بازار روغن و وعده‌های بی سرانجام و تداوم نابسامانی

اقتصاد۲۴ - اواخر شهریورماه بود که عرضه روغن جامد در فروشگاه ها کم شد و قیمت آن نیز افزایش یافت. کمتر از یک ماه بعد نیز روغن مایع در بازار کمیاب شد. مشکلات ایجاد شده در حدی بود که براساس گزارش های رسیده از تهران و برخی شهرستانها یا به طور کل روغن در فروشگاه ها و مغازه ها نبود، یا با قیمت های بالاتر به بهانه کمیاب شدن فروخته می شد، یا خرید روغن منوط به خرید اقلام دیگر بود یا اینکه پس از ایستادن در صف به هر نفر تنها یک روغن فروخته می شد.

اگر چه چندی بعد وضعیت عرضه روغن مایع در فروشگاه های زنجیره ای و بعد از آن در خرده فروشی ها بهتر شد و بازار به ثبات نسبی رسید اما گزارش ها نشان می دهد که هنوز برخی استان ها در تامین روغن مایع مصرفی خانوار با مشکلاتی مواجه هستند و کمبود عرضه روغن جامد نیز همچنان خودنمایی می کند و شهروندان را با چالش های بسیاری مواجه کرده است. اخیرا هم مشاهدات میدانی ایسنا نشان داد که در برخی از محله‌های شهر تهران در بعضی از فروشگاه های زنجیره‌ای خرید روغن جامد با ارائه کارت ملی میسر است؛ یعنی به هر کارت ملی تنها یک روغن جامد فروخته می‌شود.

مسئولان وزارت صمت علت اصلی نابسامانی در بازار روغن را گمانه زنی درباره حذف ارز دولتی این محصول عنوان می‌کنند. اما آن‌ها به مردم اطمینان داده‌اند که ارز دولتی روغن قطع نمی‌شود و قیمت روغن در سال آینده افزایش نخواهد یافت. وعده‌ای که شاید نتوان از تحقق آن مطمئن بود، چراکه طی ماه‌های اخیر مسئولان این وزارتخانه بارها وعده دادند که مشکل بازار روغن حل می‌شود که هنوز حداقل در بازار روغن جامد این وعده محقق نشده است. در چنین شرایط همین مسئولان مشکلات این بازار از جمله فروش روغن با کد ملی را رد می‌کنند. به گفته عباس قبادی، دبیر ستاد تنظیم بازار،  مصرف اکثر خانوارها روغن مایع است و روغن جامد بیشتر مصرف صنعتی و صنفی دارد، اما افزایش تقاضای روغن مایع موجب شد بخشی از ظرفیت تولید روغن جامد نیز به این بخش تخصیص یابد که موجب کسری در تولید روغن جامد هم شد.

بیشتر بخوانید: عرضه روغن قطره‌چکانی است/ ضعف نظارت داریم

از طرف دیگر قبادی میانگین مصرف ماهانه روغن در کشور را حدود ۱۵۰ هزار تن و  تولید روغن در بهمن ماه را ۱۷۰ تا ۱۸۰ هزار تن عنوان کرده و نابسامانی در بازار این محصول را به فضای روانی ناشی از اخباری مربوط به احتمال تغییر نرخ ارز و در پی آن هجوم مردم به فروشگاه‌ها،  افزایش تقاضا و شکل گیری احتکار خانگی نسبت داده است. این در حالی است که بر اساس آمار رسمی منتشر شده در ماه‌های اخیر روغن ساخته شده نباتی همواره بیشترین کاهش تولید را در بین کالاهای منتخب صنعتی داشته و در ۱۰ ماهه نخست امسال حدود یک میلیون و ۲۱۵ هزار تن بوده، یعنی به طور میانگین ماهانه بیش از ۱۲۰ هزار تن روغن نباتی در کشور تولید شده است.

همچنین بر اساس همین آمار، در آذر ماه امسال قیمت هر حلب روغن نباتی معمولی ۱۶ کیلویی ۱۲۵.۵ درصد، حلب نیمه جامد معمولی ۵.۴ کیلویی ۶۹.۶ درصد، هر بطری روغن سرخ کردنی معمولی ۸۱۰ گرمی ۲۴.۲ و هر بطری روغن مایع آفتابگردان معمولی ۸۱۰ گرمی ۱۵.۴ درصد نسبت به آذر سال قبل افزایش یافته است.

به طور کلی آنچه در ماه‌های اخیر شاهد بودیم، چرخه‌ای از وعده و تکذیب مشکلات در بازار روغن بود، حال آنکه واقعیت این است که مردم برای تامین روغن جامد همچنان داری مشکل هستند.