اقتصاد۲۴ - یکی از عوامل مهم و موثر در پویایی اقتصاد توسعه پایدار هر کشور، گردشگری است. از گذشتههای دور انگیزههای گوناگونی همچون تجارت، آموزش، زیارت، ماجراجویی و.. برای شروع سفر وجود داشته است. اما پس از آشنایی بشر با طب پزشکی و انتقال دانش پزشکی نوع جدیدی از گردشگری در میان انواع آن شکل گرفت که بیشتر به منظور حفظ، بهبود و دستیابی مجدد به سلامت جسمی و روحی بود و به همین منظور افراد چه برای درمان و چه برای آشنایی با شیوه های درمانی جدید از مکانی به مکان دیگر سفر میکردند.
در واقع گردشگری سلامت یا توریسم درمانی یکی از شاخههای صنعت گردشگری بهشمار میآید که به دلیل اهمیت بالای آن و تاثیری که میتواند در اقتصاد یک منطقه بگذارد در بسیاری از کشورها مورد توجه قرار گرفته و بودجه قابل قبولی برای آن اختصاص داده اند.
مالزی، هند، ترکیه، ایتالیا و تایلند تا پیش از شیوع ویروس کرونا جزو برترین کشورها در زمینه گردشگری سلامت بودند. اما بیماری کووید ۱۹ در سال ۲۰۲۰ بازار جهانی گردشگری را با کاهش ۶۰ درصدی مواجه کرد و از همین روی گردشگری سلامت نیز در این دوران لطمه خورد، اما گزارش موسسه جهانی سلامت نشان میدهد که گردشگری سلامت تا سال ۲۰۲۲ رشد ۷.۵ درصدی داشته باشد.
هر چند تا پیش از این اروپا مقصد بیشتر تورهای سلامتی مسافران سراسر دنیا بوده، اما گزارشها حاکی از آن است که روشهای درمانی بومی، درمانهای سنتی باستانی/ معنوی، گیاهان و جنگلهای بومی، لجن درمانی، مواد معدنی و.. از جذابیتهای منطقه آسیا و اقیانوسیه در زمینه گردشگری سلامت هستند و در سالهای اخیر افراد بسیاری با آشنایی بیشتر با این نوع از طب علاقه بیشتری برای سفرهای درمانی به شرق و استفاده از تجربیات سلامتی شرقی پیدا کردهاند.
اگرچه شیوع کرونا در کاهش این نوع گردشگری موثر بوده، اما به نوعی همین بیماری موجب شد تا افراد جدیدی برای درمان کرونا و پیشگیری از آن به علم پزشکی شرقی توجه بیشتری کنند که ممکن است در آینده و با ریشه کن شدن این بیماری، گردشگری سلامت به نوع دیگری در کشورهای شرقی رونق پیدا کند.
گردشگری سلامت همچنین در چند سال گذشته رشد و پیشرفت زیادی را در ایران داشته است و به خصوص مناطق آزاد کشور توانسته اند پیشرفتهای چشم گیری در این زمینه داشته باشند. مناطق آزاد ارس، اروند و کیش بیشترین پتانسیل و پیگیری را برای جذب گردشگر سلامت داشته اند و تلاش کرده اند در طی سالهای اخیر زیرساختهای مورد نیاز برای این صنعت را فراهم آورند.
در میان مناطق آزاد کشورمان، منطقه آزاد کیش به دلیل ظرفیتهای فراوان در زمینه جذب گردشگر،بیشترین پتانسیل را برای پیشرفت در زمینه گردشگری و به خصوص توریسم سلامت دارد. این منطقه امروز در تلاش است تا با توسعه زیرساختهای گردشگری از ظرفیتهای منطقه برای توریسم سلامت نیز بهره بیشتری ببرد.
بیشتربخوانید: کارنامه درخشان منطقه آزاد کیش در رونق گردشگری سلامت
به گفته غلامحسین مظفری، مدیر عامل سازمان منطقه آزاد کیش وجود امکانات اقامتی و زیرساختهای گردشگری از جمله ۵۰ هتل با بیش از ۱۳ هزار تخت در جزیره کیش، عدم نیاز به دریافت روادید برای سفر ایرانیان خارج از کشور و گردشگران خارجی، برخورداری از خطوط پروازی و حمل و نقل دریایی بین کیش با کشورهای حوزه خلیج فارس از مزیت های اقتصادی و زیرساختهای گردشگری از جمله گردشگری سلامت در جزیره کیش است.
وی همچنین خاطر نشان کرد: ذکر این نکته لازم است که علاوه بر هتلهای فعال در جزیره، ۵۱ هتل جدید نیز در دست ساخت و ۲ هتل نیز در حال تعمیر است که ظرافیتهای اقامتی جزیره را در آینده به شدت افزایش خواهد داد. همچنین ۹ پروژه مشخص و مدون برای سرمایه گذاری در حوزه سلامت در بسته فرصتهای سرمایه گذاری کیش تعریف شده است. درخصوص توسعه گردشگری سلامت درپی نشستهایی که با مسئولان مرتبط در وزارت بهداشت داشتیم تلاش شده گامهای جدی برای فعالیت سرمایه گذاران حوزه گردشگری سلامت کشور درکیش برداشته شود.
بیمارستان کیش که از سال ۱۳۷۲ در این جزیره آغاز به کار کرده است یکی از مهمترین ظرفیتهای این منطقه برای جذب گردشگر سلامت است و با هدف ارائه خدمت به بومیان، ساکنین و گردشگران تاسیس شده است. در حقیقت از سال ۱۳۹۲ هدف و رویکرد بیمارستان به سمت گردشگری سلامت پایه ریزی شد و ظرفیت بیمارستان از ۳۲ تخت به ۶۴ تخت افزایش یافت و بخش های مختلف با توجه به استانداردهای جهانی توسعه یافت.
پیش از شیوع ویروس کرونا، دفتر گردشگری سلامت (I.P.D) در کیش گشایش و بخشهای درمانی و تجهیزات پزشکی برای پذیرش بیماران بین المللی در بیمارستان کیش ارتقا یافت که قدم مثبتی در زمینه گردشگری سلامت در منطقه آزاد کیش بود و به گفته مسئولین این بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی هر ماه پذیرای گردشگران سلامت از کشورهای کانادا، ایرلند، آلمان و انگلیس برای انجام اعمال زیبایی صورت، زایمان و دریافت خدمات درمانی بود که با شیوع کرونا این روند متوقف شد.
بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی کیش در سالهای اخیر برای معرفی ظرفیتهای پزشکی، تجهیزات و خدمات رسانی خود در رویدادها و نمایشگاههای بین المللی مختلفی شرکت کرده است از جمله عمان هلث ۲۰۱۸ که با هدف جذب گردشگران سلامت و آگاهی دیگر کشورها از شرایط موجود، شناخت فرصتهای تجاری جدید و گسترش شبکههای بازرگانی با کشورهای حاشیه خلیج فارس بوده است نقطه عطفی در فعالیت این بیمارستان است.
یکی از اتفاقات مثبت در زمینه توسعه گردشگری سلامت در کیش، ساخت نخستین شهرک سلامت و تندرستی با هدف توسعه هرچه بیشتر صنعت گردشگری سلامت است که تفاهم نامه آن میان سازمان منطقه آزاد کیش و شرکت اورینتال میس مالزی به امضا رسید تا گردشگران داخلی، کشورهای عضو اکو و خاورمیانه با توجه شرایط ویژه کیش از آن استفاده کنند.
از ویژگیهای مثبت گردشگری سلامت در منطقه آزاد کیش، میتوان به عدم نیاز به صدور روادید، هزینههای درمانی ارزان، خدمات با کیفیت، کادر درمانی مجرب، امکانات خوب شهری و اقامتی، آرامش وامنیت جزیره را نام برد که گردشگران سلامت میتوانند نه تنها از سراسر کشور بلکه از کشورهای منطقه و جهان برای استفاده از این شرایط بهرهمند شوند.
جزیره کیش سالانه پذیرای حدود٢ میلیون گردشگر است و امروز نیز با وجود بیماری کووید 19 توانسته در جذب گردشگر و کنترل بیماری در جزیره و اجرای پروتکل های بهداشتی موفق عمل کند.
با توجه به سیاستهای سازمان منطقه آزاد کیش در راستای دستیابی به اهداف کلان گردشگری و رونق اقتصادی، طرحهای بزرگی در این منطقه در حال اجرا است تا ظرفیت پذیرش گردشگر به سالانه ٦ میلیون نفر افزایش یابد این مهم هر چند ممکن است با شیوع کرونا دچار تغییراتی شده باشد، اما فرصت مناسبی است تا بتوانیم تجهیزات گردشگری سلامت کیش را ارتقا بخشیم و پس از ویروس کرونا و ممنوعیت سفر شاهد رشد توریسم سلامت در منطقه باشیم.