی کمتر فروشنده هستند.

وی تصریح می‌کند: در اوج بازار وقتی آقای روحانی گفت همه چیز را به بازار بسپارید و طلا و دلار نخرید و از دو روز بعد ریزش شروع شد برای کارشناسان بازار سرمایه ابهام ایجاد شد که شاید تیم مشاور دولت قصد این را داشتند که پول سمت بازار‌های دیگر برای ایجاد تورم نرود و با کمترین هزینه پول را بسوزانند.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید می‌کند: وقتی رئیس جمهوری یک کشور در رسانه‌های رسمی اعلام می‌کند که همه چیز خود را به بورس بسپارید حتی پدر و مادر‌ها که اطلاعی از بازار ندارند سرمایه‌های اندک خود را از بانک خارج کرده و وارد بازار می‌کنند که حالا ۵۰ تا ۶۰ درصد سرمایه شان سوخت شده و حالا هیچ کس هم پاسخگو نیست.

وی می‌گوید: آقای روحانی و تیم دولت بعد از آن تشویق مردم به بورس حالا یک کلمه هم از بورس صحبت نمی‌کنند و این ابهام را بیشتر می‌کند که هدف دیگری پشت ماجرا بوده است.

اختری زاده یادآور می‌شود: در حال حاضر تنها موضوعی که می‌توان به آن امیدوار بود ورود سازمان بازرسی، قوه قضائیه و نهاد‌های ناظر برای چک کردن کد‌های خاص، حقوقی‌هایی که با نیت خاص و بعد از این همه اصلاح همه فروشنده هستند و عوامل دیگر است.