بازار مسکن چگونه به تعادل می رسد؟

اقتصاد۲۴-با اینکه مسکن نیاز اولیه و ضروری مردم به شمار می‌رود اما در سال‌های اخیر به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده و همین مسئله چالش‌های بی‌شماری را برای خانوارها به وجود آورده است، بنابراین هرگونه تغییر در این بخش برای جامعه از اهمیت بالایی برخوردار است. اخیرا با مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا و درپی آن کاهش نرخ ارز در ایران انتظار کاهش قیمت در بازار مسکن ایجاد شد. اما اینکه این بخش از اقتصاد تا چه اندازه از تغییرات به وجود آمده تاثیر بپذیرد خود جای سوال دارد. به گفته برخی از مسئولان و کارشناسان کاهش قیمت مسکن در صورت ثبات نرخ ارز، قطعی خواهد بود و حالا که ارز تمایل به کاهش نرخ دارد قطعا در ماه‌های آتی کاهش قیمت مسکن را شاهد خواهیم بود. محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی در گفت‌وگو با ایرنا با اشاره به کاهش قیمت ارز، گفت که تداوم کاهش نرخ ارز قیمت مسکن را کاهش خواهد داد. به گفته وی ریزش نرخ ارز و طلا به‌طور طبیعی، کالا و خدمات و از جمله مسکن را متاثر می‌کند. اگرچه قیمت‌ها با رشد ارز و طلا افزایش می‌یابد، اما هنگامی که با کاهش قیمت ارز در بازار مواجه هستیم، بازگشت قیمت‌ها به راحتی ممکن نیست.

وزیر راه و شهرسازی گفته بود: ا«کنون و با وجود کاهش چشمگیر قیمت ارز، بازار در برگشت قیمت‌ها از خود سرسختی نشان می‌دهد و چسبندگی دارند که باید برای حل این مشکل، مداخله شود.»
اسلامی کاهش قیمت مسکن را در شرایط فعلی، انتظاری به‌جا، مورد تایید و کاملا درست اعلام کرد و گفت: «تداوم کاهش قیمت ارز قیمت مسکن را کاهش خواهد داد.»
این مسئله درحالی مطرح می‌شود که برخی از تحلیلگران معتقدند اتفاقات سیاسی شاید بتواند در مدت کوتاهی بر نرخ ارز تاثیرگذار باشد اما شرایط برای بازار مسکن به شکل دیگری بوده و کاهش قیمت خانه نیازمند زمان است.

بیشتر بخوانید: خریداران خانه جلو نمی‌آیند

مسکن ملی باعث کاهش قیمت واحدهای مسکونی می‌شود؟

البته کاهش نرخ ارز و تغییرات ایجاد شده تنها باعث ایجاد انتظار برای کاهش قیمت مسکن نبوده و طرح مسکن ملی نیز یکی از دلایلی است که صحبت ریزش قیمت‌ها در این بخش را بر سر زبان انداخته است. به اعتقاد برخی از کارشناسان با ساخت و تحویل واحدهای مسکن ملی، قیمت مسکن و اجاره‌بها کاهش یافته و بازار به ثبات و آرامش نسبی می‌رسد. این در حالی است که عده‌ای دیگر از کارشناسان بر این باورند طرح‌هایی همانند مسکن ملی نمی‌تواند نیاز جامعه را پوشش دهد، بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که ساخت و تحویل مسکن ملی گره‌ای را از مشکلات بازار مسکن باز کند.

به گفته آنها اگر روزهای اخیر بازار مسکن با تحرکاتی همراه بوده به دلیل جوروانی ناشی از تغییرات بازارهای موازی است و مسکن ملی نمی‌تواند دلیل انتظار کاهش قیمت مسکن باشد. محمود فاطمی‌عقدا، از جمله کارشناسانی است که تغییر بازار مسکن را پیرو تغییرات بازارهای موازی می‌داند. وی با بررسی رابطه وابسته بازارهای اقتصادی و میزان تاثیرپذیری آنها از یکدیگر به «ابتکار» می‌گوید: ایجاد تلاطم در یک بازار به‌طور حتم تلاطم در بازارهای دیگر را به دنبال خواهد داشت. به عبارتی دیگر بازار ارز، طلا، سکه، خودرو و مسکن بازارهای به‌ یکدیگر متصل و وابسته بوده و تابع شرایط سیاسی و اقتصادی روز کشور هستند. بنابراین طبیعی است هنگامی که بازار ارز دچار تغییراتی شود به دنبال آن بازار طلا تغییراتی را شاهد خواهد بود و پس از آن به طور حتم بازار مسکن هم از شرایط به وجود آمده تاثیر می‌پذیرد.

این کارشناس بازار مسکن در ادامه صحبت‌هایش به نوع رفتار محتکران واحدهای مسکونی اشاره می‌کند و در این‌باره می‌گوید: اخیرا ما شاهد تنش‌ها و تغییراتی در بازارها بودیم و این مسئله در بازار مسکن باعث شد افرادی که واحدهایی را خریداری کرده و آنها را خالی نگه داشته‌اند دچار نگرانی شوند. هنگامی که بازار مسکن با چنین رویدادهایی روبه‌رو می‌شود همان افراد به محض اینکه ببینند بازار به سمت تغییر می‌رود و ممکن است در آینده اتفاقاتی رخ دهد که قیمت ارز و سکه کاهش یابد و یک ثبات و پایداری در آن بازارها ایجاد شود قطعا تغییر رویه ‌داده و واحدهای خالی خود را به بازار عرضه می‌کنند. به همین دلیل است که هرگونه تغییر مثبت در بازارهای دیگر انتظار استارت کاهش قیمت در بازار مسکن را ایجاد می‌کند.

فاطمی‌عقدا با اشاره به تاثیر واحدهای مسکونی ملی بر کاهش قیمت بازار ادامه می‌دهد: من گمان می‌کنم دلیلی که این‌روزها صحبت از کاهش قیمت مسکن را به میان آورده، همین تغییرات ایجاد شده در بازارهای موازی است. از سوی دیگر برخی از تاثیر پروژه مسکن ملی بر کاهش قیمت‌ها در این بخش صحبت می‌کنند همانطور که اشاره کردم انتظار کاهش قیمت مسکن بیشتر به دلیل تغییرات اخیر است نه ساخت واحدهای ملی، چراکه حجم این پروژه در حدی نیست که بتواند بازار را تحت‌الشعاع قرار دهد. واقعیت این است که نیاز ما بیش از واحدهای برنامه‌ریزی شده مسکن ملی بوده و حجم ساخت‌وسازها نمی‌تواند تمام نیازها را پوشش دهد.

راهکار کنترل قیمت‌ها در بازار مسکن

وی از راهکاری برای به تعادل رسیدن قیمت‌ها در بازار مسکن یاد می‌کند: گر دولت در راستای برطرف کردن نیاز کشور بتواند طرح یک‌ میلیون واحد مسکونی در سال را استارت بزند، از سوی دیگر متقاضیان شروع این پروژه را شاهد باشند و مطمئن شوند که یک میلیون واحد مسکونی به بازار عرضه و از آنها بهره‌مند می‌شوند قطعا کمر قیمت‌ها شکسته و بازار متعادل ‌خواهد شد. تا زمانی که دولت نیاز بازار مسکن را برطرف نکند، یا حداقل روند برطرف‌کردن نیاز استارت نخورد و مصرف‌کنندگان تصمیمات و اقدامات را لمس نکنند بعید می‌دانم بازار مسکن بتواند در مدت‌طولانی از اتفاقات مثبت تاثیرپذیر باشد. شکسته‌شدن قیمت‌های نجومی و رسیدن به حد معقول نیازمند برنامه‌های دقیق است و تا تغییرات بنیادی رخ ندهد ما نمی‌توانیم شاهد به تعادل رسیدن بازار و قیمت‌های معقول مسکن باشیم.

منبع: ابتکار