اقتصاد۲۴ - دولت با مصوبه مجلس موافق نیست و آن را برای روند فعالیتهای دیپلماتیک مضر میداند/ ابراز خرسندی از تقدیم لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور در موعد مقرر به مجلس/ احساس میکنیم شرایط سال آینده با دههای که گذشت، کمی متفاوت خواهد بود
حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت گفت: بسیار علاقمند بودم طبق روال سالهای گذشته سخنان امروز من خطاب به مردم عزیز و نمایندگان محترم در خانه ملت و در صحن علنی مجلس شورای اسلامی ایراد میشد.
رئیس جمهور با بیان اینکه گمانهزنیهایی که ممکن است در رسانهها مطرح شود که عدم حضور امروز من در مجلس شورای اسلامی به خاطر مصوبه دیروز مجلس شورای اسلامی است، تصریح کرد: البته دولت با آن مصوبه موافق نیست و آن را برای روند فعالیتهای دیپلماتیک مضر میداند، اما نرفتن به مجلس صرفا به دلیل پروتکلهای بهداشتی و نه مساله دیگر بوده است.
روحانی در ادامه به اهمیت خاص و ویژه بودجه امسال اشاره کرد و گفت: اساسا سال ۱۴۰۰ از جهاتی سال ممتاز و حائز اهمیت است. اولا سال آینده سال پایانی قرن چهاردهم و در آستانه ورود به قرن جدید خواهیم بود و از طرف دیگر این بودجه در زمانی به مجلس شورای اسلامی تقدیم میشود که احساس میکنیم شرایط سال آینده با دههای که گذشت از آغاز سال ۹۰ تا امروز، کمی متفاوت خواهد بود.
رئیس جمهور اظهار داشت: دشمنان همه توان خود را برای تسلیم مردم ایران در این دهه به کار گرفتند و به ویژه در سه سال اخیر تحریم را به یک جنگ تمام عیار اقتصادی تبدیل کردند. اما در عین حال فکر میکنیم با شکست این جنگ و فشار حداکثری، شرایط در سال آینده شرایط متفاوتی خواهد بود.
روحانی افزود: البته این شرایط متفاوت نه تنها به خاطر اینکه ترامپ با سیاستهای غلط خود نسبت به ایران و جهان شکست خورد، بلکه هر دولتی در آمریکا روی کار میآمد به خاطر شکست جنگ اقتصادی و فشار حداکثری، ناچار بود در برابر ملت ایران سر تسلیم فرود بیاورد.
روحانی در بخش دیگری از سخناش اظهار کرد: نباید به خاطر رقابتهای سیاسی و انتخاباتی که از الان هم برای انتخابات ۱۴۰۰ زود است، اخلاق و حقایق را زیر پا بگذاریم؛ باید واقعیتها را شفاف و روشن و با آمار درست به مردم بگوییم.
رئیس جمهور با بیان اینکه قبل از آمدن ترامپ عدهای به ویژه صهیونیستها، ارتجاع منطقه و تندروهای آمریکا با برجام مخالف بودند عنوان کرد: اینها با همه توان میخواستند برجام به نتیجه نرسد، ولی نتوانستند چرا که دولت قبلی آمریکا تا حدی با مدیریت و جهان آشنا بود. اما پس از آن کسی آمد که مدیریت و تدبیر نمیدانست و به راحتی با پول عربستان و فشار صهیونیستها و تندروها به هر سمتی که آنها میخواستند حرکت کرد و متاسفانه این معاهده را که میتوانست مفید باشد زیرپا گذاشت.
بیشتر بخوانید: شورای نگهبان طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریمها را با ۳ ایراد به مجلس باز میگرداند
وی در ادامه یادآور شد: ما باید همه آمار سالهای گذشته را در زمینههای مختلف مورد توجه قرار دهیم از جمله در زمینه انرژی هستهای که شرایط امروز هستهای ما به مراتب بهتر از هشت سال پیش است. ما از سانتریفیوژهای IR ۱ و IR ۲ که در بخشی هم ناقص بود به IR ۸ و IR ۹ رسیدهایم و امروز قادریم IR ۲ M را در زنجیرههای متعدد ایجاد کنیم و با IR ۶ زنجیره غنی سازی داشته باشیم. در حالی که در هیچ زمانی چنین قدرتی نبوده و از لحاظ امکانات تحقیق و توسعه شرایط هستهای ما از هر زمانی بهتر است.
روحانی اضافه کرد: بسیاری از توفیقات ما در شرایطی به دست آمده که درآمد ما که در سال ۹۶ بهترین درآمد بود به اندازه بدترین درآمد دولت قبل نبوده است. ما در بهترین حالت ۶۵ میلیارد دلار درآمد داشتیم در حالی که در دولت قبل متوسط صد میلیارد دلار و در سال ۹۰، ۱۱۹ میلیارد دلار درآمد نفتی وجود داشت. اما با وجود محدودیتهای درآمدی که ما در این مدت داشتیم توانستیم پیشرفتهای خوبی حاصل کنیم.
رئیسجمهور با بیان اینکه این دولت در شرایطی سال ۹۲ فعالیت خود را اغاز کرد که برای اولین بار بعد از جنگ تحمیلی شرایط رکود تورمی عمیقی را در کشور شاهد بودیم، گفت: در آغاز فعالیت دولت، با تورم بیش از ۳۴ درصدی و رشد اقتصادی منفی ۷.۷ مواجه بودیم.
وی افزود: این دولت توانست طی ۶ ماهه اول فعالیت خود در هر دو مسئله تورم و رکود، تغییرات اساسی در کشور ایجاد کند به طوری که با تلاشها و اقدامات انجام شده همان سال تورم به ۱۵.۶ درصد رسید و در زمینه رشد اقتصادی هم به عدد مثبت ۳.۲ رسیدیم.
روحانی ادامه داد: برغم اینکه در بخش دوم سال ۹۳ قیمت نفت با سقوط بی سابقه از ۱۲۰ دلار به ۳۰ دلار تنزل کرد، توانستیم کشور را بدون تکانههای اقتصادی اداره کنیم و در عین حال مذاکرات هستهای را هم در سال ۹۳ و ۹۴ ادامه دهیم و در سال ۹۴ با دستیابی به توافق هستهای گشایشهای بسیار مهمی در کشور ایجاد شد و اقتصاد شرایط جدیدی پیدا کرد.
وی بهره برداری تعداد زیادی از فازهای پارس جنوبی، افتتاح کارخانجات متعدد پتروشیمی و همچنین تکمیل و به بهره برداری رسیدن پالایشگاه خلیج فارس را از اتفاقات مهم کشور بعد از امضای برجام و گشایشهای اقتصادی عنوان کرد و افزود: شرایط کشور به طور کلی عوض شد تا جایی که در سال ۹۵ بالاترین رشد اقتصادی جهان با مثبت ۱۴.۵ برای ایران به ثبت رسید.
رئیسجمهور همچنین تک رقمی شدن نرخ تورم در سالهای ۹۴، ۹۵ و ۹۶ و حتی ماههای اولیه سال ۹۷ را مورد اشاره قرار داد و گفت: شرایط اقتصادی که در طول فعالیت این دولت ایجاد شده در متوسط ۵۰ ساله کشور بی نظیر بوده است.
روحانی در ادامه به فعالیتهای انجام شده از سوی این دولت در بخش اشتغال اشاره کرد و با بیان اینکه از سال ۸۵ تا ۹۱ رشد اشتغال خالص کشور تقریبا صفر بوده است، یادآور شد:از سال ۹۳ شاهد دو پدیده بودیم. یکی اینکه جمعیت فعال ما یک مرتبه افزایش یافت. همین الان که سال سختی را میگذرانیم بیکاری ما از نظر آمار کاهش یافته و مشکلی که داریم این است که جمعیت فعال هم کاهش یافته و مردم به دلایل مختلف مثل شرایط اقتصادی یا بیماری، دنبال شغل نمیروند.
رئیس جمهور افزود: از سال ۹۳ به بعد روند جمعیت فعال رو به افزایش بود و در دو فصل بیش از ۹۰۰ هزار نفر جمعیت فعال افزایش پیدا کرد و هم زمان اشتغال ما هم افزایش یافت. از سال ۹۳ تا ۹۶ اشتغال ما به طور متوسط ۷۰۰ هزار نفر بوده که در جهان بی سابقه است در چند سال پشت سر هم چنین اشتغالی وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: تا سال ۹۷ با وجود فراز و نشیبهای فراوان و کاهش قیمت نفت و طولانی شدن مذاکرات و مسائل دیگر توانستیم در شرایط سیاسی و اقتصادی در کلیه پایههای قدرت مقاومت کشور را در برابر فشارهای بیرونی تقویت کنیم. به برکت همین فضا هر قطعنامه آمریکا در شورای امنیت ناموفق بود.
رئیس جمهور افزود: در حالی که در دوران قبل از سال ۹۲ برای هر قطعنامه علیه ایران حتی روسیه و چین هم رای مثبت میدادند، اما در این دوره شرایط و قدرتی به وجود آوردیم که آمریکا در سازمان ملل یک یا دو رای بیشتر نداشت و همه قدرتها از جمله اتحادیه اروپا و روسیه و چین با آن مخالفت میکردند. این موضوعات تنها سیاسی نبود و در مسائل حقوقی هم در هر دادگاهی علیه آمریکا در مراحل اولیه موفق بوده و در مراحل نهایی که هم مسیر آن طی میشود امیدواریم موفق باشیم.
رئیس جمهور با تاکید بر این که این مسائل باعث شد قدرت دفاعی کشور بیش از هر زمانی تقویت شود خاطرنشان کرد: الان قدرت دفاعی ما با هشت سال قبل قابل مقایسه نیست مخصوصا در سلاحهای راهبردی در دریا، هوا، موشک، پدافند و ... اگر مقایسه کنید میبنید که قدرت ما چندبرابر شده و این در سایه موفقیتهایی بود که در فضای ایجاد شده به وجود آمد و توانستیم بنیه دفاعی را از هر زمان قویتر کنیم.
وی در ادامه بیان کرد: ما از سال ۹۷ با وجود فشارهای جدید بین المللی و شروع جنگ اقتصادی علیه کشورمان نگذاشتیم کشور دچار تکانههای شدید شود. به سالهای ۹۱ و ۹۲ برگردید که تحریم سال ۹۰ با کشور چه کرد و مردم برای کالاهای اساسی چگونه صف میبستند، اما در سال ۹۷ هیچ صفی ایجاد نشد چرا که دولت کالاهای اساسی را به وفور فراهم کرد.
وی ادامه داد: ما در سال ۹۸ شروع به کنترل اوضاع کردیم و کنترل تورم و رشد اقتصادی آغاز شد از اردیبهشت ۹۷ رشد اقتصادی و حتی رشد صادرات غیر نفتی در حال بهتر شدن بود، اما متاسفانه در اواخر سال ۹۸ دنیا با بحران جدیدی به نام کرونا مواجه شد که در صد سال اخیر بی سابقه بوده است و همه کشورها دچار مشکل شدند و ما هم دچار مشکل شدیم.
روحانی خاطرنشان کرد: در سال ۹۹ صادرات و واردات ما افت کرد و در شرایطی قرار گرفتیم که در هشت ماه اول امسال از نظر وزنی ۱۴ درصد و از نظر ارزشی ۱۹ درصد صادرات غیر نفتی ما کاهش پیدا کرد. درآمد نفتی ما هم در سالهای ۹۷، ۹۸ و ۹۹ کاهش پیدا کرد و به دلایلی که روشن است فروش نفت را برای ما با دشواری مواجه کردند و مشتریهای ما برای خرید نفت دچار مشکل شدند. چرا که ما برای صادرات مشکلی نداشتیم.
رئیس جمهور همچنین اظهار کرد: با وجود اینها خوشحالیم که شرایط امروز به سمت بهبودی تدریجی حرکت میکند و امید مردم برای آینده بیشتر شده و محاسبات مردم این است که جنگ اقتصادی رو به پایان است و محاسبات جهانی این گونه است که فشار حداکثری راه به جای نبرده است. آنها میخواستند ما را فلج کنند و شرایط زندگی را برای ما غیر قابل تحمل کند که در این زمینه ناموفق بودند. البته مردم در این مدت در تمام زمینهها فشارهای زیادی را تحمل کردند، اما دولت و مردم و سایر قوا و نهادها در کنار یکدیگر با جنگ اقتصادی و کرونا هم زمان مقابله کردند.
رئیس جمهور با بیان اینکه در ماههای اخیر شاهد حرکت مثبتی در اقتصاد هستیم یادآور شد: در مهر امسال نسبت به پارسال تولید و فروش ما با رشد ۵.۶ درصد در فروش و ۱۱.۵ درصد در تولید بهتر شده است. در هفت ماه ابتدای سال در صنعت با رشد ۶.۴ درصد و در فروش با رشد ۸.۹ درصد مواجه هستیم. اینها در حالی است که در تامین دلار مشکل داشتیم، اما با وجود این در تولید داخلی با رشد مواجه شدهایم.
وی در بخش دیگری از صحبتهای خود به لایحه بودجه ۱۴۰۰ که امروز به مجلس شورای اسلامی تقدیم میشود اشاره کرد و گفت: در بودجه رقم درآمد عمومی ۸۴۱ هزار میلیارد تومان است که افزایشی است و معتقدیم با کمک هم این رقم قابل تامین است. مالیات، گمرکات، عوارض، فروش نفت، فروش اوراق و فروش سهام درآمدهای اصلی بودجه ما را تشکیل میدهد.
وی ادامه داد: ما همه امکانات را بسیج کردیم و شرایط را مساعد میدانیم که سال بعد فروش نفت را افزایش دهیم و در بودجه میزان فروش نفت را دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت و معیانات در نظر گرفتیم. البته این به معنای اتکای بودجه به نفت نیست بلکه به معنای این است که این میزان قابل فروش است. اتکای ما به نفت در بودجه مثل سالهای گذشته و سال جاری خواهد بود و این افزایش درآمد نفتی ما در دو سرفصل توسعه و توانمندسازی مردم محروم مصرف خواهد شد.
روحانی در ادامه تاکید کرد: ممکن است بعضیها بگویند دولت بر مبنای خوش بینی به حل مذاکرات هستهای و حل بقیه مشکلات چنین پیش بینی را انجام داده است. ما دو میلیون بشکه نفت یا در سطح بین الملل یا در داخل خواهیم فروخت. اما بخشی از درآمد نفت صرف بودجه جاری نخواهد شد و اضافه فروش نفت ما برای توسعه راه، راه آهن، ترانزیت، بنادر، نیروگاهها، زیرساختهای نفت و گاز و در ذیل تیتر توسعه و تیتر توانمندسازی مردم محروم به کار خواهد رفت و سال بعد که نفت بیشتری میفروشیم درآمد آن برای این مسائل مصرف خواهد شد. پس نباید این اشتباه رخ بدهد که اتکای دولت در بودجه به نفت بیشتر شده است.
رئیس جمهور همچنین بیان کرد: مثل سالهای قبل علاقه مندیم سهام شرکتهای دولتی را عرضه کنیم و ۹۵ هزار میلیارد تومان در بودجه برای فروش سهام پیش بینی شده است که این باعث ورود مردم به اقتصاد و واگذاری مدیریت به مردم میشود و میتواند شرایط خوبی برای کشور ایجاد کند. فروش سهام و اوراق در حد مورد نیاز از منابع درآمدی ماست و از طرفی ممکن است بخشی از سهم نفت در بازار داخلی فروخته شود.
روحانی افزود: تلاش ما این است که از این منابع برای توسعه استفاده کنیم مثل دولت الکترونیک و حمایت از شرکتهای دانش بنیان که بسیار برایمان مهم است و در بودجه پیش بینی شده است. امیدواریم بتوانیم دولت الکترونیک را تا خرداد ۱۴۰۰ به ثمر برسانیم.
وی اضافه کرد: در این هفته شاهد یک افتتاح مهم بودیم که سامانه جامع تجارت بود این سامانه یعنی شفافیت، مبارزه با فساد، پیش بینی درست نیازمندی مردم، کنترل تمام انبارها، سرعت یافتن کار گمرک و بانک مرکزی و صمت از یک پنجره واحد. بخش عمده این سامانه در ۹ آذر ۹۹ افتتاح شد و بخش بعدی در بهمن و بخش سوم آن در آخر سال افتتاح میشود و امیدواریم تا پایان سال این سامانه به طور کامل فعال شود.
رئیس جمهور با تاکید بر این که دولت به مسئله دولت الکترونیک و شرکتهای دانش بنیان توجه خاصی دارد یادآور شد: حمایت از شرکتهای دانش بنیان که در این مدت داروها و نیازهای کرونایی ما را تامین کردند و در سایر بخشهای تولید تلاش میکنند حائز اهمیت است. از طرفی برخی امور که به ظاهر ممکن است جنبه بودجه جاری داشته باشد، ولی در باطن نیست نیز مهم است. مثل دانشگاه ها، پارکهای علم و فناوری، آموزش و پرورش و بخش سلامت که ظاهر آن بودجه جاری است. اما همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند اینها واقعی و عمرانی هستند چرا که با آن در حال تامین نیروی انسانی و حفظ سلامت جامعه هستیم.
وی با اشاره به این که در بودجه تلاش شده به اقشاری که در فشار هستند کمک شود عنوان کرد: در بودجه ۱۴۰۰ افزایش حقوق کارمندان و بازنشستگان ۲۵ درصد و معافیت مالیاتی از سه به چهار میلیون رسیده و حداقل دریافتی را از ۲.۸ به ۳.۵ رساندهایم. ۱۶ هزار میلیارد تومان برای مبارزه با فقر مطلق قرار دادیم و کمک معیشتی به ۶۰ میلیون نفر و یارانه برقرار است و بیمه رایگان برای ۳۰ میلیون نفر در نظر گرفته شده است. ضمن این که اعتبارات بخش سلامت را به بیش از دو برابر رساندهایم و استخدام سه هزار نیروی جدید بهداشت و درمان در نظر گرفته شده است.
رئیس جمهور با بیان این که بودجه عمرانی ۱۰۴ هزار میلیارد تومان خواهد بود اظهار کرد: امیدواریم با این بودجه بتوانیم طرحهای استانی و ملی را سریعتر تکمیل کنیم. ضمن این که در بودجه توجه خاصی به تولید، اشتغال، اقشار محروم و آنهای که درآمد ثابتی دارند شده است و مسئله اشتغال، عدالت اجتماعی و حمایت از صندوقهای تامین اجتماعی از مسائل مهم بودجه بوده است. ما تلاش کردیم از طرق بودجه در مولدسازی ظرفیتهای منطقهای از طریق توسعه حمل و نقل و زیر ساختهای ریلی و جادهای و بندری ظرفیتها را افزایش دهیم و در موضوع شرکتهای دانش بنیان و مبارزه با کرونا اقدامات خود را بهتر ادامه میدهیم.
روحانی در پایان گفت: همچنین مسئله آب، محیط زیست، زیرساختهای نفت و گاز و پتروشیمی، آموزش و پرورش، ارتقای بهره وری، مبارزه با فساد و ارتقای امنیت قضایی با زیر ساختهای کشاورزی در بودجه در نظر گرفته شده است. امیدواریم در بودجه ۱۴۰۰ برای ادامه تولید و حمایت از اقشار مستضعف و شرکتهای دانش بنیان توفیق یابیم. از مجلس هم خواهش میکنیم که بودجه را در زمان مقرر تصویب کند و طبق معمول در بهمن به ما برگرداند تا بتوانیم به موقع آیین نامههای آن را تصویب کنیم و در سال ۱۴۰۰ به خوبی به آن چه در بودجه در نظر گرفته شده است دست یابیم.